Độc đáo kính hỗ trợ người khiếm thị
Qua nhiều phiên bản thử nghiệm, chiếc kính đa chức năng - thiết bị sử dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) do Dũng nghiên cứu, chế tạo được trình làng nhằm hỗ trợ người khiếm thị dễ dàng di chuyển, đọc sách điện tử, xem ngày giờ, nhận diện vật dùng hàng ngày. Thiết bị này còn có hệ thống ứng cứu khẩn cấp để người sử dụng báo tin cho người thân khi gặp nguy hiểm. Đó là món quà đặc biệt mà Dũng thực hiện bằng tất cả tình yêu thương, với mong ước giúp ích những phận đời bất hạnh vượt qua bóng đêm.
“Đầu năm 2024, em tận mắt chứng kiến cảnh người mẹ khiếm thị bán vé số dạo phải nhờ đứa con thơ dẫn đường, trong từng bước đi dò dẫm. Bất chợt trong đầu em suy nghĩ, tại sao mình không sáng tạo ra một thiết bị hỗ trợ người khiếm thị?”, Dũng chia sẻ về ý tưởng ban đầu của dự án.
Thời gian bắt tay nghiên cứu, Dũng đang ở năm học cuối cấp THPT, thời gian chuẩn bị cho kỳ thi lớn nhất đời học sinh không còn nhiều; trong khi, sáng tạo ra 1 chiếc kính mắt cho người khiếm thị, cái cần tiêu tốn không chỉ là rất nhiều thời gian mà cả công sức, tiền bạc. Những đấu tranh tư tưởng, cuối cùng từ sự thôi thúc của con tim, Dũng lên mục tiêu, kế hoạch, rồi bắt tay làm phần mềm, tìm mua và lắp ráp các chi tiết, bộ phận cần thiết. Sau 5 tháng miệt mài, dự án nghiên cứu cũng thành công.
Đôi bàn tay vân vê rồi trải nghiệm chiếc kính đa năng trên những cặp mắt mù lòa mà Nguyễn Tấn Dũng vừa trao tặng, các hội viên Hội Người mù huyện Hải Lăng đều không giấu được niềm vui khi đi từ bất ngờ này đến bất ngờ khác. Phó Chủ tịch Hội Người mù huyện Hải Lăng Lê Thanh Dũng chia sẻ, kính đa năng này chỉ nặng 300g, ở phần kính có gắn camera và phần trung tâm nằm ở thắt lưng để xử lý thông tin, tín hiệu. Phần kính đeo có thanh trên đầu dạng tai nghe, giảm mỏi tai cho người sử dụng. Trên kính còn có 1 microphone nhận diện giọng nói, sử dụng AI nhận dạng vật cản trong quá trình di chuyển của người khiếm thị. Bộ phận xử lý giữ chức năng nhận dạng giọng nói, kiểm tra pin, kết nối giữa mạch xử lý trung tâm với thiết bị ngoại vi như loa ngoài trước khi trả kết quả cho người khiếm thị.
“Kính đa năng mà cháu Dũng trao tặng giá chỉ bằng 1/5 giá sản phẩm cùng loại trên thị trường nhưng cho kết quả khá bất ngờ là các chỉ số, chức năng đều thích ứng tốt, người dùng cảm giác rất thoải mái”, ông Lê Thanh Dũng vui sướng cho biết.
Thầy Nguyễn Tuấn, giáo viên công nghệ của Trường THPT Bùi Dục Tài, là người theo sát và hướng dẫn Dũng thực hiện sáng chế này, nhận định đây là một ứng dụng cần thiết cho người khiếm thị ở Việt Nam nói riêng và trên thế giới nói chung. Nhà trường đang kết nối với các đơn vị để đưa ý tưởng “Vision Mate - kính hỗ trợ người khiếm thị” vào thực tế tại một số trung tâm khiếm thị ở miền Trung. Sau đó, mời gọi doanh nghiệp sản xuất để đưa ra thị trường.
“Ẩn sĩ, trốn đời luyện công”
Không phải đến khi đoạt giải nhất cuộc thi “Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tỉnh Quảng Trị” năm 2024, mọi người mới biết đến Nguyễn Tấn Dũng. Ở huyện nghèo Hải Lăng, từ lâu mọi người gọi Dũng là “nhà khoa học nhí”. Cái tên này ra đời từ việc bạn bè đồng trang lứa, thầy cô và những người lớn tuổi cảm nhận rõ tình yêu khoa học - kỹ thuật mạnh mẽ trong Dũng.
Kinh tế gia đình khó khăn nên Nguyễn Tấn Dũng ở trọ cùng bố mẹ trong căn nhà thấp lè tè trên đồi cát trắng, cách quốc lộ 1A khoảng 150m thuộc xã Hải Chánh, huyện Hải Lăng. Những ngày hè nắng chói chang, gió Lào thổi như quạt lửa đến khô người, mưa xuống thì bì bõm trong nước lũ. Góc học tập của Dũng là chiếc bàn nhựa đựng vừa đủ tập sách vở, cạnh đó là chiếc giường cũ kỹ chiếm hết nửa căn nhà nên bạn bè mỗi khi ghé chơi thường trêu đùa “nơi Dũng ẩn sĩ, trốn đời luyện công”… Hành trình học tập, nghiên cứu khoa học kỹ thuật bộn bề gian nan nhưng trò chuyện với Dũng, chỉ thấy một niềm khát vọng vươn lên mạnh mẽ từ những ý tưởng, dự án sáng tạo vì cộng đồng.
Ấn tượng trước sự siêng năng, niềm đam mê sáng tạo khoa học - kỹ thuật và đặt nhiều kỳ vọng trong tương lai về cậu học trò Nguyễn Tấn Dũng, thầy Lê Văn Niệm, Phó hiệu trưởng Trường THPT Bùi Dục Tài, chia sẻ, từ khi dấn thân vào lĩnh vực khoa học - kỹ thuật, hầu như năm nào Dũng cũng đoạt giải cao tại các cuộc thi như: Sáng tạo khoa học kỹ thuật; Sáng tạo trẻ; Học sinh, sinh viên với ý tưởng khởi nghiệp; Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo...
Riêng dự án Hệ thống đo đếm và phân loại sản phẩm theo màu sắc mang về cho Dũng 4 giải thưởng tại 3 cuộc thi. Dự án xuất phát từ nhu cầu thực tiễn của người nông dân huyện miền núi Hướng Hóa (Quảng Trị), khi đến mùa thu hoạch phải thực hiện phương pháp phân loại thủ công mất thời gian, tốn công sức. Trong khi máy phân loại cà phê bằng tia laser giá tới 300 triệu đồng, còn hệ thống đo đếm và phân loại sản phẩm theo màu sắc của Dũng sáng chế giá chỉ 30 triệu đồng, sử dụng không chỉ cho hạt cà phê mà còn cho bất kỳ loại nông sản nào, mọi nông dân đều dễ tiếp cận.
“Điểm chung các dự án do Dũng nghiên cứu sáng chế đều giải quyết những vấn đề nảy sinh từ thực tiễn nên có tính ứng dụng cao”, thầy giáo Lê Văn Niệm cho biết.
Ở tuổi cắp sách đến trường, trong điều kiện còn gặp nhiều khó khăn, những kết quả mà Dũng gặt hái được có thể xem là thành quả vượt ngoài mong đợi. Thế nhưng, mỗi lần ai đó ngợi khen, nam sinh này đều khiêm tốn bày tỏ: “Hãy nói nhiều hơn về cha mẹ và thầy cô của em. Không có họ, em sẽ không làm được nhiều hơn khả năng của mình”.
