Đoàn kết, duy trì hòa bình và ổn định
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, hội nghị lần này là minh chứng cho việc ASEAN đang điều chỉnh, thích nghi với hoàn cảnh mới; vững vàng, gắn kết cùng vượt khó khăn, thử thách. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đánh giá cao Tuyên bố chung của các Bộ trưởng Ngoại giao nhân kỷ niệm 53 năm thành lập ASEAN, qua đó khẳng định quyết tâm duy trì khu vực Đông Nam Á hòa bình, an ninh, trung lập và ổn định, củng cố đoàn kết, tự cường, đề cao vai trò trung tâm của ASEAN, thúc đẩy xây dựng lòng tin, tôn trọng lẫn nhau và dựa trên luật lệ.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đề nghị các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN quan tâm thúc đẩy các vấn đề ưu tiên như tiếp tục đề cao đoàn kết, giữ vững thống nhất, triển khai thành công các kế hoạch tổng thể thực hiện Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025; tập trung đẩy lùi dịch Covid-19, thúc đẩy phục hồi bền vững, sử dụng hiệu quả quỹ ứng phó dịch Covid-19 và đưa vào vận hành kho dự phòng vật tư y tế hỗ trợ năng lực ứng phó của ASEAN; thực hiện thuận lợi hóa thương mại, đầu tư, khắc phục gián đoạn chuỗi cung ứng; đẩy mạnh kết nối, hỗ trợ, thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các tiểu vùng... Đồng thời phát huy hiệu quả vai trò trung tâm của ASEAN trong thúc đẩy đối thoại, hợp tác, xây dựng lòng tin tại khu vực, từ đó hình thành và chia sẻ các chuẩn mực ứng xử; đề cao tinh thần thượng tôn pháp luật, tôn trọng, tin cậy, bình đẳng trong quan hệ giữa các quốc gia khu vực, các đối tác; giải quyết hòa bình các tranh chấp, khác biệt trên cơ sở luật pháp quốc tế, Công ước Liên hiệp quốc về Luật biển (UNCLOS) 1982 và tinh thần các văn kiện quy chuẩn của ASEAN về ứng xử chung ở khu vực…
Tỉnh táo trước thách thức, chủ động trong ứng phó
Tại hội nghị, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh chia sẻ, chúng ta đang chứng kiến sự dịch chuyển mạnh mẽ trong cách thức vận hành của hệ thống các quan hệ quốc tế. Vai trò của luật pháp quốc tế và các thể chế đa phương chịu nhiều thách thức. Xu thế chính trị cường quyền, toan tính vị kỷ và tính bất định trong hành xử của các quốc gia có chiều hướng gia tăng. Tiến trình toàn cầu hóa, liên kết khu vực, tự do hóa kinh tế phần nào bị chững lại. Cùng với đó là những diễn biến phức tạp của các vấn đề toàn cầu, nổi lên là dịch Covid-19 trong năm 2020. Tỉnh táo trước thách thức, chủ động trong ứng phó, gắn kết trong hành động, ASEAN đã đoàn kết, kiên định với các mục tiêu, chung tay đẩy lùi dịch bệnh. Quyết tâm này của ASEAN đã được thể hiện qua Tuyên bố Tầm nhìn về một ASEAN gắn kết và chủ động thích ứng tại Hội nghị Cấp cao ASEAN 36 vừa qua.
Theo Phó Thủ tướng, các thách thức đối với an ninh và ổn định khu vực luôn hiện hữu, trong đó có các nhân tố đe dọa hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn tự do hàng hải, hàng không trên Biển Đông - tuyến hàng hải huyết mạch của khu vực và thế giới. ASEAN sẽ kiên định với lập trường nguyên tắc, nhấn mạnh kiềm chế, giải quyết hòa bình các tranh chấp trên cơ sở luật pháp quốc tế, UNCLOS 1982; thúc đẩy đối thoại, tăng cường xây dựng lòng tin, không quân sự hóa, không làm phức tạp tình hình. ASEAN kiên định thúc đẩy triển khai đầy đủ, nghiêm túc Tuyên bố DOC và nỗ lực xây dựng Bộ quy tắc COC hiệu quả, thực chất, phù hợp với luật pháp quốc tế và UNCLOS 1982.
