Xây dựng nông thôn mới: Không chạy theo thành tích

Làng quê khởi sắc

Sau thời gian dài nỗ lực thực hiện, xã Nguyễn Việt Khái (huyện Phú Tân, tỉnh Cà Mau) đã hoàn thành 19/19 tiêu chí trong xây dựng NTM. Đây cũng là xã mới nhất của tỉnh Cà Mau về đích trong việc xây dựng NTM. Nói về điều này, ông Lê Văn Bắc, Chủ tịch UBND xã Nguyễn Việt Khái, phấn khởi: Hiện diện mạo nông thôn xã từng bước thay đổi và khởi sắc; những con đường liên ấp, liên xã được bê tông hóa; xóm làng sạch, đẹp hơn; cơ sở hạ tầng y tế, văn hóa, giáo dục được cải thiện, đời sống nhân dân từng bước nâng cao.

Tại huyện Năm Căn, ông Trần Đoàn Hùng, Phó Chủ tịch UBND huyện, cho biết, huyện xác định xây dựng NTM là nhiệm vụ lâu dài và được thực hiện thường xuyên, liên tục. Thời gian qua, cấp ủy đảng, chính quyền trên địa bàn huyện luôn tích cực, chủ động để triển khai thực hiện chương trình xây dựng NTM và đạt được một số kết quả khả quan, diện mạo nông thôn trên địa bàn có nhiều thay đổi theo hướng tích cực. Bên cạnh đó, nhận thức của phần lớn cán bộ và người dân về xây dựng NTM đã được cải thiện.

Người dân chủ động làm đường đất đen, đóng góp ngày công lao động, tự chỉnh trang nhà ở, tăng cường lao động, sản xuất nhằm tăng thu nhập. Tính dân chủ ở cơ sở được thực hiện tốt, trách nhiệm làm chủ của người dân được thể hiện bằng việc tham gia đóng góp ý kiến về quy hoạch, làm đường giao thông, góp ý về bảo vệ môi trường trong sản xuất. Qua đó, phát huy được nhiều cách làm hay tạo thêm động lực để người dân chung tay cùng với Nhà nước xây dựng NTM.

Tuy nhiên, theo ông Trần Đoàn Hùng, công tác xây dựng NTM trên địa bàn cũng còn những hạn chế, tồn tại như: Việc chuyển sang áp dụng theo Bộ tiêu chí xã đạt chuẩn NTM giai đoạn 2021-2025, với nhiều nội dung chỉ tiêu mới, yêu cầu cao hơn nên hầu hết các xã đều có tiêu chí bị rớt chuẩn.

Lấy dân làm chủ thể, trọng tâm

Báo cáo Kết quả giám sát việc triển khai, thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM trên địa bàn tỉnh (mốc thời gian từ tháng 1-2020 đến tháng 3-2023), HĐND tỉnh Cà Mau thông tin: Tổng nguồn vốn huy động trong 3 năm (2020-2022) là hơn 24.850 tỷ đồng (trong đó: vốn ngân sách 3.100 tỷ đồng, chiếm 12,48%; vốn doanh nghiệp hơn 184 tỷ đồng, chiếm 0,74%; vốn tín dụng 20.835 tỷ đồng, chiếm 83,84%; vốn nhân dân đóng góp (quy đổi thành tiền) trên 731 tỷ đồng, chiếm 2,94%).

Khi thảo luận tại kỳ họp thứ 10 HĐND tỉnh Cà Mau khóa X, Bí thư tỉnh ủy Cà Mau Nguyễn Tiến Hải, nói: Qua giám sát của HĐND cho thấy nguồn vốn xây dựng NTM những con số biết nói nhưng cơ cấu nguồn vốn bất hợp lý: nguồn vốn tín dụng chiếm tỷ lệ quá cao, chiếm hơn 83%; còn vốn nhân dân đóng góp thì thấp, chưa đến 3%. Vì vậy, ông Nguyễn Tiến Hải đề nghị kiểm tra, rà soát lại cơ cấu nguồn vốn, huy động các nguồn vốn trong xây dựng NTM. Trên cơ sở xác định trách nhiệm cụ thể, tỉnh, huyện, xã làm cái gì và làm tới đâu, cái gì xóm ấp làm. Cũng theo ông Nguyễn Tiến Hải, vấn đề xây dựng NTM, là việc rất lớn, tác động đến đời sống của người dân. Số xã được công nhận NTM của tỉnh chưa cao; về chất lượng NTM cũng rất đáng quan tâm.

Quan điểm của tỉnh là không cho thiếu nợ các tiêu chí. Vì vậy, khi thẩm định, các sở, ngành phải làm nghiêm. Tuy nhiên, các xã được công nhận đạt chuẩn NTM thì các tiêu chí không cao. Sau khi Chính phủ nâng cao tiêu chí lên thì nhiều xã rớt chuẩn.

Bí thư Tỉnh ủy Cà Mau Nguyễn Tiến Hải cũng nêu rõ quan điểm: Xây dựng NTM, người dân là chủ thể, là trung tâm “Dân biết, dân làm, dân bàn, dân kiểm tra và giám sát”. Xây dựng NTM ở xóm mình, ấp mình tập trung cái gì làm trước, cái gì làm sau. Vấn đề bàn và cách làm như thế nào, tổ chức cho dân làm; không trông chờ, ỷ lại từ cấp trên. “Chỉ khi nào người dân ý thức được, cùng bàn, cùng cộng đồng trách nhiệm xây dựng NTM thì lúc đó mới đảm bảo bền vững”, ông Nguyễn Tiến Hải nhấn mạnh.