Ngày 1-8 tại Hà Nội, Bộ NN-PTNT đã tổ chức hội nghị tổng kết Nghị định 67 của Chính phủ về một số chính sách phát triển thủy sản, trong đó có chương trình đóng mới tàu vỏ thép cho ngư dân vươn khơi bám biển. Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng đến dự và phát biểu.
Trách nhiệm chính thuộc về các doanh nghiệp đóng tàu
Theo Bộ NN-PTNT, hiện đã có 27/28 tỉnh, TP ven biển phê duyệt chính sách tín dụng đóng mới, nâng cấp tàu cá với tổng số 1.948 tàu. Về tiến độ giải ngân, tính đến ngày 15-7, các ngân hàng thương mại đã ký hợp đồng tín dụng để đóng mới, nâng cấp 1.005 tàu, với số tiền cam kết cho vay là 9.931 tỷ đồng; đã giải ngân cho vay được 9.012 tỷ đồng, dư nợ đạt 8.838 tỷ đồng, tăng 15,2% so với 31-12-2016. Hiện đã có 761 tàu cá đóng mới đi vào hoạt động (gồm 301 tàu vỏ thép, 53 tàu composite, 407 tàu vỏ gỗ đóng mới) và 105 tàu cá khác được nâng cấp.
Tuy nhiên, trong quá trình triển khai nghị định vẫn còn nhiều vướng mắc và tồn tại như chính sách đầu tư, tín dụng chưa đáp ứng yêu cầu thực tế; cơ sở hạ tầng chưa được quan tâm đúng mức; các thủ tục cho vay còn gây khó khăn cho chủ tàu; đặc biệt là chất lượng đóng mới và nâng cấp tàu cá còn chưa được đảm bảo. Mặc dù tính đến ngày 31-7 đã có 761 tàu cá đóng mới nhưng trong số này có 40 tàu vỏ thép của ngư dân Bình Định, Quảng Nam, Thanh Hóa, Bình Thuận, Phú Yên bị gỉ sét nặng phần vỏ, máy tàu bị hư hỏng; các trang thiết bị khai thác hàng hải như máy dò, hầm bảo quản, bóng đèn hoạt động kém... gây thiệt hại cho ngư dân và ảnh hưởng lớn đến chính sách của Đảng và Nhà nước.
Theo Bộ NN-PTNT, do lần đầu triển khai đóng tàu vỏ thép nên ngư dân còn lúng túng chọn cơ sở đóng tàu, tư vấn thiết kế và công tác giám sát thi công; công tác đăng kiểm còn thiếu về nguồn lực, yếu về trình độ. Bộ NN-PTNT đã ban hành văn bản gửi UBND các tỉnh, TP ven biển đề nghị tăng cường kiểm tra, giám sát cơ sở đóng tàu và hướng dẫn thực hiện duy tu, sửa chữa tàu cá vỏ thép. Đồng thời tổ chức đoàn công tác đi kiểm tra thực tế các tàu cá bị hỏng tại nơi neo đậu và làm việc với địa phương, cơ sở đóng tàu, ngư dân để xác định nguyên nhân và đề xuất giải pháp khắc phục.
Bộ NN-PTNT cũng có văn bản chỉ đạo các địa phương tổng rà soát lại các cơ sở đóng tàu, các tàu vỏ thép đã đóng và đang đóng trên phạm vi toàn quốc để chấn chỉnh. UBND tỉnh Bình Định đang chỉ đạo quyết liệt để khắc phục các sự cố tàu vỏ thép để đưa vào sản xuất, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân vi phạm theo quy định của pháp luật. Các tàu bị hỏng hiện đang được khẩn trương khắc phục, sửa chữa theo quy định, dự kiến đến cuối tháng 8-2017 sẽ hoàn thành và tiếp tục đưa trở lại hoạt động. Trong thời gian tới, Bộ NN-PTNT sẽ phối hợp với các bộ, ngành liên quan tham mưu Chính phủ ban hành Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 67/2014/NĐ-CP để tháo gỡ những vướng mắc đang gặp phải.
Xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm
Phát biểu kết luận hội nghị, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng cho rằng, cần xử lý nghiêm những sai phạm của các tổ chức, cá nhân thời gian qua, đồng thời hoàn thiện các quy định, chính sách để phát triển khai thác thủy sản. Một lần nữa, Phó Thủ tướng khẳng định, việc ban hành Nghị định số 67/2014/NĐ-CP là chủ trương lớn mang tính đột phá, đồng bộ, trúng và đúng với tâm tư nguyện vọng của đông đảo ngư dân, góp phần quan trọng vào việc phát triển ngành thủy sản theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Tuy nhiên, sự cố các tàu vỏ thép không đảm bảo chất lượng ở Bình Định và Nam Trung bộ đã bộc lộ một số hạn chế. Có nhiều nguyên nhân chủ quan dẫn đến tình trạng này, như công tác kiểm soát chất lượng tàu cá còn nhiều hạn chế, từ khâu tư vấn thiết kế đến tổ chức thực hiện; công tác giám sát thẩm định còn thiếu chặt chẽ trong tất cả các khâu; công tác đăng kiểm còn bị buông lỏng. Nhưng trách nhiệm chính phải thuộc về các doanh nghiệp đóng tàu. Do đó, Phó Thủ tướng yêu cầu các doanh nghiệp đóng tàu phải nghiêm túc tuân thủ quy định, quy trình, bảo đảm chất lượng sản phẩm. Yêu cầu đặt ra là chất lượng tàu đóng cho ngư dân phải được bảo đảm, đồng bộ.
Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng cũng yêu cầu Bộ NN-PTNT và các cơ quan liên quan thực hiện nhiệm vụ ưu tiên cấp bách là khắc phục sự cố tàu vỏ thép, đồng thời tăng cường vai trò giám sát của người dân, chủ tàu cá trong quá trình đóng mới, bảo dưỡng, nâng cấp tàu cá. Điều tra, xử lý nghiêm sai phạm của các tổ chức, cá nhân trong việc đóng mới, cải tạo tàu cá; chấn chỉnh công tác đăng kiểm. Cơ quan quản lý nhà nước nhanh chóng tổng hợp, rà soát để đưa ra khỏi danh sách các cơ sở không đủ điều kiện hoặc thiếu trách nhiệm trong đóng mới, sửa chữa tàu cá cho ngư dân. Các ngân hàng thương mại phải vào cuộc một cách có trách nhiệm, có giải pháp phù hợp để tháo gỡ khó khăn về vốn cho ngư dân. Phó Thủ tướng đồng tình với đề nghị ban hành Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 67 theo tờ trình của Bộ NN-PTNT, khẩn trương lấy ý kiến để hoàn thiện dự thảo, ban hành trong quý IV-2017.
