Xét xử Xuyên Việt Oil: Cựu Thứ trưởng Bộ Công Thương xin tòa khoan hồng cho cấp dưới

Luật sư nói cựu Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải không vụ lợi

Bào chữa cho bị cáo Đỗ Thắng Hải, cựu Thứ trưởng Bộ Công Thương, luật sư nêu bối cảnh năm 2021 dịch Covid-19 phức tạp, ảnh hưởng đến đời sống người dân và kinh tế đất nước. Với mục tiêu vừa chống dịch vừa phát triển kinh tế, bị cáo Hải được giao làm trưởng ban chỉ đạo cung ứng, đảm bảo nguồn cung ứng hàng hóa thiết yếu. Trong đó Xuyên Việt Oil là một trong những công ty cung ứng thiết yếu. Cũng chính vì bối cảnh này mà bị cáo đã tạo điều kiện cho Xuyên Việt Oil, vô tình dẫn đến tình cảnh như hôm nay.

Về việc cấp giấy phép lại cho Xuyên Việt Oil, bị cáo cũng không làm qua loa mà luôn yêu cầu đầy đủ các bước thẩm định, tuân thủ quy định của pháp luật. Điều này chứng minh qua các văn bản bị cáo Hải đã bút phê, đảm bảo cấp lại giấy phép cho Xuyên Việt Oil là chính xác, tuân thủ đúng quy định của pháp luật thì Vụ Thị trường trong nước (TTTN), Bộ Công Thương mới ban hành giấy phép. Sau quá trình thẩm định, Vụ TTTN cũng đã có văn bản báo cáo, tiến hành kiểm tra thực tế và đáp ứng đủ quy định pháp luật. Có thể nói, dù bị cáo Hải được nhờ tạo điều kiện xem xét cấp giấy phép sớm nhưng bị cáo vẫn thực hiện theo đúng quy định, không làm qua loa, trái quy định pháp luật.

Từ đó, luật sư khẳng định, bị cáo Hải không vì vụ lợi, không yêu cầu Mai Thị Hồng Hạnh (Giám đốc kiêm Chủ tịch HĐTV Công ty Xuyên Việt Oil) phải gửi quà cảm ơn mà là sự chủ động của Hạnh, bị cáo không ép buộc, gây khó khăn hay đề nghị Hạnh đưa quà cảm ơn. Thời điểm Hạnh nhờ bị cáo Hải cũng không có lời hứa hẹn nào sẽ gửi quà cảm ơn, mà đây là lời cảm ơn như xã giao bình thường.

Tự bào chữa, cựu Thứ trưởng nói bản thân đã nhận ra sai phạm của mình và chủ động khắc phục, không bao giờ có việc chối tội hay đẩy tội cho người khác. Bị cáo luôn ý thức kể cả cấp dưới nếu làm sai thì bị cáo cũng sẽ chịu trách nhiệm vì mình là cấp trên. Bị cáo mong muốn HĐXX khoan hồng đối với một số đồng nghiệp đang có mặt tại phiên tòa.

Bị thúc giục, gây sức ép nên phạm tội

Bào chữa cho bị cáo Hoàng Anh Tuấn (cựu Phó Vụ trưởng Vụ TTTN), luật sư của bị cáo cho rằng mức đề nghị 7-8 năm tù là quá nghiêm khắc với tính chất, mức độ, bối cảnh hành vi phạm tội. Luật sư mong HĐXX xem xét, giảm nhẹ các tình tiết phạm tội và áp dụng chính sách cho bị cáo hưởng mức án thấp hơn, từ 4-5 năm tù.

Theo luật sư, việc bị cáo Tuấn chỉ kiểm tra xác suất một vài điểm khi làm thủ tục cấp phép lại cho Công ty Xuyên Việt Oil chứ không kiểm tra 100% là hành vi có cả nguyên nhân chủ quan và khách quan, không phải vì nhận tiền của bị cáo Hạnh mà làm trái quy định. Bị cáo Tuấn đã có sự nể nang, tác động của cấp trên khi được giới thiệu và thúc ép xử lý sớm của lãnh đạo cấp trên, bị cáo đã bỏ qua công đoạn kiểm tra.

Về nguyên nhân khách quan, luật sư trình bày, theo hệ thống quản lý của Bộ Công thương, khi cửa hàng được cấp phép là đã qua quá trình kiểm tra, giám sát thường xuyên của Sở Công thương. Vì vậy, đoàn kiểm tra của Bộ Công thương chỉ kiểm tra bằng biện pháp quan sát, không nhất thiết phải kiểm tra toàn bộ giấy tờ là hợp lý.

Công ty Xuyên Việt Oil có nhiều đại lý, trải dài 7 tỉnh, thành phố thuộc 3 miền, thời điểm cuối năm 2021 vừa trải qua dịch bệnh, đang hạn chế đi lại nên việc kiểm tra trở nên khó khăn, thay vì trực tiếp kiểm tra, bị cáo đã xem video của từng cửa hàng để thay thế cho việc kiểm tra trực tiếp.

Ngoài ra, nhiệm vụ trọng tâm của Bộ Công thương là đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia. Thời điểm đó, có nhiều cửa hàng cũng sai phạm, nếu thu hồi hết giấy phép của các cửa hàng vi phạm thì sẽ dẫn đến đứt gãy nguồn cung, thậm chí sụp đổ hệ thống an ninh xăng dầu trên toàn quốc. Vì vậy, việc chấp nhận duy trì hiện trạng để có biện pháp phù hợp hơn đối với các cửa hàng sẽ đảm bảo an ninh quốc gia mà vẫn phù hợp quy định của pháp luật.

Theo luật sư, Xuyên Việt Oil chiếm 12% tổng cung xăng dầu toàn quốc, 20% tổng cung xăng dầu của miền Nam và 40% của TPHCM, nên khi thẩm định hồ sơ, cấp phép lại với doanh nghiệp xăng dầu lớn như vậy, việc bỏ qua một số bước thẩm định là có thể cảm thông được. Bởi vì nếu chậm trễ kiểm tra, cấp lại giấy phép sẽ làm thị trường đột ngột giảm 12% tổng cung, dẫn đến rối loạn thị trường.