Theo số liệu của UBND TP Biên Hòa, từ đầu năm đến nay, các đơn vị, địa phương của thành phố đã xử lý 71 trường hợp vi phạm pháp luật về đất đai, xây dựng; trong đó có 57 trường hợp xây dựng không phép với tổng số tiền xử phạt 1,13 tỷ đồng, góp phần làm tình hình phân lô bán nền, xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp giảm mạnh.
Tại phường Phước Tân - khu vực được xem là “điểm nóng” về xây dựng trái phép trên đất nông lâm nghiệp, đất quy hoạch cây xanh trong một thời gian dài - đã tổ chức 3 đợt ra quân, xử lý 21 trường hợp xây dựng trái phép trên đất nông lâm nghiệp. Đáng chú ý là có 8 trường hợp đã bị cưỡng chế công trình xây dựng nhà xưởng trên đất nông nghiệp, sau thời gian vận động nhưng không tự tháo dỡ công trình vi phạm, trong đó có khu nhà xưởng hàng ngàn mét vuông của một chi nhánh công ty tại tổ 11, khu phố Tân Cang hay khu nhà xưởng của bà T.T.N rộng gần 2.000m² ở khu phố Tân Lập.
Qua tìm hiểu, nguyên nhân của tình trạng xây dựng không phép xuất phát từ nhu cầu về nhà ở, nhất là người lao động, công nhân từ các nơi khác đến lập nghiệp, nhu cầu về xưởng sản xuất kinh doanh của người dân nhưng quy hoạch chi tiết về xây dựng ở các khu dân cư bị chậm phê duyệt nên UBND TP Biên Hòa không thể cấp phép chuyển mục đích sử dụng cho người dân. Ngoài ra, do giá đất (phù hợp quy hoạch, có đầy đủ giấy tờ) khá cao so với thu nhập của người dân nên nhiều người chấp nhận mua giấy tay với giá rẻ để xây dựng nhà ở không phép.
Tuy nhiên, vẫn có hiện tượng một số tổ chức, cá nhân cố tình vi phạm, lách luật để phân lô bán nền, xây dựng nhà xưởng trái phép cho thuê mà nếu chính quyền không kịp thời phát hiện, xử lý thì rất khó giải quyết (như cụm công nghiệp không phép Phước Tân đến nay vẫn chưa có phương án giải quyết dứt điểm). Một khi đã hình thành những khu dân cư tự phát lên đến hàng trăm hộ hay những khu nhà xưởng dày đặc thì việc cưỡng chế sẽ khó khăn, còn cho tồn tại thì tạo ra những tiền lệ xấu về thực thi pháp luật lẫn quản lý cán bộ.
Chủ tịch UBND TP Biên Hòa Nguyễn Hữu Nguyên cho biết, thời gian tới, TP Biên Hòa sẽ tăng cường thực hiện Chỉ thị số 04/CT-UBND ngày 5-4-2019 của UBND tỉnh Đồng Nai về “Tăng cường công tác quản lý quy hoạch, quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn tỉnh”. Theo đó, yêu cầu UBND các phường xã tập trung kiểm tra, xử lý dứt điểm các trường hợp vi phạm còn tồn tại trong năm 2020, hạn chế các trường hợp vi phạm mới phát sinh, đồng thời xử lý trách nhiệm người đứng đầu khi để xảy ra các vi phạm.
