Xử phạt nghiêm để chặn hành vi vứt rác bừa bãi - Bài 1: Thói quen xấu khó bỏ

Nhiều năm qua, TPHCM đã áp dụng, triển khai nghị định của Chính phủ cũng như ban hành nhiều kế hoạch, chỉ thị để xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường, trong đó có các hành vi xả rác bừa bãi. Thế nhưng theo ghi nhận của phóng viên Báo SGGP, dường như vứt rác bừa bãi đã là thói quen xấu khó bỏ của không ít người. 

Trong một lần theo chân đội công nhân thu gom rác trên kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè (thuộc Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị TPHCM), chúng tôi đã chứng kiến các anh chị công nhân vớt từ 7-8 tấn rác thải mỗi ngày. Họ luôn phải oằn mình xuống dòng kênh để vớt từng bịch rác đưa đi xử lý, từ ngày này qua tháng nọ, nhưng rác không giảm mà thực tế còn tăng lên. Đầu tháng 10-2022, trở lại Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị TPHCM, chúng tôi gặp các anh chị công nhân vớt rác khi trước. Công việc của họ vẫn là... vớt 9-10 tấn rác/ngày, thậm chí ngày cao điểm lên tới 13-14 tấn. 

Anh Hồ Học Hải, Đội trưởng đội vớt rác kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè, ngao ngán: “Ý thức không ít người kém lắm, cứ tiện tay là họ vứt rác xuống kênh. Họ không nghĩ tới người khác phải vớt rác vất vả, nặng nhọc như thế nào. Ngày nào cũng vớt nhưng rác lúc nào cũng rất nhiều, có hôm anh em phải làm đến 21-22 giờ đêm mới xong. Rác thải xuống kênh đủ thứ loại, từ vỏ hộp cơm, bao ni lông, thùng xốp cho đến rác cồng kềnh như bàn ghế, chăn chiếu…”. Cũng theo anh Hải, đội vớt rác kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè hiện có khoảng 22 công nhân, những lúc cao điểm số công nhân này không đáp ứng được công việc, đơn vị phải bổ sung lực lượng từ đội vớt rác ở kênh Tân Hóa - Lò Gốm.  

Sẽ không nói quá khi từ sự thiếu ý thức của không ít người, dẫn đến việc quét, dọn rác hiện nay ở nhiều nơi như “dã tràng xe cát”. Công nhân vệ sinh vừa thu gom rác xong thì nhiều người tiếp tục vứt rác, thậm chí vứt cả xác chuột, phân chó, mèo… ra đường. “Giá mà tất cả người dân ý thức được ý nghĩa của việc bỏ rác đúng nơi quy định thì công việc của chúng tôi chắc chắn sẽ bớt vất vả, nhọc nhằn hơn”, anh Hồ Học Hải tâm tư. 

Không tuân thủ giờ giấc bỏ rác

Tình trạng xả rác bừa bãi có thể bắt gặp mọi lúc tại nhiều tuyến đường, công viên, gầm cầu, kênh rạch, bãi đất trống… Tuyến đường Mai Chí Thọ (TP Thủ Đức) được đầu tư rất khang trang, rộng rãi, sạch đẹp, thế nhưng hình ảnh này đang xấu đi khi thời gian gần đây liên tục xuất hiện các bãi rác tự phát dọc tuyến đường. Rác đổ chất đống, tràn lan, lấn chiếm hết vỉa hè. Tình trạng này cũng đang tái diễn ở nhiều tuyến đường khác trên địa bàn TPHCM.

Ông Nguyễn Văn Kiên, Chủ tịch UBND phường Thủ Thiêm (TP Thủ Đức), cho biết, mặc dù phường luôn tăng cường triển khai các giải pháp như ra quân dọn dẹp, cắm biển cấm đổ rác, lắp camera quan sát, thanh kiểm tra nhưng nạn xả rác trộm, bừa bãi ở các khu vực công cộng vẫn diễn ra phức tạp. 

Bên cạnh nạn xả rác bừa bãi, tình trạng người dân bỏ rác (để công nhân vệ sinh thu gom) không có giờ giấc nhất định cũng khiến việc thu gom rác gặp nhiều khó khăn. 

Ghi nhận ở hẻm 83 đường số 6, hẻm 49 đường số 8 ở phường An Khánh, TP Thủ Đức, cho thấy, việc bỏ rác của người dân không theo quy định nào, ai rảnh lúc nào thì mang ra bỏ lúc đó, phó mặc cho đơn vị thu gom.

“Mặc dù 15-16 giờ chiều, đơn vị vệ sinh mới đi thu gom nhưng 6 giờ sáng đã thấy có người dân mang rác ra để trước nhà; lại có những người đến 19-20 giờ tối mới mang rác ra. Việc không tuân thủ quy định giờ giấc bỏ rác của đại đa số người dân đã và đang gây ra nguy cơ ô nhiễm môi trường ở chính khu vực người dân sinh sống”, một người dân nhận xét.

Chưa kể, việc bỏ rác không theo giờ giấc, không đúng quy định cũng gây khó khăn cho các đơn vị thu gom. Đại diện Công ty TNHH MTV Môi trường Đô thị TPHCM cho biết, có trường hợp, lúc công nhân đi thu gom thì không có rác nhưng khi quay vòng lại đã thấy rác xuất hiện trước nhà, và họ phải tốn công thu gom một lần nữa.