Sau một thời gian trầm lắng, tình trạng xe khách “né bến”, dừng đón trả khách trái phép tái diễn, xảy ra công khai trên nhiều tuyến đường nội đô TPHCM. Tình trạng này gây mất trật tự, ùn tắc giao thông, tiềm ẩn nguy cơ tai nạn và khiến người dân hết sức bức xúc.
Bất chấp biển cấm
Những ngày qua, ghi nhận của phóng viên tại khu vực đường Hùng Vương (đoạn gần công viên Dạ Trạch, phường Chợ Quán), nhiều xe khách dừng dọc lề đường để đón khách. Cứ khoảng 20-30 phút, các xe của nhà xe Hùng Hiếu lại chạy chậm, tấp sát vỉa hè, mở cửa khi xe chưa dừng hẳn để hành khách nhanh chóng lên xe, rồi rời đi theo hướng về các tỉnh miền Tây. Có thời điểm, từ 4-6 xe nối đuôi nhau dừng chờ khách ngay tại khu vực có biển cấm dừng, cấm đậu, bất chấp nguy cơ gây ùn tắc giao thông.
Không xa khu vực trên, tại số 97I đường Nguyễn Duy Dương (phường An Đông), cứ khoảng 30 phút lại xuất hiện xe của nhà xe Võ Cúc Phương chạy tuyến TPHCM - Long Khánh (Đồng Nai). Các xe này dừng lại từ 3-4 phút để vừa trả vừa đón khách, sau đó tiếp tục di chuyển qua các tuyến Trần Phú, Nguyễn Thị Minh Khai rồi hướng về Xa lộ Hà Nội, cầu Đồng Nai. Việc dừng xe khiến khu vực vốn đông đúc phương tiện lại càng thêm lộn xộn.
Ông Nguyễn Quốc Huy, người dân sinh sống gần nhà xe Võ Cúc Phương trên đường Nguyễn Duy Dương, cho biết trước đây nhiều nhà xe sử dụng loại xe 16 chỗ, tuy nhiên hiện nay nhà xe sử dụng cả xe 30 chỗ, 45 chỗ, thậm chí xe giường nằm để hoạt động. Những xe này chạy ngang nhiên trên nhiều tuyến đường, như: Đào Duy Từ, Nguyễn Kim, Nguyễn Chí Thanh quanh khu vực sân vận động Thống Nhất; hễ thấy có khách là tấp vào lề đường đón trả.
Theo quan sát của phóng viên, trong bán kính chưa đầy 1km quanh các tuyến đường nói trên có hơn chục điểm tập kết khách của các nhà xe chạy đi miền Tây, miền Đông Nam bộ, Tây Nguyên và miền Trung. Các điểm này hoạt động theo hình thức gom khách tại chỗ. Đến giờ hẹn, xe lớn xuất hiện đón khách trong thời gian rất ngắn rồi rời đi. Tần suất hoạt động dày đặc, nhiều xe còn bật đèn cảnh báo khẩn cấp để dừng dưới lòng đường, gây cản trở giao thông và tiềm ẩn nguy cơ tai nạn.
Tình trạng xe đón trả khách trái phép còn diễn ra phức tạp trên đường Nguyễn Thái Bình (phường Sài Gòn). Tuyến đường dài chưa tới 500m này nhiều năm qua được xem là “điểm nóng” của bến cóc, chủ yếu phục vụ các tuyến xe đi TPHCM - Vũng Tàu. Dọc tuyến đường, hàng loạt điểm đón khách do các nhà xe tự tổ chức xuất hiện san sát.
Ghi nhận thực tế cho thấy, nhiều xe 9 chỗ và 16 chỗ mang thương hiệu Hoa Mai, Toàn Thắng, Huy Hoàng liên tục dừng ngay trên lòng đường để đón trả khách, bất chấp lưu lượng phương tiện đông đúc. Dù tuyến đường đã được lắp đặt biển cấm dừng, cấm đậu đối với phương tiện từ 9 chỗ ngồi trở lên, các vi phạm vẫn diễn ra phổ biến.
Né... bằng hình thức hợp đồng
Trao đổi về vấn đề này, ông Ngô Hải Đường, Trưởng Phòng Quản lý vận tải, Sở Xây dựng TPHCM, cho biết, hầu hết các văn phòng đại diện của công ty hiện được các nhà xe sử dụng làm điểm “trung chuyển khách” đã được cơ quan chức năng cấp phép hoạt động. Tuy nhiên, thay vì sử dụng xe trung chuyển đúng quy định để đưa hành khách ra các bến xe, nhiều doanh nghiệp lại đưa xe lớn trực tiếp vào nội đô đón trả khách dưới hình thức hợp đồng. Việc này khiến các tuyến đường khu vực trung tâm thường xuyên rơi vào tình trạng lộn xộn, mất mỹ quan đô thị và tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông.
Theo ông Ngô Hải Đường, công tác kiểm tra, xử lý hiện nay gặp không ít khó khăn. Khi bị lực lượng chức năng kiểm tra, các nhà xe đều xuất trình được hợp đồng vận chuyển hành khách với đầy đủ thông tin về tuyến đường, thời gian, danh sách khách đi kèm. Xét về hồ sơ pháp lý, các phương tiện này vẫn đáp ứng quy định hiện hành, khiến cơ quan chức năng thiếu căn cứ để xử phạt hành vi “trá hình”. Trong khi đó, hành vi dừng, đậu, đón trả khách không đúng nơi quy định lại thuộc thẩm quyền xử lý của lực lượng Cảnh sát giao thông và chính quyền địa phương. Sự chồng chéo trong quản lý và thiếu phối hợp đồng bộ giữa các đơn vị được cho là một trong những nguyên nhân khiến vi phạm kéo dài.
Để chấn chỉnh tình trạng trên, Phó Giám đốc Sở Xây dựng TPHCM Bùi Hòa An cho biết, sở đã ban hành nhiều văn bản yêu cầu các đơn vị liên quan tăng cường kiểm tra, giám sát và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, như: bán vé, thu tiền, gom khách lẻ, xe tuyến cố định chạy sai hành trình, dừng đón trả khách không đúng nơi quy định. Tuy nhiên, đến nay, xe hợp đồng “trá hình” vẫn tiếp tục hoạt động tại nhiều khu vực.
Nhiều ý kiến cho rằng, để giải quyết dứt điểm “bến cóc, xe dù”, cần có sự phối hợp chặt chẽ, đồng bộ giữa các lực lượng chức năng và chính quyền địa phương; tăng cường kiểm tra đột xuất, xử lý nghiêm cả chủ xe lẫn đơn vị tổ chức đón trả khách trái phép.
