Mở đầu chương trình, Chủ tịch HĐND TPHCM Nguyễn Thị Quyết Tâm nhấn mạnh công tác lập lại trật tự đô thị, trong đó có trật tự lòng lề đường trên địa bàn được lãnh đạo TPHCM quan tâm trong nhiều năm qua.
“Cơ quan chức năng của TPHCM đã tốn nhiều công sức nhưng kết quả không như mong muốn. Trật tự đô thị ở nhiều nơi đã chuyển biến tích cực nhưng kết quả không đều. Nhiều nơi, sau khi lập lại đã không giữ được, để xảy ra tình trạng tái lấn chiếm. Nguyên nhân của thực trạng này từ đâu, trách nhiệm của các cấp, các ngành khi không lập lại trật tự hoặc không giữ được trật tự lòng lề đường ra sao?”, Chủ tịch HĐND TP Nguyễn Thị Quyết Tâm đặt vấn đề.
Phản ánh đến chương trình, nhiều cử tri, đại biểu cũng nhận xét nhiều nơi chưa xử lý tốt các hành vi lấn chiếm vỉa hè, lòng đường. Điều này tạo ra dư luận là có sự dung túng hoặc “chống lưng, bảo kê” cho vi phạm. Ngoài ra, nhiều nơi chưa tập trung tuyên truyền những người trực tiếp buôn bán trên vỉa hè. Một số địa phương thực hiện “hù dọa, đẩy đuổi” là chính. Đặc biệt, trong việc xử lý vi phạm còn có tình trạng nôn nóng, gây ra hình ảnh phản cảm. Từ đó, các ý kiến đề nghị, bên cạnh việc tuyên truyền sâu, rộng, thực hiện tốt các giải pháp đảm bảo an sinh xã hội thì việc xử lý vi phạm phải kiên quyết và công bằng.
Bàn về giải pháp, PGS-TS Tôn Nữ Quỳnh Trân, nhà nghiên cứu khoa học xã hội, đề nghị các cơ quan chức năng cần phân loại đối tượng đang sử dụng vỉa hè, lòng đường để có cách tuyên truyền phù hợp. Trong đó, cũng phải đặt trách nhiệm của những người sử dụng vỉa hè, lòng đường trong việc giữ trật tự.
Bày tỏ đồng tình, ông Vũ Thanh Lưu, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam TPHCM, cho rằng để giữ được trật tự lòng lề đường thì phải cộng đồng trách nhiệm giữa các cơ quan quản lý và những người sử dụng. Đây cũng là cách mà một số địa phương, như quận Bình Tân đang thực hiện tốt.
Phát biểu tại chương trình, Phó Giám đốc Sở GTVT Trần Quang Lâm cho biết, Sở GTVT đã hoàn tất dự thảo, xây dựng các tiêu chí cụ thể về những tuyến đường được phép đỗ xe, vỉa hè được sử dụng tạm một phần để kinh doanh, buôn bán. Từ các tiêu chí này, các địa phương sẽ xác định cụ thể những nơi được phép sử dụng tạm một phần vỉa hè, lòng đường bên cạnh mục đích giao thông. Sở GTVT đang lấy ý kiến góp ý các đơn vị liên quan hoàn chỉnh dự thảo, trước khi trình UBND TP thông qua.
“Trước thực trạng của TPHCM hiện nay thì vỉa hè, lòng đường không phải chỉ dành cho giao thông. Tuy nhiên, khi sử dụng tạm một phần vỉa hè cho mục đích ngoài giao thông thì phải đảm bảo trật tự và người đi bộ vẫn còn không gian đi lại”, Phó Chủ tịch UBND TP Trần Vĩnh Tuyến bổ sung.
Theo đồng chí Trần Vĩnh Tuyến, các địa phương đã có nhiều nỗ lực trong công tác lập lại trật tự nhưng tình trạng kinh doanh, lấn chiếm mua bán vỉa hè, lòng đường mất trật tự còn phổ biến. Ngoài ra, hành vi tiếp tay, bảo kê và các hành vi sử dụng trái phép vỉa hè, lòng đường vẫn tồn tại. Nguyên nhân trước hết là trách nhiệm thuộc về chính quyền địa phương.
Để chấn chỉnh, đồng chí Trần Vĩnh Tuyến nhấn mạnh trước tiên là phải kiên quyết xử lý những hành vi lấn chiếm, đặc biệt phải xử lý mạnh tay đối với những hàng quán kinh doanh bày bán lấn chiếm vỉa hè, lòng đường. Người đứng đầu chính quyền các cấp phải chịu trách nhiệm trước UBND TP khi để xảy ra tình trạng buôn bán lấn chiếm trái phép lòng đường, vỉa hè trên địa bàn quản lý.
