Bán cho tư nhân
Ngày 23-6, chạy theo những con đường mòn đi sâu vào những khu rừng phòng hộ thuộc xã Ngọc Định, chúng tôi không khỏi xót xa trước cảnh hàng trăm hécta rừng phòng hộ bị tàn phá một cách không thương tiếc. Hàng trăm hécta rừng giá tỵ (còn gọi là cây tếch), sao… có tuổi đời hàng chục năm trồng từ tiền ngân sách của Nhà nước được thay thế bởi những vườn xoài, quýt tươi tốt trải dài xen kẽ với rừng tràm của tư nhân. Thậm chí, tại nhiều khu đất rộng lớn, cây rừng đã bị khai thác hết, chỉ để lại lởm chởm những gốc cây nằm trơ trọi nhấp nhô trên mặt đất.
Ông U. (ngụ xã Ngọc Định, là một trong những người dân đứng tên gửi đơn tố cáo đến các cấp chính quyền về việc lãnh đạo Vinafor La Ngà bán đất rừng phòng hộ thu lợi bất chính) dẫn chúng tôi đến khu đất rừng phòng hộ đầu nguồn hồ Trị An thuộc tiểu khu 155, ấp Hòa Trung, xã Ngọc Định, có diện tích khoảng 13ha. Năm 1976, khu đất này được trồng cây tếch; đến khoảng năm 2010, cây tếch bị chặt gần hết, chỉ còn lại khoảng 100 cây và cây tràm của tư nhân được trồng thay thế. Thời gian gần đây, toàn bộ cây tràm cũng đã được khai thác hết, chỉ còn lại những gốc cây tếch lớn.
Trong khu đất này, một phần diện tích được cấp cho một lãnh đạo của Vinafor La Ngà để quản lý chăm sóc và trồng cây ăn trái xen kẽ dưới tán rừng. Thế nhưng, chỉ trong một thời gian ngắn, cây tếch bị chặt phá gần hết và thay thế bằng cây tràm mà không hề bị cơ quan chức năng xử lý gì. Gần đây, ông này cũng bán luôn phần đất rừng phòng hộ được giao cho một người khác để lấy tiền bỏ túi riêng.
Đặc biệt, năm 2011, Vinafor La Ngà giao cho bà Lương Tuyết Mai (vợ của ông Nguyễn Mạnh Cường, Phó Giám đốc Vinafor La Ngà) quản lý và canh tác 8,22ha đất rừng phòng hộ thuộc lô 2b khoảnh 2 tiểu khu 40, khu trung tâm tại xã Ngọc Định. Trên diện tích đất rừng phòng hộ này có 1.105 cây gỗ tếch lớn, cao từ 8-16m được trồng từ năm 1979 từ tiền ngân sách. Theo biện giải của Vinafor La Ngà, để quản lý rừng và đất rừng chặt chẽ, đơn vị đã giao cho bà Mai được ký hợp đồng nhận khoán chăm sóc, bảo vệ 1.105 cây tếch và được trồng xen cây lâm nghiệp, cây ăn quả vào các khoảng đất trống của diện tích rừng tếch nói trên, nhưng không được làm ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của cây tếch.
Tuy nhiên, theo biên bản làm việc mới đây của Sở TNMT tỉnh Đồng Nai, hiện trạng xung quanh khu đất này có hàng rào kẽm gai, trụ bê tông, trụ cổng và cánh cổng sắt lớn, trên đất có một căn nhà cấp 4 khoảng 70m2, khu chuồng trại chăn nuôi, ao đào diện tích khoảng 1.000m2, diện tích còn lại trồng tràm, chuối, mít, cây lâu năm khác, có nhiều cây tếch bị chết. Hiện khu rừng phòng hộ trên với 1.105 cây gỗ tếch chỉ còn khoảng hơn 400 cây tếch xơ xác đang chết dần do bị chặt phá và gốc bị đục, đốt cháy đen.
Bị lấn chiếm
Thông báo kết luận thanh tra của Thanh tra Chính phủ về việc chấp hành pháp luật trong quản lý sử dụng đất đai có nguồn gốc từ các nông, lâm trường quốc doanh theo Chỉ thị số 11/CT-TTg ngày 4-4-2016 của Thủ tướng Chính phủ, trong đó có Vinafor La Ngà, vừa được ban hành mới đây chỉ ra rằng, trong quản lý, sử dụng đất tại các nông, lâm trường vẫn còn nhiều sai phạm.
Cụ thể, riêng đất lâm nghiệp của Vinafor La Ngà bị các hộ dân lấn chiếm hơn 492ha và tự ý trồng xen vào các loại cây nông nghiệp, cây ăn quả ngắn ngày dưới tán rừng với diện tích hơn 1.156ha. Ngoài ra, tính đến ngày 31-12-2017, Vianafor La Ngà đã ký 2.444 hợp đồng giao khoán với các hộ dân, với diện tích hơn 3.763ha đất theo Nghị định 01/CP của Chính phủ, sau này chưa ký lại hợp đồng theo Nghị định số 135/2005/NĐ-CP của Chính phủ là không đúng với quy định của pháp luật.
Ông Đỗ Mạnh Thắng, Giám đốc Vinafor La Ngà, thừa nhận do địa bàn rộng và phức tạp nên việc quản lý đất lâm nghiệp của công ty có nhiều khó khăn, dẫn đến việc đất rừng của công ty được Nhà nước giao để quản lý và khai thác bị người dân lấn chiếm, sử dụng sai mục đích.
Đối với việc người dân tố cáo cán bộ, lãnh đạo Vinafor La Ngà chiếm đất rừng giao cho người nhà và bán cho người dân, ông Thắng phủ nhận. Riêng đối với trường hợp bà Lương Tuyết Mai thì ông Thắng thừa nhận, năm 2011 Vinafor La Ngà giao đất rừng phòng hộ cho bà này chưa phù hợp với quy định. Công ty cũng đã nhiều lần yêu cầu bà Mai trả lại đất nhưng không được, mãi đến tháng 5-2021, bà Mai mới trả lại. Ông Thắng khẳng định việc gia đình bà Mai sai phạm trong quản lý sử dụng đất rừng có một phần trách nhiệm của ông Nguyễn Mạnh Cường, Phó Giám đốc Vinafor La Ngà, và hiện đang yêu cầu ông Cường báo cáo sự việc để xem xét xử lý trách nhiệm theo quy định của pháp luật.
