Hỏi: “Nam Kỳ Lục tỉnh, Bến xe Lục tỉnh, tờ báo Lục tỉnh tân văn”… Xin giải thích rõ Lục tỉnh là 6 tỉnh nào ?
Nguyễn Thạch (Q.5, TPHCM)
Đơn vị hành chánh có danh xưng là tỉnh chỉ xuất hiện từ năm 1831 do vua Minh Mạng, triều Nguyễn đặt ra. Trước năm ấy, khu vực Nam bộ ngày nay là Gia Định thành gồm 5 trấn (từ 1802). Bắc bộ ngày nay là Bắc thành gồm 11 trấn. Gia Định thành và Bắc thành được đặt dưới chính quyền hai vị tổng trấn. Tổng trấn được xem như phó vương, được nhà vua giao quyền cai trị cả về chính trị, quân sự, hành chính…
Thời bấy giờ toàn quốc có 23 trấn và 4 doanh. Doanh là các trấn ở gần kinh đô Huế: Quảng Bình, Quảng Trị, Quảng Đức, Quảng Nam. Năm 1831, vua Minh Mạng bãi bỏ chức Tổng trấn Bắc thành và năm sau bỏ chức Tổng trấn Gia Định thành (1832), đổi trấn, doanh thành tỉnh và đặt thêm 4 tỉnh mới là An Giang (Nam), Hà Tĩnh (Trung) và Hưng Yên, Ninh Bình (Bắc).
Gia Định thành từ đó trở thành Nam Kỳ Lục tỉnh. Sáu tỉnh đó là Biên Hòa, Gia Định, Định Tường và Vĩnh Long, An Giang, Hà Tiên. Vậy Lục tỉnh là Nam Kỳ là khu vực Nam bộ ngày nay. Đơn vị hành chánh tỉnh tồn tại mãi cho đến ngày hôm nay.
Khánh Tường
