Ngày 28-5 ông Phạm Quang Long, Chủ tịch UBND thị xã Ba Đồn cho biết, trước việc người dân địa phương đào và phát hiện gần 200 bộ hài cốt gây xôn xao dư luận, ông đã yêu cầu lãnh đạo phường báo cáo để có phương án xử lý phù hợp với phong tục địa phương.
Được biết 1 tuần qua, gia đình ông Dương Văn Phong, ở xóm 4, tổ dân phố Minh Lợi, phường Quảng Thọ, (thị xã Ba Đồn, tỉnh Quảng Bình) đã huy động hàng chục người thân và phương tiện cất bốc, an táng hàng trăm bộ hài cốt vùi sâu dưới lòng đất.
Thời gian xương cốt được xác định niên đại khoảng 150 năm Theo ông Dương Văn Phong, từ ngày 19-5 đến chiều tối 27-5, gia đình ông đào được 5 hầm mộ tập thể ở trong sân, quanh vườn và đã cất bốc được gần 190 bộ hài cốt. Hầu hết ở các bộ xương đã vỡ vụn.
Cụ thể, ở hầm thứ nhất phát hiện 41 bộ hài cốt, hầm thứ 2 thấy 19 bộ, hầm thứ 3 có 27 bộ, hầm thứ 4 phát hiện 37 bộ và hầm thứ 5 thấy có 63 bộ.
Ông Dương Văn Phong cho biết: Nhằm xác định rõ thời gian an táng của các bộ hài cốt để biết về lịch sử, văn hóa của vùng đất, gia đình đã lấy mẫu xương gửi tới Trung tâm Giám định Sinh học Pháp y - Viện Khoa học Hình sự của Bộ Công an để xét nghiệm ADN.
Thông tin bước đầu cho hay, mẫu xương có tuổi an táng khoảng 150 năm, đa số bị phân hủy nên không thể tiến hành các xét nghiệm cần thiết.
Một hầm đất tìm thấy hài cốt người trong nhà ông Phong Theo các cụ cao niên ở làng Thổ Ngọa (phường Quảng Thuận) kể lại: Vùng đất xóm 4, Minh Lợi này trước đây là nơi an táng thi thể nghĩa quân chống Pháp theo phong trào Cần Vương.
Rất có thể trong quá trình càn quét các nghĩa quân đóng dọc theo sông Gianh, quân Pháp đã đưa thi thể nghĩa quân về chôn tập thể hoặc chôn theo các đợt hành hình mà người dân vẫn còn truyền miệng. Khu vực nhà ông Phong thời kỳ đó là đồi cát cao, không có dân cư ở.
Gia đình ông Phong tổ chức cúng viếng theo phong tục địa phương và an táng. Hiện tại, gia đình ông Dương Văn Phong tiếp tục thuê người, phương tiện cất bốc các hài cốt nằm sâu dưới nền nhà, quanh vườn; đồng thời đã an táng các hài cốt phát hiện được ở nghĩa địa phường Quảng Thuận.
Phía chính quyền địa phương đang tìm hiểu một cách khoa học để biết thêm đó là hài cốt của thời kỳ nào.
Các cơ quan chức năng ở thị xã Ba Đồn tại Quảng Bình chưa có bất cứ báo cáo nào về việc phát hiện này về mặt kỹ thuật cũng điều tra nhân học, dân tộc học hay nhân chủng học vì gia đình ông Phong không báo lên chính quyền địa phương.
