Theo số liệu thống tổng hợp từ nguồn Tổng cục Hải quan, 5 tháng đầu năm 2022, toàn ngành đã xuất khẩu được 206.110 tấn điều nhân các loại, kim ngạch xuất khẩu trên 1,19 tỷ USD, giảm 7,81% về lượng và giảm 6,81% về trị giá. Tuy vậy, giá xuất khẩu bình quân đạt khoảng 5.792 USD/ tấn, tăng 1,45% so với cùng kỳ năm ngoái.
Về nhập khẩu 5 tháng, các doanh nghiệp đã nhập khẩu được khoảng 968.000 tấn điều thô từ nước ngoài với giá trị gần 1,4 tỷ USD, giảm 35,24% về lượng và giảm 37,84% về trị giá so với cùng kỳ 2021. Tuy vậy, giá nhập khẩu từ châu Phi từ đầu vụ đến nay giá đã tăng 15-20%.
Quan trọng hơn là các nhà nhập khẩu và chế biến đang có xu hướng chậm mua hàng nguyên liệu, do nhiều nguyên nhân nhưng tựu trung nhất là sự không tương quan giữa gia điều thô nhập khẩu và giá nhân xuất khẩu. Giá điều thô đang ở mức rất cao so với giá nhân đang bán ra, giá thành chế biến xuất khẩu cao trong khi giá bán nhân đang thấp. Các nhà máy chế biến khó cân đối cho hòa vốn nói chi lời.
Được biết, năm 2021, Nga xếp vị trí 11 trong tổng số 104 thị trường xuất khẩu của nhân điều Việt Nam, chiếm 1,63% thị phần, với giá trị kim ngạch là xuất khẩu là 61,8 triệu USD trên tổng số 3,6 tỷ USD xuất khẩu của hạt điều Việt Nam. Do Nga đã bị loại ra khỏi hệ thống thanh toán SWIFT, việc xuất khẩu hạt điều Việt Nam đi Nga gặp khó khăn khâu thanh toán, ảnh hưởng lớn đến xuất khẩu nhận điều đô thị trường này. Trong khi đó, thị trường lớn khác của hạt điều Việt Nam là Trung Quốc vẫn duy trì chính sách “Zero Covid” tiếp tục ảnh hưởng bất lợi nhất định đến ngoại thương và xuất khẩu nhân điều.
Theo nhận định của Vinacas, tình hình xuất khẩu năm 2022 sẽ tiếp tục gặp khó khăn, giá cước tàu biển vẫn còn ở mức cao so với những năm trước. Giá nhân xuất khẩu không tăng đồng bộ với đà tăng của điều thô, các nhà máy không thể cân đối giá thành chế biến và giá xuất khẩu.
Theo kế hoạch của Bộ NN-PTNT đã đề ra cho ngành điều Việt Nam, năm 2022 toàn ngành điều đặt mục tiêu xuất khẩu 3,8 tỷ USD, tăng 200 triệu USD so với năm 2021. Tuy nhiên, Vinacas đề nghị điều chỉnh mức chỉ tiêu doanh số xuất khẩu điều nhân năm 2022 ở mức khiêm tốn khoảng 3,2 tỷ USD, giảm 400 triệu USD so với năm 2021.
