Xây dựng đô thị sáng tạo khu Đông TPHCM: Đi nhanh hơn, đóng góp nhiều hơn cho cả nước

Ngày 28-7, UBND TPHCM đã tổ chức Hội thảo quốc tế “Tầm nhìn cho đô thị sáng tạo tại TPHCM”. Đồng chí Nguyễn Thiện Nhân, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy TPHCM, đến dự và phát biểu chỉ đạo.

 

Bổ sung thêm “chương trình đột phá”

Phát biểu đề dẫn buổi hội thảo, đồng chí Nguyễn Thiện Nhân, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy TPHCM nhấn mạnh, đô thị thông minh là đô thị sáng tạo (ĐTST) của TPHCM có 5 điểm nổi bật.

Thứ nhất, TPHCM là TP lớn nhất nước hiện có khoảng 10 triệu dân. Mỗi năm như vậy có “TP nhỏ” được sinh ra. Điều này xảy ra trong hơn một thập kỷ vừa qua, nếu không phát triển TP theo hướng đô thị thông minh thì không thể giải quyết được những vấn đề đô thị một cách hiệu quả.

Thứ hai, TPHCM là trung tâm kinh tế lớn nhất nước, chiếm 22% GDP, đóng góp 27% ngân sách quốc gia, trong khi diện tích chỉ chiếm 0,6% trên cả nước và dân số cũng chỉ chiếm khoảng 10%. Nếu TPHCM gặp “vấn đề” về kinh tế sẽ khiến cả nước bị ảnh hưởng theo. Như vậy, TPHCM phải là TP đi đầu về kinh tế để đáp ứng phần lớn yêu cầu của cả nước.

Thứ ba, TPHCM có lực lượng lao động chất lượng cao, hiện nay tỷ lệ người lao động có bằng đại học ở TPHCM cao gấp 2,3 lần so với trung bình cả nước.

Thứ tư, năng suất lao động cao gấp 2,7 lần so với toàn quốc. Như vậy, rõ ràng TPHCM có thể tạo điều kiện phát triển công nghệ cao với lực lượng lao động này.

Cuối cùng, TPHCM có các doanh nghiệp tư nhân phát triển rất mạnh, chiếm 82% đóng góp cho nền kinh tế tại TPHCM. 

Xây dựng đô thị sáng tạo khu Đông TPHCM: Đi nhanh hơn, đóng góp nhiều hơn cho cả nước ảnh 1 Bí thư Thành ủy TPHCM Nguyễn Thiện Nhân trao đổi cùng các  đại biểu nước ngoài tại hội thảo. Ảnh: VIỆT DŨNG
Bên cạnh 5 điểm nổi bật, TPHCM đang đối mặt với 5 thách thức. Đồng chí Nguyễn Thiện Nhân phân tích, đó là kẹt xe, ngập nước, nhà ở cho người dân, ô nhiễm không khí, làm sao để tận dụng nguồn lực con người.
Nhưng thế mạnh mà TPHCM có thể tận dụng là truyền thống về đổi mới sáng tạo và sức mạnh của mỗi người dân TP.
Trong một thập kỷ tới, TPHCM mong muốn tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững, tiếp tục tăng trưởng năng suất lao động, duy trì mức đóng góp 30% GDP ngân sách quốc gia; trở thành hạt nhân của cách mạng công nghiệp 4.0 ở Việt Nam; triển khai Đề án TPHCM trở thành đô thị thông minh; phải quan tâm đến mức độ hài lòng của người dân và doanh nghiệp TP. Đó là các chỉ số cơ bản để phát triển.
Đại hội Đảng bộ TPHCM lần thứ X đã xác định 7 chương trình đột phá, tuy nhiên sau một thời gian triển khai, TP nhận thấy những chương trình này chưa đủ và TP bổ sung Đề án xây dựng TPHCM trở thành đô thị thông minh.
Đề án này đã được TP triển khai vào năm 2017 với 4 mục tiêu chính: tăng trưởng kinh tế, phát triển bền vững, tạo môi trường sống tốt cho người dân TP và người dân nhận được chất lượng phục vụ tốt từ chính quyền TP; người dân tham gia giám sát các thiết chế xã hội và hoạt động của chính quyền.
Sau khi thực hiện Đề án TPHCM thông minh được 1 năm, TP lại điều chỉnh và thay đổi, có mục tiêu mới cho giai đoạn 5 năm tiếp theo. Đó là xây dựng ĐTST khi triển khai đô thị thông minh, cần có hạt nhân bên trong TP và hạt nhân đó là điểm khởi đầu cho việc triển khai cách mạng công nghiệp 4.0 ở TPHCM.
Mục tiêu xây dựng ĐTST của TPHCM nhằm tạo sự tương tác giữa các lĩnh vực nghiên cứu và phát triển, đào tạo phát triển nguồn nhân lực, ứng dụng khoa học - công nghệ...
Ngoài ra, TPHCM mong muốn hỗ trợ các tỉnh lân cận như Đồng Nai và Bình Dương để tạo nên cụm động lực phát triển kinh tế cho khu vực phía Nam. Vì vậy, TPHCM muốn gộp 3 quận (2, 9, Thủ Đức) thành khu ĐTST phía Đông của TP. 
           Các đại biểu trao đổi tại hội nghị . Ảnh: CAO THĂNG
Bí thư Thành ủy TPHCM Nguyễn Thiện Nhân cho biết, quận Thủ Đức tập trung rất nhiều các trường - viện nghiên cứu với 4 trường đại học lớn trên 10.000 giảng viên, trong đó có hơn 1.000 giáo sư, tiến sĩ và khoảng 100.000 sinh viên.
Vì vậy, Thủ Đức sẽ là nơi tập trung năng lực về nghiên cứu và đổi mới sáng tạo. Ở quận 2 có Khu đô thị Thủ Thiêm cung cấp hạ tầng cơ sở, tiện ích cho rất nhiều chức năng khác nhau. Nơi đây sẽ có cơ sở hạ tầng chính cho trung tâm tài chính quốc tế của TP, là một trong những nơi đáng sống nhất của TP.

Với quận 9, tập trung nghiên cứu và phát triển, tại đây có Khu công nghệ cao thành công nhất ở Việt Nam. TP đổi mới sáng tạo của TPHCM sẽ có nghiên cứu, có đào tạo, chuyển giao công nghệ, có trung tâm dịch vụ, khu vực sản xuất công nghệ cao, văn hóa giải trí…

“Trong năm nay, TP mong muốn tổ chức cuộc thi lựa chọn các đơn vị tư vấn quốc tế nhằm hỗ trợ TP xây dựng tầm nhìn và các bước triển khai cụ thể ĐTST, sau đó xây dựng quy hoạch tổng thể cho đô thị đổi mới sáng tạo. Để có thể tiếp tục duy trì phát triển đến năm 2020, TP cần có các khu công nghiệp, các khu phần mềm, các khu công nghệ cao, các trường đại học tốt. Tuy nhiên, để phát triển cao hơn, thành công hơn cần có sự tương tác, kết nối tốt hơn từ các thành phần của TP”, đồng chí Nguyễn Thiện Nhân cho biết.

Ưu thế rõ rệt từ ĐTST

 Ông Ousmane Dione, Giám đốc Quốc gia Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam, đã chia sẻ các mô hình ĐTST thành công trên thế giới. Theo đó, ĐTST có khái niệm rất rộng, không có định nghĩa nào duy nhất, ở mỗi TP tùy thuộc vào đặc điểm của mình mà sẽ có cách phát triển khác nhau. Trước hết, theo kinh nghiệm quốc tế, để khu ĐTST đạt được kết quả thành công, TP cần phải có một tầm nhìn rõ ràng ngay từ đầu.

Trong nhiều ví dụ khác nhau trên toàn cầu, thành phố Barcelona ở Tây Ban Nha là một thành công. Bắt đầu với một tầm nhìn rõ ràng cho khu ĐTST để hồi sinh nền kinh tế của TP, thu hút đầu tư và tạo việc làm.

Barcelona được cho là đã tạo ra khu ĐTST đầu tiên với dự án “22@ Barcelona” bắt đầu từ năm 2000. Khởi sự với một câu hỏi đơn giản “Có thể thực hiện các biện pháp nào để cải thiện và tăng cường mối tương tác giữa cộng đồng quốc tế với các công ty và tổ chức tại địa phương ở Barcelona?”.

Từ đây đã dẫn đến việc chuyển đổi 200ha đất công nghiệp bị bỏ hoang ở khu lân cận El Poblenou thành một khu ĐTST, với mục tiêu tập trung và xây dựng các hoạt động và công ty chuyên sâu về tri thức, đưa ra định hướng chuyển đổi từ công nghiệp sang dịch vụ.

Mô hình này do chính quyền thành phố đề ra chủ trương và thông qua một ủy ban về ĐTST được thành lập nhằm phục vụ cho dự án này. Trong 20 năm qua, tổ chức này đã xây dựng được một hệ sinh thái doanh nghiệp có thể nói là mạnh mẽ nhất châu Âu.

Giáo sư Jorg Rainer Noenning  trình bày tham luận tại hội nghị. Ảnh: CAO THĂNG
Chia sẻ kinh nghiệm từ Hàn Quốc, ông Jeong-ho Kim, giáo sư, Giám đốc Đại học Gangwon, Hàn Quốc cho biết, đất nước này có đến 20 khu đô thị thông minh (hay còn gọi là khu ĐTST) lớn nhỏ, diện tích của ĐTST TPHCM lớn gấp 20 lần so với ĐTST Pangyo, đủ sức để phát triển công nghệ tiên tiến, thương mại cũng như giáo dục, văn hóa…
Ông nhận thấy, TPHCM đang sẵn sàng cho bước nhảy đột phá, xây dựng ĐTST và tạo ra cụm đô thị hay khu vực kinh tế trọng điểm. Khi đã có tầm nhìn thì bước tiếp theo đưa ra các mục tiêu cụ thể, tăng cường các chức năng hỗ trợ công nghệ cao của TP, tạo ra các nền tảng kinh tế tri thức của TP và xây dựng sự cạnh tranh cho TP, để vừa phát triển vừa hỗ trợ cho các khu vực xung quanh.
TP cần phải nhận dạng các khu vực có tiềm năng phát triển tốt để phát triển công nghệ cao, khu dân cư thương mại cao cấp, các trường - viện, đồng thời gom lại tạo thành các cụm để tương tác phát triển với nhau…
Ở ĐTST, người dân cần có tư tưởng cởi mở để sẵn sàng chia sẻ thông tin, ngược lại cần có sự thay đổi thái độ của các cơ quan quản lý chính quyền trong việc thực hiện công việc một cách minh bạch.
Phát triển ĐTST tại Hàn Quốc đem đến lợi ích rõ rệt: tăng trưởng 15% các dịch vụ, giá trị căn hộ thông minh tăng 4,2%; giảm 12% chi phí sử dụng năng lượng và điện, giảm chi phí vận hành và bảo dưỡng hạ tầng lên đến 30%, giảm thời gian di chuyển 20%, đặc biệt tội phạm giảm 12% và tai nạn giao thông giảm đến 50%.
 Từ kinh nghiệm quốc tế, ông Nguyễn Đỗ Dũng, Công ty CPG- Singapore, đúc kết có 6 yếu tố tạo nên một khu ĐTST thành công, đó là hiểu nền kinh tế địa phương, lựa chọn địa điểm phù hợp, xây dựng một tổ chức triển khai có năng lực, tham vấn các bên hữu quan và tạo hệ sinh thái, cho phép sự linh động, cuối cùng là tạo một nơi chốn. Làm khu ĐTST đồng nghĩa với việc tạo ra một nơi chốn thân thiện với con người và điều tiết đầu tư để tạo ra môi trường hấp dẫn cho nghiên cứu, làm việc và sáng tạo.
“TPHCM và khu ĐTST sẽ có những tiêu chí cụ thể để tạo ra nguồn nhân lực đáp ứng ngay các ngành nghề có lợi thế cạnh tranh đúng thế mạnh của TP. Thời gian tới, TP đưa nội dung ĐTST vào chương trình nghiên cứu giảng dạy ở các bậc trung học phổ thông, cơ sở các dự án nghiên cứu khoa học. Tổ chức thi tuyển ý tưởng quy hoạch khu vực Đông TP để lập bản thiết kế mới, kết hợp triển khai nhanh 4 trung tâm, xây dựng TP trở thành đô thị thông minh, góp phần tích cực xây dựng ĐTST khu Đông TP”.
Phó Chủ tịch UBND TPHCM Trần Vĩnh Tuyến 

Tin cùng chuyên mục