* Phóng viên: Xin Thứ trưởng cho biết những kết quả của các hội nghị GMS lần thứ 8, ACMECS lần thứ 10 và CLMV lần thứ 11?
* Thứ trưởng PHẠM THANH BÌNH: Các hội nghị nói trên đã thành công tốt đẹp, các nhà lãnh đạo đã xác định 3 phương hướng lớn cho hợp tác Tiểu vùng Mekong.
Thứ nhất, đặt hợp tác Tiểu vùng Mekong vào dòng chảy phát triển của thế giới. Xác định tương lai của các nước Mekong gắn với năng lực đổi mới sáng tạo, cách mạng công nghiệp 4.0, tiến bộ khoa học - công nghệ, các hội nghị khẳng định hợp tác GMS, ACMECS và CLMV cần đặt trọng tâm vào chuyển đổi số, nâng cao năng lực đổi mới sáng tạo của các thành viên và xây dựng khuôn khổ chính sách phù hợp.
Thứ hai, tăng cường sức mạnh nội tại của các nền kinh tế. Với mục tiêu nâng cao tiềm lực và năng lực của các nền kinh tế, các khuôn khổ hợp tác GMS, ACMECS, CLMV cần ưu tiên thúc đẩy công nghiệp hóa, hiện đại hóa, phát triển các ngành công nghiệp sản xuất, kết cấu hạ tầng cơ sở cả về giao thông, năng lượng và viễn thông, phát triển nguồn nhân lực; chú trọng tăng cường kết nối kinh tế nhằm mở rộng quy mô, tăng tính bổ trợ, hướng tới một tiểu vùng gắn kết và phát triển.
Thứ ba, củng cố đoàn kết và gắn kết giữa các nước thành viên để cùng ứng phó với những thách thức chung. Với quan điểm “muốn đi xa thì đi cùng nhau”, các nhà lãnh đạo khẳng định quan hệ hợp tác hữu nghị, tình đoàn kết giữa các nước thành viên; nhất trí cùng nhau hiện thực hóa khát vọng chung, tầm nhìn chung về một tương lai tươi sáng với quyết tâm chung, tiếng nói chung và hành động chung. Đoàn kết và hợp tác còn mở rộng ra toàn ASEAN và với các đối tác phát triển khắp thế giới để tạo sự cộng hưởng sức mạnh và lan tỏa lợi ích.
Các hội nghị đã thông qua một loạt văn kiện quan trọng như Chiến lược đổi mới sáng tạo vì phát triển GMS đến năm 2030, Tuyên bố chung của các nhà lãnh đạo hợp tác GMS, ACMECS và CLMV. Các nhà lãnh đạo đã giao các bộ trưởng, quan chức cao cấp và chuyên gia sớm xây dựng và triển khai các chương trình, dự án thiết thực, có tính khả thi cao trong các lĩnh vực hợp tác ưu tiên.
Nhân dịp này, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã có các cuộc trao đổi sâu rộng Thủ tướng Lào và Thủ tướng Campuchia về các biện pháp thúc đẩy hợp tác song phương và 3 nước trong giai đoạn phát triển mới trên tinh thần tin cậy, đoàn kết gắn bó và thông hiểu lẫn nhau.
* Những đóng góp nổi bật của Việt Nam tại các hội nghị nói trên là gì, thưa Thứ trưởng?
* Với lịch hoạt động dày đặc trong hơn 3 ngày, Thủ tướng Phạm Minh Chính và các thành viên đoàn đã khẳng định sự chủ động, tích cực và trách nhiệm của Việt Nam đóng góp xây dựng tiểu vùng Mekong, đồng thời góp phần củng cố quan hệ hợp tác hữu nghị với chủ nhà Trung Quốc và các đối tác.
Một là, đưa ra nhận định chính xác, kịp thời về những đặc trưng nổi bật của môi trường phát triển và các xu thế lớn, từ đó giúp định vị vai trò, sứ mệnh của từng cơ chế trong kỷ nguyên mới. Thủ tướng đã đề xuất GMS tập trung phát triển các hành lang kinh tế thế hệ mới, với đổi mới sáng tạo là trung tâm; ACMECS xác định sứ mệnh mới là xây dựng một cộng đồng các nước Mekong đoàn kết, vững mạnh và phát triển bền vững, tạo đột phá trên cơ sở phát huy nội lực kết hợp ngoại lực.
Hai là, chỉ ra các nguyên tắc, phương châm quan trọng để thúc đẩy hợp tác hiệu quả hơn, đáp ứng tốt hơn nhu cầu của các thành viên. Thủ tướng nhấn mạnh cách tiếp cận “4 cùng”: cùng lắng nghe và thấu hiểu; cùng chia sẻ tầm nhìn và hành động; cùng làm, cùng hưởng, cùng thắng; cùng phát triển, cùng chung niềm vui, hạnh phúc và tự hào.
Thủ tướng cũng nhấn phương châm “6 gắn kết”: gắn kết giữa tư duy và hành động; giữa truyền thống và hiện đại; giữa tăng trưởng nhanh với phát triển bền vững; giữa quốc gia với khu vực và quốc tế; giữa chính phủ với người dân và doanh nghiệp; giữa phát triển và duy trì ổn định và bảo đảm an ninh.
Ba là, Việt Nam đã có những đóng góp rất cụ thể, thiết thực cho các cơ chế hợp tác. Tại các hội nghị, Thủ tướng đã công bố việc Việt Nam sẽ đóng góp 10 triệu USD cho Quỹ phát triển ACMECS; và tiếp tục triển khai chương trình học bổng, tiếp nhận sinh viên các nước Campuchia, Lào, Myanmar sang học tập, nghiên cứu tại Việt Nam.
* Kết quả các hoạt động song phương của Thủ tướng Phạm Minh Chính với Trung Quốc là gì?
* Trong chuyến công tác lần này, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã có chương trình làm việc hết sức phong phú, với 19 hoạt động song phương, bao gồm hội đàm với Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường; cùng Thủ tướng Lý Cường chứng kiến lễ trao đổi công hàm thành lập Tổng Lãnh sự quán Việt Nam tại Trùng Khánh; hội kiến với lãnh đạo tỉnh Vân Nam, thành phố Trùng Khánh, Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây; thăm Khu di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Côn Minh, Bảo tàng cách mạng Hoàng Nham tại Trùng Khánh - nơi lưu dấu chặng đường hoạt động cách mạng của Bác Hồ; dự tọa đàm doanh nghiệp Việt Nam - Trung Quốc...
Những kết quả trên thể hiện rõ nét trên 4 phương diện.
Một là, tăng cường tin cậy chính trị giữa 2 bên, phát huy vai trò định hướng quan trọng đối với sự phát triển của quan hệ song phương. Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng Thủ tướng Lý Cường và các đồng chí lãnh đạo địa phương Trung Quốc đều đánh giá cao xu thế phát triển tốt đẹp của quan hệ 2 Đảng, 2 nước và giữa các địa phương 2 nước; nhất trí duy trì thường xuyên các hình thức tiếp xúc linh hoạt giữa lãnh đạo các cấp; thúc đẩy giao lưu, hợp tác trên các kênh Đảng, Chính phủ, Quốc hội, MTTQ; tổ chức tốt phiên họp lần thứ 16 Ủy ban chỉ đạo hợp tác song phương Việt Nam - Trung Quốc trong năm 2024.
Hai là, tiếp tục làm sâu sắc hợp tác thực chất trên các lĩnh vực, củng cố nền tảng vật chất cho quan hệ 2 bên. Trong đó, coi triển khai 3 tuyến đường sắt khổ tiêu chuẩn kết nối 2 nước (Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, Lạng Sơn - Hà Nội, Móng Cái - Hạ Long - Hải Phòng) là ưu tiên cao nhất trong hợp tác kết nối hạ tầng chiến lược giữa hai bên.
Ba là, tăng cường giao lưu nhân dân, củng cố hơn nữa nền tảng xã hội của quan hệ 2 nước.
Bốn là, 2 bên nhất trí kiểm soát tốt bất đồng, không để ảnh hưởng đến quan hệ rất tốt đẹp giữa 2 Đảng, 2 nước. Đồng thời, phối hợp chặt chẽ trong công tác quản lý, bảo vệ biên giới theo 3 văn kiện về biên giới trên đất liền và các thỏa thuận liên quan, phối hợp tổ chức tốt các hoạt động kỷ niệm 25 năm ký kết Hiệp ước Biên giới trên đất liền và 15 năm ký 3 văn kiện pháp lý về biên giới trên đất liền trong năm 2024.
