Chỉ thị nêu, tình hình trật tự an toàn giao thông đường sắt vẫn diễn biến phức tạp, tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây tai nạn giao thông. Năm 2024, đã xảy ra 120 vụ tai nạn giao thông đường sắt, làm chết 83 người, bị thương 26 người; xảy ra 98 vụ ném đất, đá lên tàu, làm bị thương 1 người, vỡ 107 cửa kính các loại, ảnh hưởng đến trật tự an toàn giao thông, trật tự an toàn xã hội. Trong 7 tháng đầu năm, cả nước đã xảy ra 65 vụ tai nạn giao thông đường sắt, làm chết 45 người, bị thương 16 người.
Nguyên nhân dẫn đến tai nạn giao thông đường sắt do người điều khiển phương tiện đường bộ thiếu chú ý quan sát, không chấp hành hiệu lệnh của biển báo, đèn tín hiệu khi qua đường ngang, lối đi tự mở; dừng, đỗ, quay đầu xe trong phạm vi đường ngang; vi phạm các quy tắc an toàn giao thông đường sắt…
Bên cạnh đó, chính quyền một số địa phương chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm, chưa quyết liệt trong việc xử lý vi phạm hành lang đường sắt, xóa bỏ lối đi tự mở qua đường sắt; ý thức chấp hành pháp luật về đường sắt của một bộ phận người dân chưa cao; hạ tầng giao thông đường sắt được đầu tư xây dựng đã lâu, chưa được nâng cấp, sửa chữa đồng bộ; các chế tài xử lý vi phạm về lĩnh vực bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đường sắt còn nhẹ, chưa đủ sức răn đe…
Trước tình hình trên, Thủ tướng yêu cầu Bộ trưởng Bộ Xây dựng chỉ đạo tăng cường công tác quản lý nhà nước trong hoạt động vận tải đường sắt, tổ chức thực hiện nghiêm các quy định về điều kiện kinh doanh đường sắt.
Bộ Xây dựng phối hợp với chính quyền địa phương rà soát các vị trí xung yếu trên các tuyến đường sắt, các cầu, hầm đường sắt, đường ngang, phát hiện các điểm tiềm ẩn tai nạn giao thông đường sắt, các bất cập về tổ chức giao thông tại vị trí đường ngang, đề ra biện pháp khắc phục về kết cấu hạ tầng giao thông đường sắt.
Lực lượng công an tăng cường tuần tra, kiểm soát, xử phạt nghiêm các hành vi vi phạm hành lang an toàn giao thông đường sắt, vi phạm tại đường ngang, lối đi tự mở qua đường sắt theo quy định. Cơ quan cảnh sát điều tra xử lý nghiêm các vụ tai nạn giao thông đường sắt đúng quy định của pháp luật…