Cuốn tiểu thuyết Vùng cách ly (NXB Lao động) của tác giả Lorenzo Angeloni, đồng thời cũng là Đại sứ Italia tại Việt Nam từ tháng 10-2010 đến tháng 3-2015, dù ra mắt cách đây 3 năm nhưng vẫn mang tính thời sự, nhất là trong bối cảnh hiện nay. Không đoán biết được, không đo lường được, không tiêu diệt được và không chủ quan được, đó là thế giới virus. SARS, COVID-19 hay nhiều dịch bệnh khác đã minh chứng điều này.
Trong cuốn Vùng cách ly, tác giả Lorenzo Angeloni có viết: “Thế giới virus là một vũ trụ thu nhỏ, rằng số lượng các vì sao trong vũ trụ có nhân lên cả triệu lần cũng không thể bằng với số lượng virus tồn tại trên Trái đất. Nhưng không giống với những vì sao, virus có một ánh sáng riêng của mình, không nhìn thấy được nhưng có thực, những tạo vật vô hình tồn tại trong số phận của mỗi người”.
Những lời của Lorenzo Angeloni được chiêm nghiệm từ quá trình ông chứng kiến, thâm nhập trực tiếp bệnh viện Việt Pháp thời gian đầu năm 2003 - khi dịch SARS đang hoành hành và sau đó đã cướp đi sinh mạng của 6 y bác sĩ tại đây. Dưới góc nhìn của một người sống trong “vùng cách ly”, lại là một chuyên gia hoạch định tài chính - người có ít nhiều liên quan đến các hợp đồng béo bở ngành dược phẩm - y tế, nhân vật chính trong tác phẩm đã nhìn thấy tương lai của loài người - tương lai hoàn toàn bị bủa vây bởi các loại virus.
Tiểu thuyết "Vùng cách ly" của nhà văn đồng thời là nhà ngoại giao Lorenzo Angeloni ra mắt đã 3 năm nhưng vẫn đầy tính thời sự, nhất là trong bối cảnh hiện nay. Đồng ý với Lorenzo Angeloni, SARS có lẽ luôn là một câu văn kéo dài trong những phân tích về các mối nguy hại của virus đối với con người. Vùng cách ly không chỉ có câu chuyện về SARS mà còn có câu chuyện về COVID-19 và những đại dịch mới, như tác giả có viết: "...Virus và các cuộc khủng hoảng thời đại mà chúng ta sẽ sống qua chính là nền móng cho tương lai tới. Không phải tiếng bom là thứ chúng ta sẽ nghe thấy nhiều trong tương lai nữa đâu (…), tất nhiên là con người ta vẫn bắn nhau bằng súng, nhưng chính những cơn đại dịch mới là thứ tạo nên sự bùng nổ, tạo nên những tiếng gầm đinh tai, mới là thứ tàn phá thực sự. Những đại dịch cực kỳ bất ngờ xuất hiện và lây lan trong nháy mắt"...
Những đại dịch này sẽ gây ra những hoảng loạn cho loài người. Những hoảng loạn được chất chồng thêm bởi lợi ích kinh tế, bởi tham vọng tiền bạc, nhưng lại chưa từng được giải quyết bởi những thứ đó.
SARS, COVID-19 đã chứng minh rằng virus cũng có sứ mệnh riêng của chúng, sứ mệnh sắp xếp lại trật tự thế giới, giống như cách các nước lớn đã ngồi lại bên bàn đàm phán sau thế chiến II để thành lập Liên Hợp Quốc vậy, chỉ có điều bàn đàm phán này vốn không có các nước thành viên mà chỉ có virus (đứng sau là mẹ thiên nhiên) vẽ ra những đường rõ ràng bằng cây đũa quyền lực.
SARS, COVID-19 đã làm cho mọi người hiểu rằng nhân loại cần một sự quan tâm thường xuyên và tích cực hơn nữa đến những dịch bệnh do virus xuất hiện đột ngột và có thể trở thành đại dịch. Thực tế cho thấy nhân loại đã quá chủ quan với những dịch bệnh này, đặc biệt ở các nước phát triển. Sự “vỡ trận” của Mỹ, Italia, trạng thái hoảng loạn của Anh, Pháp và không ít các nước châu Âu khác là tấm gương phản chiếu sự thờ ơ, chủ quan đến mức vô cảm của nhân loại, và tất nhiên cái giá phải trả thì vô cùng đắt.
Rốt cuộc, kể cả khi chúng ta có khống chế được dịch bệnh này thì cũng chỉ là những chống đỡ yếu ớt của chúng ta đối với thế giới virus. Đâu ai biết được sau COVID-19, mẹ thiên nhiên sẽ “ưu ái” cho chúng ta loại virus nào nữa.
Lorenzo Angeloni là nhà ngoại giao và cây bút người Ý, là tác giả của nhiều bài luận, phóng sự, tiểu thuyết xoay quanh các chủ đề về đối thoại giữa các nền văn hóa, những xung đột mâu thuẫn trong chiến tranh và về quá trình phát triển, hoàn thiện của mỗi cá nhân.
Tiểu thuyết Vùng cách ly là tác phẩm thứ tư của ông, được ấp ủ và ra đời trong thời gian ông làm Đại sứ Italia tại Việt Nam từ tháng 10-2010 đến tháng 3-2015. Những tác phẩm của ông là sự kết hợp giữa nghiệp ngoại giao và đam mê cầm bút. Angeloni coi đây là hai hoạt động bổ trợ cho nhau, giống như “những lăng kính khác nhau để có thể quan sát và thấu hiểu những sự việc, những hoàn cảnh xung quanh - một sự kết hợp giữa nỗ lực hoàn thành các trọng trách ngoại giao và sự khiêm tốn cần có để cảm nhận bản chất đa dạng của con người”.
Trong sự nghiệp của mình, Angeloni đã trải qua các nhiệm kỳ công tác ở Uruguay, Đức, Algeria… Trước khi đến Hà Nội ông đã từng là Đại sứ Italia tại Sudan, chính trong những năm tháng cuối của cuộc nội chiến Sudan lần thứ hai. Hiện tại ông đang là Đại sứ Italia tại Ấn Độ.
NGUYỄN HIỀN TÂM
Tiểu thuyết "Vùng cách ly" của nhà văn đồng thời là nhà ngoại giao Lorenzo Angeloni ra mắt đã 3 năm nhưng vẫn đầy tính thời sự, nhất là trong bối cảnh hiện nay. 
