Theo thống kê của Tổng cục Hải quan, tính đến hết ngày 15-7, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đã đạt 403 tỷ USD, tăng 16% so với cùng kỳ. Trong đó, riêng kim ngạch xuất khẩu đã đạt hơn 201 tỷ USD.
Liên quan đến vấn đề này, Phó Cục trưởng Cục Giám sát Quản lý Tổng cục Hải quan Đào Duy Tám cho biết, xuất khẩu đang là điểm sáng của nền kinh tế Việt Nam trong nửa đầu năm 2022. Trong đó ngành nông nghiệp đóng vai trò chủ chốt. Cụ thể, kết quả xuất khẩu các mặt hàng nông, lâm, thủy sản đạt gần 28 tỷ USD, tăng 13,9% so với cùng kỳ năm 2021. Trong đó, có 9 sản phẩm, nhóm sản phẩm có giá trị xuất khẩu đạt trên 1 tỷ USD, gồm: cà phê, cao su, điều, rau quả, gạo, cá tra, tôm, sản phẩm gỗ, đầu vào phục vụ sản xuất.
Ở góc độ khác, nhiều doanh nghiệp cho rằng, dù đạt nhiều kết quả ấn tượng, song cũng như nhiều ngành, lĩnh vực khác, các doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu nông, lâm, thủy sản đã và đang phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức lớn. Phải kể đến là lạm phát tăng cao ở nhiều thị trường xuất khẩu, ảnh hưởng của chiến sự Nga- Ukraine... khiến giá vật tư, nguyên liệu đầu vào, chi phí logistics tăng mạnh gây ảnh hưởng trực tiếp đến giá thành xuất khẩu hàng hóa. Đặc biệt, tình trạng mặt hàng nông, thủy sản ùn tắc tại một số cửa khẩu phía Bắc trong thời gian qua cũng làm giảm hiệu suất của ngành.
Hơn 200 đại biểu doanh nghiệp, cơ quan chức năng tham dự tọa đàm Trước thực tế đó, nhiều ý kiến cho rằng ngành nông nghiệp cần có sự thay đổi mạnh mẽ trong sản xuất, chế biến để nâng cao năng lực cạnh tranh, cũng như đẩy mạnh xuất khẩu các sản phẩm nông sản vào các nước bạn hàng truyền thống của Việt Nam, cũng như các quốc gia thuộc Hiệp định EVFTA, CPTPP là rất cần thiết. Tuy nhiên, để có thể thực hiện được vấn đề này, các cơ quan chức năng cần nhận diện và thay đổi mạnh mẽ về cải cách thủ tục, hay về cơ chế chính sách... đồng thời đề ra những giải pháp hữu hiện nhằm thúc đẩy xuất khẩu nông, lâm, thủy sản Việt Nam chiếm lĩnh thị trường thế giới, đạt được mục tiêu kế hoạch mà ngành nông nghiệp đề ra năm 2022, cũng như phát triển bền vững trong những năm tới.
Ở góc độ cơ quan quản lý, ông Đào Duy Tám cho biết, hoạt động xuất khẩu nông sản, thủy sản được nhà nước khuyến khích với nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi tối đa. Thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, đặc biệt là hàng nông, thủy sản đơn giản, tạo thuận lợi thương mại và được ưu tiên trong thực hiện thủ tục hải quan, giám sát hải quan. kiểm tra, Tuy nhiên, do những nguyên nhân khách quan là tình hình dịch bệnh Covid-19 vẫn có thể diễn biến phức tạp, đã xuất hiện biến chủng mới khiến nhiều quốc gia còn áp dụng chặt chẽ các biện pháp kiểm soát phòng, chống dịch, gây hạn chế nhất định đến hoạt động xuất nhập khẩu.
Hiện để hạn chế ảnh hưởng, thiệt hại từ dịch bệnh, ngành Hải quan khuyến nghị các doanh nghiệp khi xuất nhập khẩu hàng hóa, đặc biệt là đối với mặt hàng nông, thủy sản cần lưu ý nghiên cứu, nắm tình hình diễn biến dịch bệnh và chính sách kiểm soát phòng chống dịch của Việt Nam cũng như các nước có liên quan. Song song đó, các doanh nghiệp phải thực hiện hoạt động thương mại theo thông lệ quốc tế. Các nội dung thỏa thuận tại các hợp đồng thương mại quốc tế nên được đàm phán chặt chẽ và có những điều khoản dành riêng cho trường hợp ảnh hưởng do dịch bệnh, thiên tai... Quan trọng nhất là doanh nghiệp cần nâng cao chất lượng nông sản theo hướng đáp ứng được các điều kiện, tiêu chuẩn của các nước nhập khẩu, kết hợp đa dạng hóa đối tượng khách hàng và thị trường xuất khẩu nông sản để tránh phụ thuộc vào các đối tượng khách hàng, thị trường truyền thống. Riêng với thủ tục hành chính, doanh nghiệp cần hoàn thành thủ tục hải quan sớm để khi hàng hóa đưa ra cửa khẩu không phải chờ đợi, bảo quản chờ xuất khẩu.
