Liên đoàn Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế (IFRC) mới đây cảnh báo tình trạng di cư gia tăng đột biến ở khu vực Trung Mỹ và Mexico do nhiều nguyên nhân đan xen như: nghèo đói, bất ổn do xung đột nội bộ hay bạo lực và thiên tai… Tuy nhiên, theo báo New York Times, hiện tượng di cư ngược (hợp pháp) đang dần nổi lên thành phong trào ở Mỹ. Giá nhà đất cao, chi phí chăm sóc sức khỏe, điện nước và các vật dụng cơ bản tăng vọt là những động lực khiến ngày càng nhiều người Mỹ quyết định tái định cư ở quốc gia láng giềng.
Đó là câu chuyện của Gustavo Galvez, 37 tuổi, sinh ra ở Mexico và di cư sang San Diego, bang California, Mỹ. Sau khi kết hôn và có một cậu con trai 7 tuổi, Galvez quyết định đưa gia đình trở về TP Tijuana ở miền Bắc Mexico, một kế hoạch tạm thời nhưng mang tính chiến lược để anh có thể trang trải nợ nần, tiết kiệm tiền và có thể quay lại Mỹ mua nhà.
The New York Times dẫn cơ sở dữ liệu về chi phí sinh hoạt Numbeo cho biết, cuộc sống ở Tijuana, bao gồm cả tiền thuê nhà, rẻ hơn 62% so với San Diego, mặc dù 2 thành phố chỉ cách nhau 35km và cùng nhau tạo thành một vùng đô thị liên quốc gia. Trung bình mỗi tháng, chi phí ở Tijuana là khoảng 2.500 USD, trong khi mức sống tương đương ở San Diego tới 6.600 USD. Ở thành phố miền Bắc Mexico, hầu hết các căn hộ đều có giá thuê từ 400-1.000 USD/tháng.
Trong khi đó, theo trang Rent.com, ở thời điểm tháng 6-2022, trung bình giá thuê một căn nhà một phòng ngủ ở San Diego là 2.901 USD/tháng, cao hơn 19% so với một năm trước, còn căn hộ 2 phòng ngủ có giá 3.772 USD/tháng. Vào tháng 4-2022, giá bán trung bình của một căn nhà dành cho một hộ gia đình ở San Diego là 1 triệu USD, giảm xuống còn 987.300 USD vào tháng 6-2022. Báo cáo của doanh nghiệp bất động sản OJO Labs cho biết, San Diego là đô thị có giá cả mềm nhất nước Mỹ.
Ở Tijuana, gia đình Galvez thuê một căn nhà rộng 140m2, an ninh tốt, thuận lợi di chuyển đến chỗ làm ở San Diego, với giá 1.450 USD/tháng. Dù có những bất cập như tiếng ồn hay ô nhiễm không khí, nhưng Galvez hài lòng vì sống ở Tijuana cho phép anh tiết kiệm để chi cho những khoản mua sắm lớn.
Michael Ellis, 41 tuổi, là trường hợp nhờ di cư mà kiếm thêm thu nhập, thậm chí hy vọng có tương lai ổn định lâu dài ở Mexico. Năm 2018, nhà làm quảng cáo tự do này đã đổi ngôi nhà một phòng ngủ ở San Diego lấy một ngôi nhà ba phòng ngủ ở Tijuana. Anh trả tiền thuê 1.200 USD/tháng và cho thuê lại một phòng ngủ lấy 500 USD/tháng. Ellis hy vọng một ngày nào đó sẽ mua được một căn nhà ở Mexico và kiếm thêm thu nhập bằng cách cho thuê trên Airbnb.
Khi số lượng người Mỹ ở Tijuana tăng lên, giá cả tất yếu cũng tăng theo. Maricarmen Castellanos, người sáng lập và giám đốc của Probien, một công ty bất động sản cao cấp có trụ sở tại Tijuana, cho biết giá thuê nhà đã tăng gấp đôi và giá đất cũng tăng gấp 3 lần trong vài năm qua. Các chung cư cao cấp cũng mọc lên nhanh chóng, một số căn có giá lên tới 1,5 triệu USD, và những người sẵn sàng mở hầu bao là công dân Mexico làm việc ở San Diego, các nhà đầu tư từ khắp cả nước, hay các bác sĩ địa phương trở nên giàu có nhanh chóng nhờ ngành du lịch y tế đang bùng nổ ở Tijuana.
