Đủ kiểu trá hình
Ghi nhận thực tế tại TP Thủ Đức, khu vực chân cầu vượt tại vòng xoay ngã tư Bình Phước (quốc lộ 13), luôn có vài chục hành khách lẫn tài xế tập trung trước bãi xe Đ.N. Cánh cổng bãi xe luôn khép hờ để né tránh lực lượng chức năng. Cũng trên quốc lộ 13 hướng về tỉnh Bình Dương, cứ cách một đoạn lại xuất hiện điểm đón trả khách như nhà xe L.K., H.V. Có điểm xe ra vào liên tục, có điểm “kín cổng cao tường” để tránh sự kiểm tra. Cùng với đó là nhiều đơn vị vận tải hoạt động trá hình bằng cách dừng lại ở cây xăng để đón trả khách hoặc đậu xe bên trong xưởng sửa chữa ô tô.
Tương tự, tại khu vực gần Bến xe Miền Đông cũ (quận Bình Thạnh), các bến cóc cũng ngang nhiên hoạt động. Theo quan sát, khi có xe tới bến, các phương tiện đang di chuyển trên đường phải giảm tốc độ đột ngột hoặc dừng hẳn để nhường cho xe khách ra vào bến cóc, gây ra tình trạng kẹt xe cục bộ, tiềm ẩn nguy cơ tai nạn giao thông. Còn trên các trục đường Nhật Tảo, Lý Thường Kiệt, Nguyễn Chí Thanh (quận 10) cũng mọc lên nhiều điểm xe dù, bến cóc.
Mặc dù các cơ quan chức năng đã tăng cường kiểm tra, giám sát nhưng tình trạng xe dù, bến cóc, xe trá hình tổ chức đón trả khách tại văn phòng, các bãi giữ xe, nơi đỗ xe, trạm tiếp nhiên liệu, dọc các tuyến đường quốc lộ… vẫn cứ diễn ra tràn lan. Trong khi đó, công suất của Bến xe Miền Đông mới (TP Thủ Đức) hiện chỉ đạt được 5% so với công bố. Đại diện Bến xe Miền Đông mới cho biết, từ tháng 7-2023 đến tháng 4-2024 đã có 2.550 trường hợp đón trả khách ngay trước bến xe được camera ghi nhận. Điều này gây thiệt thòi cho các doanh nghiệp vận tải vào bến hoạt động theo đúng quy định. “Xe dù, bến cóc không chỉ tạo ra môi trường cạnh tranh không lành mạnh, mà còn khiến mất an toàn cho hành khách, gây ùn tắc giao thông, tiềm ẩn tai nạn giao thông tại các khu vực đón trả khách không đúng quy định”, vị này bức xúc.
Theo thống kê của Sở GTVT, TP Thủ Đức hiện đang là nơi có nhiều bến cóc nhất với 26 điểm nằm dọc quốc lộ 13, đường Kha Vạn Cân; tiếp đến là quận 5 với 20 điểm trên các tuyến đường Lê Hồng Phong, Hồng Bàng, Hùng Vương... Trong khi tại quận 10 xuất hiện 10 điểm, quận 1 có 8 điểm, quận Tân Bình có 7 điểm. Các quận, huyện còn lại như Bình Thạnh, Bình Tân, Tân Phú, Hóc Môn... đều có các điểm đón trả khách không đúng quy định.
Kiểm tra, giám sát qua camera
Nhằm xóa bỏ tình trạng xe dù, bến cóc, lãnh đạo Bến xe Miền Đông mới đã kiến nghị Sở GTVT TPHCM bổ sung các biển cấm, camera (phạt nguội) để xử lý các phương tiện vận tải thực hiện tổ chức đón, trả hành khách và giao nhận hàng hóa tại các bãi giữ xe, nơi đỗ xe, trạm tiếp nhiên liệu dọc quốc lộ 1, quốc lộ 13, xa lộ Hà Nội, khu vực ngã tư Bình Phước... Ngoài ra, đề nghị cần phải hoàn thiện hạ tầng kết nối giao thông đi - đến Bến xe Miền Đông mới như: đưa vào khai thác cầu quay số 03; triển khai dự án Đường A8; cầu quay số 04; cầu vượt bộ hành phía trước Bến xe Miền Đông mới; mở rộng lộ giới đường quốc lộ 1 hướng từ cổng F3 của Bến xe Miền Đông mới ra cầu Đồng Nai để phục vụ hành khách thuận tiện hơn.
Theo ông Võ Khánh Hưng, Phó Giám đốc Sở GTVT TPHCM, nguyên nhân tăng số lượng các điểm đón trả khách không đúng nơi quy định là bởi việc di dời các tuyến vận tải hành khách cố định liên tỉnh giai đoạn 2 từ Bến xe Miền Đông cũ (quận Bình Thạnh) sang Bến xe Miền Đông mới (TP Thủ Đức). Thêm nữa, tuyến đường kết nối từ Bến xe Miền Đông mới tới cao tốc TPHCM - Long Thành - Dầu Giây chưa được thuận tiện. Hiện tại, công tác xử lý các đơn vị vận tải vi phạm vẫn đang được thực hiện theo đúng quy định hiện hành. Tuy nhiên, đại diện Sở GTVT TPHCM thừa nhận, công tác xử lý tình trạng xe dù, bến cóc chưa triệt để vì hệ thống giám sát hành trình còn thiếu nhiều chức năng; các thiết bị quan sát tự động chưa được lắp đặt tại các điểm nóng thường xuyên vi phạm; thiếu sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan có thẩm quyền... Ngoài ra, do Luật Thanh tra năm 2022 có thay đổi về hình thức thanh tra nên Thanh tra Sở GTVT cũng gặp khó khăn trong công tác.
Báo cáo Ủy ban Kiểm tra Thành ủy TPHCM về tình trạng xe dù, bến cóc
Chủ tịch UBND TPHCM Phan Văn Mãi thay mặt Ban cán sự Đảng UBND TPHCM vừa ký Công văn số 498-CV/BCSĐ gửi Ủy ban Kiểm tra Thành ủy TPHCM về kết quả kiểm tra hoạt động kinh doanh vận tải của Công ty TNHH Thành Bưởi, cũng như tăng cường bảo đảm trật tự hoạt động vận tải hành khách và vận tải hàng hóa bằng ô tô trên địa bàn TPHCM.
Nhằm thực hiện công tác này, UBND thành phố đã ban hành các chỉ thị, văn bản và mới nhất là ngày 25-9-2023 đã ban hành Công văn số 4766/UBND-ĐT về tăng cường bảo đảm trật tự hoạt động vận tải hành khách và vận tải hàng hóa bằng ô tô trên địa bàn thành phố. Theo đó, UBND TPHCM giao Công an thành phố chỉ đạo Phòng Cảnh sát giao thông, Công an TP Thủ Đức và các quận, huyện có liên quan phối hợp tăng cường công tác tuần tra, kiểm soát và kiên quyết xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm liên quan đến tình trạng xe dù, bến cóc, chở quá số người quy định, xe quá tải, điều khiển phương tiện vi phạm về tốc độ và nồng độ cồn, tăng giá vé trái quy định, dừng, đỗ trái phép, chiếm dụng lòng đường và vỉa hè gây mất trật tự an toàn giao thông...
Qua thực tiễn trong công tác quản lý điều hành và kiểm tra, xử lý các hành vi vi phạm trong hoạt động kinh doanh vận tải hành khách bằng ô tô trên địa bàn, Sở GTVT đã báo cáo một số khó khăn, vướng mắc liên quan đến việc xác định hành vi đón trả khách lặp đi lặp lại hàng ngày. Việc xác định điểm đầu, điểm cuối trùng lặp 30% trong 1 tháng được thực hiện thông qua dữ liệu từ thiết bị giám sát hành trình của xe và hợp đồng vận chuyển đã ký kết, nhưng hệ thống xử lý và khai thác sử dụng dữ liệu từ thiết bị giám sát hành trình (do Cục Đường bộ Việt Nam quản lý) chưa được nâng cấp để truy xuất dữ liệu; một số trường hợp chưa có quy định chế tài xử lý, hoặc có nhưng chưa đủ tính răn đe... Trên cơ sở đó, UBND TPHCM đã có văn bản kiến nghị và được Bộ GTVT ghi nhận, giao nhiệm vụ cho Cục Đường bộ Việt Nam triển khai thực hiện, hoặc nghiên cứu, đưa vào hướng dẫn trong các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan.
Đối với các nhiệm vụ tiếp tục triển khai, Ban cán sự đảng UBND TPHCM tiếp tục lãnh đạo UBND TPHCM chỉ đạo Công an thành phố, Sở GTVT, UBND các quận, huyện và TP Thủ Đức căn cứ chức năng, nhiệm vụ được phân công, tiến hành tăng cường thực hiện công tác bảo đảm trật tự hoạt động vận tải hành khách và vận tải hàng hóa bằng ô tô trên địa bàn; tập trung kiểm tra, rà soát mục đích sử dụng đất, xử lý dứt điểm các vị trí, bến bãi có tổ chức đón trả khách không đúng quy định, đảm bảo trật tự, an toàn giao thông và môi trường kinh doanh vận tải lành mạnh, đúng quy định pháp luật. Đồng thời, giao nhiệm vụ cho Sở GTVT tiếp tục phối hợp các cơ quan chức năng thuộc Bộ GTVT đề xuất giải pháp hoàn thiện cơ sở pháp lý và tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước trong hoạt động kinh doanh vận tải bằng ô tô trên địa bàn TPHCM.
QUỐC HÙNG
Ông Lê Trung Tính, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải hành khách TPHCM:
Nghiên cứu tổ chức lại các tuyến trung chuyển
Cần có sự phối hợp nhịp nhàng giữa Thanh tra Sở GTVT, lực lượng CSGT và UBND các quận huyện liên quan. Hơn nữa, các đơn vị có thẩm quyền cần mở rộng “khái niệm xe dù, bến cóc” để có đủ điều kiện, cơ sở giải quyết thực trạng đã tồn tại nhiều năm qua. Mặt khác, cần nghiên cứu tổ chức lại các tuyến trung chuyển, tăng cường các dịch vụ mà hành khách cần. Xem xét sử dụng các bãi đậu xe trong nội thành thành các điểm trung chuyển nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho hành khách trong quá trình đi lại.
HẢI NGỌC
