Cục trưởng Cục Quản lý giá Nguyễn Anh Tuấn
PHÓNG VIÊN: Giá xăng dầu gần đây liên tục tăng mạnh, theo tính toán của Bộ Tài chính, việc này sẽ tác động ra sao đến giá cả hàng hóa của cả năm và kịch bản điều hành giá cả đã đưa ra từ trước, thưa ông?
Ông NGUYỄN ANH TUẤN: Giá xăng dầu trên thị trường thế giới vừa qua tăng cao do chịu tác động lớn bởi cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine. Cụ thể, giá xăng dầu thành phẩm thế giới (giá Platts Singapore) bình quân 10 ngày đầu tháng 3 tăng từ 34,09% đến 48,4% so với bình quân tháng 1 đã tác động làm tăng giá xăng dầu trong nước 24%-37% (từ 5.242 đồng đến 7.689 đồng/lít, kg tùy từng chủng loại). Như vậy, có thể thấy, giá xăng dầu trong nước vẫn tăng thấp hơn so với mức tăng của giá xăng dầu thế giới do các cơ quan điều hành đã tăng cường sử dụng linh hoạt công cụ Quỹ Bình ổn giá xăng dầu phù hợp. Trong kỳ điều hành ngày 11-3, quỹ đã tăng chi sử dụng lên mức 750-1.500 đồng/lít với các mặt hàng xăng, dầu diesel, qua đó hạn chế tác động từ mức tăng mạnh của giá thế giới.
Sau khi tăng đột biến trong 2 tuần qua, giá dầu thế giới đã có dấu hiệu chững lại trong vài ngày gần đây. Tuy nhiên, giữa bối cảnh căng thẳng địa chính trị tiếp tục biến động khó lường, ảnh hưởng từ những biện pháp trừng phạt của các bên trong cuộc xung đột Nga - Ukraine, phần lớn các tổ chức quốc tế đều đưa ra nhận định rằng, giá dầu có thể tiếp tục ở mức cao 110-130 USD/thùng giai đoạn tới và không loại trừ khả năng tăng cao lên mức 150 USD/thùng.
Tuy vậy, ở trong nước, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) vẫn trong tầm kiểm soát của Chính phủ. CPI bình quân 2 tháng đầu năm tăng 1,68% so với cùng kỳ và dự báo CPI bình quân 3 tháng có thể ở mức 2-2,1%, vẫn nằm trong các kịch bản điều hành giá đã được báo cáo Phó Thủ tướng Lê Minh Khái, Trưởng Ban Chỉ đạo điều hành giá. Trong thời gian tới, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục chủ động phối hợp với các bộ, ngành theo dõi sát diễn biến trên thế giới để có dự báo, cập nhật kịch bản điều hành giá phù hợp với tình hình thực tế.
Thưa ông, Bộ Tài chính sẽ có giải pháp và đề xuất gì để giảm thiểu tác động, tránh tình trạng “té nước theo mưa”, lợi dụng việc tăng giá xăng dầu để tăng giá hàng hóa bất hợp lý?
Giá xăng dầu tăng tác động trực tiếp đến giá hàng hóa, dịch vụ có xăng dầu là yếu tố đầu vào, trong đó có giá cước vận tải hàng hóa, từ đó tác động gián tiếp đến các hàng hóa, dịch vụ khác. Cục bộ tại một số địa bàn, với một số mặt hàng, có thể sẽ phát sinh tình trạng lợi dụng diễn biến của giá xăng dầu để tăng giá bất hợp lý, “té nước theo mưa”.
Bộ Tài chính đã tham mưu Phó Thủ tướng Lê Minh Khái ban hành Công văn số 882/VPCP-TH ngày 10-2, Thông báo số 65/TB-VPCP ngày 2-3 để chỉ đạo, định hướng các giải pháp, biện pháp quản lý, điều hành giá. Trong đó, đặc biệt chú trọng việc tăng cường công tác quản lý giá, ngăn chặn tình trạng tăng giá bất hợp lý.
Cụ thể, các bộ, ngành, địa phương hướng dẫn, chỉ đạo cơ quan chức năng tại địa phương tăng cường kiểm tra, giám sát thực hiện niêm yết giá, công khai thông tin về giá; kiểm tra việc chấp hành pháp luật về giá, xử lý nghiêm các trường hợp đầu cơ, găm hàng và tăng giá bất hợp lý; tăng cường tổ chức rà soát kê khai giá của doanh nghiệp để đánh giá việc tăng giá có phù hợp với biến động của các yếu tố đầu vào hay không, đặc biệt là chi phí xăng dầu trong các yếu tố hình thành giá…
Các cơ quan chức năng lập biên bản một cây xăng tại Bình Phước vì hành vi giảm thời gian bán hàng không có lý do chính đáng. Ảnh: TIẾN MINH Bộ Công thương đã yêu cầu Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) xây dựng phương án giá điện năm 2022. Trong bối cảnh giá cả hàng hóa đang có biến động như hiện nay, việc này cần được thực hiện thế nào để tránh tác động dây chuyền, thưa ông?
Trong năm 2021, việc điều hành giá điện ổn định được thực hiện theo đúng chủ trương, chỉ đạo của Chính phủ nhằm hỗ trợ khó khăn chung của nền kinh tế, sản xuất kinh doanh và đời sống người dân. Việc giảm giá điện, tiền sử dụng trong một số thời điểm đã phần nào giảm khó khăn cho người tiêu dùng, ổn định tâm lý và an sinh xã hội. Mặc dù áp lực từ chi phí sản xuất cũng rất lớn từ năm 2019, Bộ Công thương đang tổ chức kiểm tra, đánh giá để có phương án cụ thể báo cáo Chính phủ, nhưng chủ trương chung của Chính phủ là điều hành theo hướng giữ ổn định để hỗ trợ cho nền kinh tế.
Hiện Bộ Công thương đang yêu cầu EVN xây dựng phương án giá điện trong năm 2022. Việc này đã được Phó Thủ tướng Lê Minh Khái, Trưởng Ban Chỉ đạo điều hành giá yêu cầu triển khai trên cơ sở đánh giá kỹ các chi phí đầu vào; kế hoạch cung cấp và vận hành hệ thống điện quốc gia; kết quả kiểm tra chi phí, giá thành sản xuất kinh doanh điện trong năm 2020; kết quả sản xuất kinh doanh điện năm 2021, chi phí dự kiến năm 2022 của các khâu phát điện, truyền tải điện, phân phối - bán lẻ điện, điều hành - quản lý ngành và dịch vụ phụ trợ hệ thống điện và khoản chi phí khác.
Tôi cho rằng, việc xem xét có điều chỉnh giá điện hay không cần được thực hiện thận trọng, đánh giá chi tiết tác động đến CPI và áp lực đến sản xuất, tiêu dùng trong bối cảnh kinh tế - xã hội đang chịu nhiều tác động bất lợi từ diễn biến giá cả hàng hóa, nguyên vật liệu thế giới tăng cao. Trên cơ sở đó, báo cáo Phó Thủ tướng, Trưởng Ban Chỉ đạo điều hành giá xem xét, báo cáo Thủ tướng Chính phủ.
Là người có nhiều kinh nghiệm, với gần 10 năm đứng đầu Cục Quản lý giá, theo ông, để kiểm soát, bình ổn giá cả hàng hóa, trong bối cảnh hiện nay cần phải làm gì?
Trong bối cảnh còn nhiều thách thức, khó khăn như hiện nay, để bình ổn giá cả hàng hóa và rộng hơn là kiểm soát lạm phát theo mục tiêu mà Quốc hội, Chính phủ đã đề ra, theo tôi, các bộ, ngành, địa phương cần tập trung đẩy mạnh một số giải pháp trọng tâm:
Tiếp tục theo dõi sát diễn biến kinh tế thế giới, tình hình lạm phát, giá cả các mặt hàng nhiên liệu và vật tư chiến lược. Trên cơ sở đó, đẩy mạnh công tác tổng hợp, phân tích, dự báo, xây dựng trước các kịch bản, phương án ứng phó trong trường hợp hàng hóa trên thị trường thế giới tiếp tục tăng cao để điều hành sản xuất trong nước, cân đối cung cầu và điều hành, bình ổn giá phù hợp.
Tiếp tục thực hiện chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa và các chính sách kinh tế vĩ mô khác nhằm kiểm soát lạm phát theo mục tiêu đề ra, đồng thời góp phần hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh và đời sống của người dân chịu ảnh hưởng của đại dịch Covid-19; tiếp tục kiểm soát lạm phát cơ bản trong năm 2022 để tạo cơ sở cho việc kiểm soát lạm phát chung.
Đối với công tác quản lý, điều hành giá các mặt hàng cụ thể, cần chủ động triển khai đồng bộ các giải pháp đã đề ra đối với từng mặt hàng theo chỉ đạo của Phó Thủ tướng để ổn định mặt bằng giá cả thị trường; tập trung tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh để chuẩn bị đầy đủ nguồn cung hàng hóa đáp ứng nhu cầu tiêu dùng, tạo thuận lợi cho quá trình lưu thông, phân phối hàng hóa, dịch vụ. Trong trường hợp có biến động lớn về giá, căn cứ quy định tại Luật Giá để đề xuất và tổ chức triển khai các biện pháp bình ổn giá phù hợp.
Tiếp tục chú trọng công tác thông tin, tuyên truyền, công khai minh bạch thông tin về giá để kiểm soát lạm phát kỳ vọng; hạn chế những thông tin thất thiệt gây hoang mang cho người tiêu dùng, gây bất ổn thị trường.
