Xử lý chất thải rắn sinh hoạt tại TPHCM: Gấp rút xây dựng nhà máy đốt rác hiện đại

Đang hoàn thiện thủ tục đầu tư

Hiện nay, CTRSH tại khu vực TPHCM phần lớn được xử lý tại Khu liên hợp xử lý chất thải Đa Phước (Công ty TNHH Xử lý chất thải Việt Nam) và Khu liên hợp xử lý chất thải rắn Tây Bắc. Trong đó, Công ty TNHH Xử lý chất thải Việt Nam tiếp nhận khoảng 5.000 tấn/ngày; Khu liên hợp xử lý CTRSH Tây Bắc, Công ty CP Vietstar tiếp nhận và xử lý khoảng 2.000 tấn/ngày. Số còn lại do Công ty Tâm Sinh Nghĩa, Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị thành phố tiếp nhận xử lý. Cách xử lý của các đơn vị có khác nhau nhưng chủ yếu là chôn lấp.

Để đảm bảo môi trường, lãnh đạo Sở NN-MT TPHCM cho biết đã có 5 đơn vị đăng ký chuyển đổi công nghệ đốt rác phát điện gồm Công ty CP Vietstar, Công ty CP Đầu tư phát triển Tâm Sinh Nghĩa, Công ty CP Tasco, Công ty TNHH Xử lý chất thải Việt Nam và Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị thành phố. Đến nay, 2 nhà máy đã khởi công xây dựng là Nhà máy đốt rác phát điện Tâm Sinh Nghĩa, quy mô xử lý 2.000 tấn rác/ngày, dự án sẽ hoàn thành trong năm 2026; dự án Nhà máy đốt rác phát điện VietStar có công suất xử lý 2.000 tấn/ngày, dự kiến sẽ hoàn thành trong năm 2027.

Ba dự án còn lại đang hoàn thành thủ tục đầu tư. Ngoài các dự án nói trên, thành phố sẽ kêu gọi đầu tư thực hiện 1 dự án xử lý CTRSH mới theo phương thức đối tác công - tư (PPP) với công suất xử lý 2.000 tấn/ngày có công suất 40MW, nhằm xử lý lượng rác đã chôn lấp lâu nay tại Khu liên hợp xử lý chất thải rắn Tây Bắc.

Như vậy, nếu trong ngắn hạn chỉ có 2 nhà máy đốt rác phát điện được hoàn thành thì sẽ giải quyết được 4.000 tấn rác thải sinh hoạt mỗi ngày. Với hơn 6.000 tấn rác thải mỗi ngày còn lại vẫn tiếp tục xử lý theo kiểu “truyền thống” là chôn lấp.

Kiến nghị bổ sung Quy hoạch điện VIII

Theo đại diện Sở NN-MT TPHCM, về thẩm quyền, thành phố tiếp tục đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án đốt rác phát điện, áp dụng theo Nghị quyết số 28/2023/NQ-HĐND quy định tiêu chí, tiêu chuẩn, lộ trình chuyển đổi đối với công nghệ được chuyển đổi và điều kiện, định mức, đơn giá, giá đặt hàng… đối với các nhà đầu tư dự án xử lý CTRSH chuyển đổi công nghệ hiện hữu sang công nghệ có thu hồi năng lượng. Đây là cơ sở để UBND TPHCM xem xét, đặt hàng bổ sung khối lượng CTRSH nhằm khuyến khích nhà đầu tư dự án xử lý CTRSH thực hiện chuyển đổi sang công nghệ tiên tiến.

Đặc biệt, đối với dự án mới bổ sung đầu tư theo PPP nói trên thì cần tháo gỡ vướng mắc tại Quy hoạch điện VIII. Theo đó, tháng 6 năm nay, UBND TPHCM đã có văn bản gửi Bộ Công thương, Thủ tướng Chính phủ kiến nghị bổ sung các dự án nguồn điện tiềm năng trên địa bàn vào Quy hoạch điện VIII điều chỉnh. Bởi trước đó, ngày 15-4-2025, Chính phủ ban hành Quyết định số 768/QĐ-TTg điều chỉnh Quy hoạch điện VIII có tăng thêm công suất điện rác cho TPHCM (trước đây) là 220MW, tổng công suất nguồn điện sản xuất từ rác đến năm 2030 là 344MW. Thực tế, thành phố đã phân bổ hết công suất cho 4 dự án là nhà máy đốt rác phát điện giai đoạn 1 và giai đoạn 2 của Công ty CP Đầu tư Tâm Sinh Nghĩa, Công ty CP Vietstar, Công ty CP Tasco, Công ty TNHH Xử lý chất thải Việt Nam. Vì thế, thành phố không có cơ sở quy hoạch bổ sung thêm dự án mới.

Tuy nhiên, qua làm việc với Công ty CP Đầu tư phát triển Tâm Sinh Nghĩa về tiến độ triển khai dự án, đơn vị đã thống nhất đồng ý điều chuyển một phần công suất của dự án cho đơn vị khác. Từ cơ sở này, thành phố kiến nghị Bộ Công thương xem xét, báo cáo Thủ tướng Chính phủ cho phép điều chuyển 40MW từ dự án Nhà máy đốt rác phát điện Tâm Sinh Nghĩa giai đoạn 2 sang dự án mới bổ sung để thành phố có cơ sở triển khai các bước tiếp theo. Hiện nay, việc điều chỉnh đang chờ xét duyệt. Riêng dự án đốt rác phát điện của Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị thành phố, đại diện Sở Công thương cho biết đang chờ ý kiến của thành phố để kiến nghị đưa vào Quy hoạch điện VIII.