Ngày 26-9, HĐND TPHCM phối hợp với Đài Tiếng nói nhân dân TPHCM (VOH) tổ chức chương trình Đối thoại cùng chính quyền thành phố. Chủ đề: xây dựng các công trình phụ trợ để phát triển nông nghiệp đô thị.
Cả nhà nông và nhà quản lý đều gặp khó
Về thực trạng quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất nông ngiệp trên địa bàn TPHCM, ông Dư Huy Quang, Trưởng phòng Quản lý đất, Sở Tài nguyên và Môi trường TPHCM cho biết, đến năm 2020, TPHCM còn 88.000 ha đất nông nghiệp, tập trung tại quận 9, huyện Cần Giờ, huyện Củ Chi, huyện Bình Chánh, huyện Hóc Môn, huyện Nhà Bè.
Thông tin tình hình quản lý, sử dụng đất nông nghiệp, bà Hoàng Thị Mai, Chi cục trưởng Chi cục phát triển nông thôn, Sở NN&PTNT TPHCM cho biết, diện tích đất sản xuất thực tế năm 2019 là hơn 76.300 ha. Giá trị sản xuất bình quân một ha đất sản xuất nông nghiệp giai đoạn 2015 - 2019 tăng từ 375 triệu đồng (năm 2015) lên 550 triệu đồng (năm 2019); thu nhập của người dân vùng nông thôn năm 2019 đạt 63 triệu đồng/người/năm tăng gần 59% so với năm 2015. Giai đoạn 2014-2018, TPHCM đã chuyển hơn 5.400 ha sang các loại cây trồng, vật nuôi khác và các dự án khác.
Tuy nhiên, ngành nông nghiệp TPHCM đang gặp phải một số khó khăn. Quá trình đô thị hóa diễn ra nhanh, đất nông nghiệp bị chia cắt, manh mún. Sản xuất nông nghiệp nhỏ lẻ là trở ngại lớn cho phát triển nông nghiệp công nghệ cao và gây tâm lý ngại đầu tư cho sản xuất nông nghiệp do đất đai không ổn định vì nằm trong quy hoạch hoặc do bổ sung quy hoạch để thực hiện các dự án. Trong khi đó, việc xây dựng công trình phụ trợ phục vụ sản xuất nông nghiệp đô thị công nghệ cao (nhà lưới, nhà màng, nhà kho, chuồng trại...) trên đất sản xuất nông nghiệp đang gặp nhiều khó khăn do vướng các quy định.
Ông Trương Tiến Triển – Phó Chủ tịch UBND huyện Cần Giờ cho biết, đến nay huyện vẫn chưa có cơ sở pháp lý để triển khai cũng như quản lý và cho phép đối với việc xây dựng các công trình phục vụ sản xuất trên đất nông nghiệp. Đó là vì quy định của pháp luật hiện hành chưa có quy định nào điều chỉnh cho phép xây dựng công trình trên đất nông nghiệp nói chung. Cần Giờ có một quỹ đất nông nghiệp khá lớn, lên đến khoảng 9.000 ha.
“Cả chúng tôi - là những người quản lý, và người nông dân, cũng như là các doanh nghiệp thuộc lĩnh vực nông nghiệp đều gặp khó khăn. Cái khó, vấn đề ở đây không thuộc về các quy định về quản lý xây dựng, mà thuộc về quy định quản lý đất đai - đó là mục đích sử dụng đất. Hiện nay chưa có quy định về cho phép xây dựng công trình trên đất nông nghiệp”, ông Trương Tiến Triển phân trần.
Giải pháp xây dựng phân theo 2 nhóm công trình
Về giải pháp xây dựng các công trình phụ trợ trên đất nông nghiệp, ông Tống Đức Tiến, Trưởng phòng Cấp phép xây dựng, Sở Xây dựng TPHCM cho hay, Sở đã có tờ trình tham mưu UBND TPHCM ban hành quy trình thí điểm xây dựng công trình phục vụ sản xuất trên đất nông nghiệp (đối với huyện Cần Giờ, Nhà Bè và Củ Chi). UBND TPHCM đã thống nhất phạm vi áp dụng cho các tổ chức, cá nhân, hộ gia đình có nhu cầu xây dựng các công trình nhằm mục đích phục vụ trồng trọt, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản (không phân biệt đất nông nghiệp, đất nông nghiệp khác, đất phi nông nghiệp khác; không phân biệt chức năng sử dụng đất theo quy hoạch được duyệt).
Nhóm 2 - công trình phải được UBND huyện thỏa thuận quy mô phù hợp phương án sản xuất nông nghiệp để Chủ đầu tư thẩm định phê duyệt và thông báo ngày khởi công xây dựng đến UBND xã để được phối hợp kiểm tra, quản lý trật tự xây dựng theo đúng quy định trước khi xây dựng. Nhóm 2 gồm các công trình (có quy mô cấp IV: mật độ xây dựng không quá 5%;01 tầng, diện tích xây dựng <1.000m², chiều cao công trình <6m).
Chủ đầu tư cần thuyết minh phương án sản xuất nông nghiệp xác định nhu cầu và sự cần thiết để xây dựng công trình phục vụ sản xuất nông nghiệp; cần có sơ đồ mặt bằng thể hiện vị trí công trình trên thửa đất, khoảng cách công trình đến ranh đất xung quanh và công trình kế cận (nếu có); diện tích (dài x rộng), chiều cao công trình, chất liệu xây dựng (khuyến khích sử dụng vật liệu thân thiện môi trường; phù hợp với tập quán, sinh hoạt của nông dân địa phương); kết nối hạ tầng kỹ thuật cấp điện, cấp thoát nước, giao thông và vệ sinh môi trường; bố trí phương tiện đáp ứng yêu cầu PCCC
Sau khi có văn bản thỏa thuận của UBND huyện, chủ đầu tư tự tổ chức thẩm định, phê duyệt thiết kế xây dựng. Đồng thời, gửi thông báo ngày khởi công xây dựng đến UBND xã để được phối hợp kiểm tra, quản lý trật tự xây dựng theo đúng quy định.
Để sử dụng tối ưu đất nông nghiệp, bà Hoàng Thị Mai nêu giải pháp TP khuyến khích người dân (có đất, nhưng không còn khả năng lao động) ký hợp đồng cho thuê hoặc góp đất với các hợp tác xã, doanh nghiệp (có vốn, công nghệ) để đầu tư sản xuất nông nghiệp với mức hỗ trợ lãi vay, thời gian lãi vay theo từng đối tượng cây trồng, vật nuôi chủ lực. TPHCM đẩy nhanh tiến độ về hướng dẫn việc xây dựng công trình phụ trợ phục vụ sản xuất nông nghiệp đô thị công nghệ cao (nhà lưới, nhà màng, nhà kho, chuồng trại......) trên đất nông nghiệp. Cùng với đó, TPHCM tiếp tục tập trung chuyển đổi mạnh đất trồng lúa, mía hiệu quả thấp sang phát triển 6 loại cây trồng, vật nuôi chủ lực của ngành nông nghiệp theo hướng sản xuất nông nghiệp công nghệ cao, công nghệ sinh học gồm: rau, hoa cây cảnh, bò sữa, heo, tôm nước lợ và cá cảnh.
| - Ông TRẦM QUỐC THẮNG, Hợp tác xã chăn nuôi heo an toàn Tiên Phong (huyện Củ Chi): TPHCM có chủ trương tái cơ cấu đàn heo trên địa bàn thành phố sau thời gian dịch bệnh dịch tả heo châu Phi, trong đó yêu cầu hàng đầu để tái chăn nuôi phải đảm bảo các yêu cầu về an toàn sinh học. Hợp tác xã đã triển khai đến các xã viên xây dựng phương án cải thiện chuồng trại để tái đàn chăn nuôi đảm bảo an toàn sinh học và vệ sinh thú y. Tuy nhiên, việc xây dựng, mở rộng chuồng trại bị vướng mắc. Hầu hết các công trình xây dựng chuồng trại đều nằm trên đất lúa, vườn, thổ cư hoặc đang xây dựng các công trình trên đất đã quy hoạch là đất ở, công viên cây xanh. Vì thế, địa phương không đồng ý để xây dựng chuồng trại chăn nuôi. Tôi mong muốn TP có hướng dẫn và cho phép người chăn nuôi được phép xây dựng, cải tạo chuồng trại để đảm bảo các điều kiện chăn nuôi an toàn. * Ông TỐNG ĐỨC TIẾN, Trưởng phòng Cấp phép xây dựng, Sở Xây dựng TPHCM: Sở Xây dựng đã hoàn chỉnh dự thảo hướng dẫn xây dựng công trình phục vụ sản xuất nông nghiệp theo chỉ đạo của UBND TPHCM. Nội dung hướng dẫn có xác định các bước để thực hiện xây dựng. Cụ thể: Bước 1: Chủ đầu tư lập phương án sản xuất nông nghiệp trình UBND huyện thỏa thuận quy mô xây dựng công trình phục vụ sản xuất nông nghiệp; kèm theo sơ đồ mặt bằng thể hiện: Vị trí công trình xây dựng trên thửa đất, khoảng cách công trình đến ranh đất xung quanh và đến các công trình kế cận (nếu có); diện tích (dài x rộng), chiều cao công trình, chất liệu xây dựng. Bước 2: UBND huyện tiếp nhận có văn bản thoả thuận quy mô theo phương án nêu trên, đảm bảo các yêu cầu về Kết nối hạ tầng kỹ thuật cấp điện, cấp thoát nước, giao thông và vệ sinh môi trường; các quy định về PCCC. Trong đó, hướng dẫn thực hiện các thủ tục cấp giấy phép xây dựng. Bước 3: Chủ đầu tư tự tổ chức thẩm định, phê duyệt thiết kế xây dựng trên cơ sở quy mô diện tích xây dựng công trình đã được UBND huyện thỏa thuận kèm phương án sản xuất nông nghiệp; Gửi thông báo ngày khởi công xây dựng đến UBND xã để được phối hợp kiểm tra, quản lý trật tự xây dựng theo đúng quy định. - Ông NGUYỄN HỮU NHƠN, ngụ ấp Bình Thạnh, xã Bình Khánh, huyện Cần Giờ: Tôi đang nuôi tôm thẻ chân trắng công nghệ cao (2 giai đoạn) với diện tích 4,2 ha, gồm 4 ao nuôi, 2 ao ương còn lại là ao lắng, ao xử lý. Trong năm, tôi có mở rộng thêm diện tích sản xuất và xây dựng thêm chồi canh với diện tích 60 m² và mái che ao ương bằng khung sắt, mái tole với diện tích 517 m² phục vụ cho nhu cầu sản xuất. Thanh tra xây dựng đã đến làm việc, lập biên bản đồng thời yêu cầu tháo dỡ và chờ khi có văn bản hướng dẫn cụ thể. Đất mở rộng sản xuất tôi có ký hợp đồng thuê với chủ đất là 5 năm. Nếu chờ đợi văn bản hướng dẫn cho xây công trình tạm trên đất nông nghiệp không kịp thời thì sẽ ảnh hưởng đến quá trình sản xuất. * Ông TỐNG ĐỨC TIẾN: Dự thảo hướng dẫn xây dựng công trình phục vụ sản xuất nông nghiệp đã được Thường trực UBND TPHCM đã thống nhất, quy định đối với 2 nhóm công trình. Ông Nhơn có nhu cầu mở rộng thêm diện tích sản xuất và xây dựng thêm chòi canh với công trình chòi canh khoảng 60 m² và lợp mái che ao ương diện tích 517 m². Trong trường hợp quy mô chiều cao mái che <6m, mật độ xây dựng <5% thì thuộc công trình cấp IV, Nhóm 2 là công trình phải được UBND huyện thỏa thuận quy mô phù hợp phương án sản xuất nông nghiệp để Chủ đầu tư thẩm định phê duyệt. Đồng thời, thông báo ngày khởi công xây dựng đến UBND xã để được phối hợp kiểm tra, quản lý trật tự xây dựng theo đúng quy định trước khi xây dựng. Do đó, sau khi UBND TPHCM có hướng dẫn, ông Nhơn liên hệ UBND huyện Cần Giờ để được hướng dẫn thực hiện. - Ông HỒ THANH HUY, ngụ xã Hưng Long, huyện Bình Chánh, TPHCM: Tôi đang làm mô hình aquaponic để góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất trên diện tích đất nông nghiệp của thành phố. Tôi xin xây dựng mô hình nhà lưới công nghệ cao nhưng chính quyền địa phương không cho xây dựng. * Ông TỐNG ĐỨC TIẾN: Aquaponic là hệ thống trồng cây kết hợp nuôi cá đồng thời hay nói chính xác là thuật ngữ kết hợp giữa aquaculture (nuôi trồng thủy sản) và hydroponics (thủy canh) nên đây cũng là loại hình sản xuất nông nghiệp. Đối việc xây dựng nhà lưới để che phủ hệ thống trồng cây kết hợp nuôi cá tạo môi trường thích hợp cho cây trồng, vật nuôi thuộc Nhóm 1 – Hạng mục, công trình được tự thực hiện trên phần đất thuộc quyền sử dụng hợp pháp nhưng phải thông báo đến UBND xã để phối hợp kiểm tra, quản lý việc thực hiện theo đúng nội dung chủ đầu tư đã thông báo. Do đó, ông Huy cần đề xuất quy mô cụ thể trình UBND huyện Bình Chánh báo cáo UBND TP để được xem xét chấp thuận thực hiện theo mô hình thí điểm. |
