Những bài học đầu tiên khi học lái xe ở trường dạy lái xe đáng lẽ phải là những bài học chuẩn nhất, có tính chất vạch ra nguyên tắc ứng xử sau này cho tài xế. Thế nhưng, hiện nay nhiều trường dạy lái xe, khi cho học viên của mình tập lái ngoài đường vẫn vô tư... vi phạm luật giao thông. Đã có hàng chục vụ vi phạm của xe tập lái bị xử lý chỉ từ nửa cuối tháng 7-2006 sang đầu tháng 8-2006 !
Vi phạm đủ kiểu
Theo Phó Chánh Thanh tra Sở Giao thông Công chính TPHCM Lê Hồng Việt, hình thức phạm luật của xe tập lái rất đa dạng. Ví dụ những trường hợp sau đây:
Một trong những vụ việc mới nhất là trường hợp xe tập lái mang biển số 52S-6067 bị lập biên bản xử lý sáng 20-8 qua.
Hôm đó, xe do học viên Võ Minh Luân lái tập trên đường Kha Vạn Cân phường Hiệp Bình Chánh quận Thủ Đức - vi phạm không chỉ một mà đến hai lỗi, đó là lỗi “học viên không có giấy phép tập lái xe” và lỗi “chở ba người trên xe tập lái trái quy định” thay vì chỉ có học viên học lái xe và giáo viên đi kèm, như vậy đã vi phạm vào các điểm a và b của khoản 1 Điều 30 Nghị định 152/NĐ-CP quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lãnh vực giao thông đường bộ.
Trước đó vào ngày 12-3, xe 52S-9942 bị xử lý tại Khu dân cư Trung Sơn quận 8, đã xảy ra vi phạm tương tự “để học viên không có giấy phép tập lái”. Ngày 21-7, xe số 52X - 7770 bị lập biên bản trên đường số 1 huyện Bình Chánh, vì “xe tập lái chạy sai tuyến”.
Xe 52V-4237 bị phát hiện ngày 26-7 phạm vào lỗi “để học viên không giấy phép tập lái” và “không có giáo viên kèm”. Xe 52Y-7326 lại vướng vào lỗi “không gắn biển tập lái” khi đang cho học viên tập lái trên đường số 10 huyện Bình Chánh. Xe 51A-3070 bị phạt ngày 1-8 khi đang chạy trên đường Vành đai trong, Bình Trị Đông - Bình Chánh, cũng phạm lỗi tương tự.
Thậm chí có những xe tập lái bị phát hiện vi phạm cùng lúc 3-4 lỗi mà điển hình là trường hợp của xe 52M-1281 bị phát hiện trên đường Vành đai trong quận Bình Tân với các sai phạm “xe tập lái chạy sai tuyến”, “học viên không có giấy phép tập lái” và “không có giáo viên đi kèm”.
Những điểm nóng về xe tập lái hiện nay có thể kể đến một số nơi như đường Nguyễn Kim, gần sân vận động Thống Nhất; đường Đào Duy Từ - quận 10, đoạn gần sân Thống Nhất; đường Nơ Trang Long quận Bình Thạnh, đoạn gần cầu Bình Lợi…
Không thể vin cớ để phạm luật
Những vi phạm đại loại như trên của diện xe tập lái thật ra đã rải rác xảy ra trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh trong thời gian qua, nhưng điều đáng nói là gần đây lại có biểu hiện lan tràn hơn, vì thế dễ gặp hơn trên nhiều con đường trong nội thành.
Chẳng thế mà khi đi thực tế để viết bài này, chỉ trên một đoạn ngắn đường Đào Duy Từ, chỗ gần Sân vận động Thống Nhất-quận 10, chúng tôi đã nhìn thấy ít nhất ba xe tập lái chạy phía trước mà thanh tra viên Nguyễn Văn Hòa, tổ trưởng tổ 4 Đội Thanh tra giao thông số 1 khẳng định là có vi phạm (nhưng thanh tra giao thông không xử lý được vì xe đang ở trạng thái động - Thanh tra chỉ có thể xử lý vi phạm của xe khi xe ở trạng thái tĩnh).
Lời lý giải của những người am tường “thế giới” xe tập lái cũng đáng để suy nghĩ. Theo họ, lỗi “học viên không có giấy phép tập lái” thường rơi vào những người đã biết lái xe nhưng bỏ lâu không chạy hoặc những phụ xe, những người nhà có xe nên biết chạy nhưng tay lái chưa vững nay có nhu cầu dượt lại trước khi đi thi lấy bằng lái, hoặc những người bị bấm lỗ bằng lái nhiều lần nay phải thi lại lấy bằng lái.
Lỗi “không có giáo viên kèm” lại thường tập trung xảy ra ở những nơi đường sá thưa vắng, dẫn tới giáo viên có tâm lý chủ quan. Trong khi đó lỗi “xe không gắn biển tập lái” hầu hết liên quan đến xe huy động, xe liên kết giữa cơ sở đào tạo với những người có xe nhàn rỗi. “Khổ” cho cơ sở đào tạo ở chỗ kiếm được xe cho học viên của mình tập lái nhưng không thể treo biển xe tập lái bởi theo quy định chỉ được gắn khi có giấy phép tập lái xe do ngành công chính cấp.
Tổ trưởng tổ 4 Đội Thanh tra giao thông công chính số 1 Nguyễn Văn Hòa đưa ra thêm một lời giải thích khác, cũng có thể do giờ tập lái của cơ sở đào tạo “đụng” giờ làm ăn của học viên, nên học viên phải tự bù đắp lại bằng cách ra thuê xe tập lái vào những giờ giấc khác, chấp nhận trở thành “học viên không có giấy phép lái xe”.
Tuy nhiên, dù với lý do gì, luật vẫn cần phải được tôn trọng, và người học lái xe lẫn các cơ sở đào tạo lái xe không thể vin cớ này hoặc cớ khác để cứ vi phạm pháp luật!
THIỆN NHÂN