Theo Cục C04, năm 2023, nước Mỹ đã ghi nhận khoảng 100.000 ca tử vong do sử dụng fentanyl quá liều. Fentanyl được bán dưới dạng viên nén, dạng bột hoặc dung dịch với các tên quen thuộc như "sứ trắng", "heroin tổng hợp"…
Loại ma túy này cũng được bán lẻ dưới dạng bột hòa với cocain, heroin hoặc dưới dạng tân dược chứa fentanyl giả. Người sử dụng rất dễ tử vong do không biết đang dùng loại gì và hàm lượng bao nhiêu. Fentanyl được buôn lậu vào Mỹ phần lớn từ Mexico và các quốc gia Trung và Nam Mỹ.
Trong khu vực Đông Nam Á, fentanyl đã được phát hiện, thu giữ tại Myanmar, Lào, Thái Lan. Trong đó, Thái Lan đã thu giữ hơn 510 tấn Anilin, có thể sử dụng để sản xuất 85 tấn fentanyl. Về mặt y tế, fentanyl là một chất thuộc nhóm thuốc giảm đau rất mạnh (gấp 100 lần morphine, 50 lần heroin) được sử dụng có kiểm soát trong điều trị bệnh ở nhiều nước.
Tuy nhiên, theo Bộ Công an, fentanyl cũng được tổng hợp bất hợp pháp và được sử dụng như một loại ma túy, thường trộn lẫn với heroin, cocain hoặc ma túy tổng hợp để tăng độ "phê".
Hiện nay, theo thông tin từ C04, Việt Nam đã đưa fentanyl vào danh mục II (các chất ma túy được dùng hạn chế trong phân tích, kiểm nghiệm, nghiên cứu khoa học, điều tra tội phạm hoặc trong lĩnh vực y tế).
Qua giám định, Bộ Công an chưa phát hiện fentanyl và các chất dẫn xuất của loại ma túy này được thu giữ tại Việt Nam. Tuy nhiên, trước xu thế mở rộng thị trường của các loại ma túy từ châu Mỹ sang khu vực châu Đại Dương và lan rộng sang châu Á, C04 cho rằng việc xuất hiện loại ma túy này tại khu vực và Việt Nam là tất yếu.
Trước tình hình trên, để phòng tránh hiểm họa fentanyl, theo C04, trước hết cần tăng cường đẩy mạnh tuyên truyền cho toàn dân về tác hại của hiểm họa ma túy, nhất các loại ma túy mới; ma túy "núp bóng" dưới dạng thực phẩm, đồ uống, thuốc lá, thảo mộc (cỏ mỹ), "bóng cười"… Cục C04 cho biết sẽ phối hợp với các cơ quan chức năng như hải quan, quản lý thị trường, công thương, y tế... tăng cường công tác kiểm tra, phát hiện, xử lý các loại hàng hóa là thực phẩm, đồ uống, thuốc lá điếu, thuốc lá điện tử không rõ nguồn gốc được nhập vào Việt Nam.
Theo thống kê, trên thế giới có có khoảng 296 triệu người sử dụng ma túy, ghi nhận mức tăng trung bình 23% sau 10 năm.
Trong nước, tình hình tội phạm ma túy vẫn diễn biến phức tạp trên tất cả các tuyến trọng điểm: tuyến Đông Bắc, Tây Bắc, Bắc miền Trung - Tây Nguyên, Tây Nam, tuyến đường biển, đường hàng không, bưu điện. Trong khi đó, theo thống kê toàn quốc có gần 223.000 người nghiện và người sử dụng trái phép chất ma túy, công tác cai nghiện còn nhiều khó khăn.
6 tháng đầu năm 2024, lực lượng cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy toàn quốc đã đấu tranh, khám phá thành công hơn 14.461 vụ, bắt giữ hơn 23.110 đối tượng, thu giữ hơn 196kg heroin, hơn 2,34 tấn và 1,47 triệu viên ma túy tổng hợp, 882kg cần sa.
