Thanh tra 3 lần không phát hiện sai phạm
Báo cáo tại cuộc họp, ông Đào Gia Vượng, Phó Chủ tịch UBND quận 7, cho biết, về pháp lý dự án, ngày 16-6-2015, UBNDTP có văn bản công nhận HLP làm chủ đầu tư khu nhà ở cao tầng tại phường Phú Mỹ. Ngày 19-1-2018, UBND quận 7 phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/500 của dự án, gồm có nhà ở cao tầng - văn phòng và nhà ở thấp tầng. Ngày 3-4-2018, UBNDTP có Văn bản số 1280 chấp thuận chủ trương đầu tư, công nhận HLP và chấp thuận đầu tư; ngày 27-8-2018, UBND quận 7 ký văn bản điều chỉnh quy hoạch cục bộ 1/500. Dự án cũng đã được Cục Quản lý hoạt động xây dựng (Bộ Xây dựng) thẩm định thiết kế kỹ thuật…
Về quá trình kiểm tra, ngày 6-7-2018, HLP có thông báo gửi UBND phường Phú Mỹ về việc khởi công thi công khu nhà ở thấp tầng. Ngày 22-8-2018, Thanh tra Sở Xây dựng phối hợp UBND phường Phú Mỹ kiểm tra công trình - lúc đó dự án đã triển khai móng khu nhà liên kế 3, 4, 5. Ngày 30-10-2018, đội Thanh tra địa bàn thuộc Sở Xây dựng phối hợp UBND phường Phú Mỹ kiểm tra dự án - HLP đang tổ chức thi công dãy nhà liên kế 1, 6 và thi công móng cọc đúng theo quy hoạch. Ngày 18-12-2018, đội thanh tra địa bàn tiếp tục phối hợp phường kiểm tra dự án, vẫn xác định HLP làm đúng quy hoạch được duyệt. Tuy nhiên, người dân cho rằng dự án chưa hoàn chỉnh thủ tục pháp lý liên quan nên ngày 22-5-2019, UBND quận 7 phối hợp thanh tra địa bàn, UBND phường Phú Mỹ làm việc với HLP kiểm tra các thủ tục pháp lý và phát hiện chủ đầu tư chưa được giao đất, chưa chuyển mục đích sử dụng đất. Sau đó, UBND quận 7 lập văn bản, đề nghị HLP ngừng thi công 60 ngày để hoàn tất các thủ tục giao đất.
Tuy nhiên, theo Phó Giám đốc Sở Xây dựng Lê Trần Kiên, điều kiện cấp phép khởi công công trình, nhà ở thấp tầng được miễn phép xây dựng theo điều 89 Luật Xây dựng. Quá trình thanh tra, rà soát của Thanh tra Sở Xây dựng, khu nhà ở thấp tầng của dự án đảm bảo điều kiện khởi công theo điều 107 Luật Xây dựng; chủ đầu tư thi công theo đúng quy hoạch được duyệt, các ý kiến thẩm định của Bộ Xây dựng về thiết kế cơ sở và thiết kế kỹ thuật.
Cầm đèn chạy trước ô tô có chủ đích
Trước truy vấn của cơ quan báo chí về sai phạm cụ thể của HLP, “tại sao chính quyền kiểm tra không phát hiện mà đến khi người dân phản ánh mới thấy sai phạm”, Phó Chủ tịch UBND quận 7 Đào Gia Vượng nói: Theo Quyết định 58 của UBNDTP, thẩm quyền kiểm tra các dự án đang thi công là Thanh tra Sở Xây dựng. Từ tháng 8-2018, đơn vị thanh tra đã kiểm tra thực tế công trình xây dựng đúng theo quy hoạch được duyệt, đủ điều kiện thi công và miễn phép; các đợt kiểm tra sau đó kết quả cũng vậy. Ông Lê Trần Kiên khẳng định: “Thanh tra xác định rõ, đây là công trình miễn phép xây dựng, không phải thực hiện các thủ tục xin phép xây dựng; chỉ các block cao tầng phải thực hiện cấp phép xây dựng, phải có quyết định giao đất, phòng cháy chữa cháy”.
Trái ngược với giải đáp của lãnh đạo quận 7 và Sở Xây dựng, đồng chí Võ Văn Hoan đã chỉ rõ các sai phạm của dự án này: chủ đầu tư triển khai thi công công trình xây dựng khi chưa có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hợp pháp và phải thực hiện nghĩa vụ chuyển mục đích sử dụng đất, là không đúng với Luật Đất đai, Luật Đầu tư. Dự án còn vướng cả Luật Quản lý và sử dụng tài sản công, vì trong dự án còn có đất công của nhà nước, chưa được xử lý theo đúng quy định của pháp luật. Một cái sai khác, dự án chưa có đầy đủ cơ sở pháp lý đã huy động tiền của khách hàng là không đúng quy định của Luật Kinh doanh bất động sản. Theo đồng chí Võ Văn Hoan, nguyên nhân sai phạm đến từ 2 phía, chính quyền và doanh nghiệp. Đối với cơ quan quản lý nhà nước, nguyên nhân khách quan do trình tự, thủ tục xử lý cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho doanh nghiệp phức tạp; đất công xen kẹt (đường giao thông nội khu, mép bờ cao, hành lang sông rạch…) không có hướng dẫn để xử lý, trong khi luật quản lý tài sản công quy định một mét vuông đất công cũng phải đấu giá. Đây là một bất cập mà UBNDTP đã kiến nghị nhiều lần nhưng chưa có hướng dẫn giải quyết. Lý do chủ quan, công tác phối hợp, thảo luận của các cơ quan quản lý nhà nước để đạt sự thống nhất chung cũng như tính quyết đoán có e dè, nên ngay khi có hướng dẫn của bộ từ tháng 2 nhưng các cơ quan chức năng cũng ngại không dám đề xuất.
“Đối với doanh nghiệp, việc làm sai trái này chủ đầu tư có biết không? Tôi nghĩ các bạn ở đây thừa biết, nhà đầu tư chuyên nghiệp làm sao lại không biết! Biết vướng nhưng vẫn làm để đặt chúng ta vào tình thế phải ngồi đây để giải thích, đó là tính chủ quan của nhà đầu tư. Dù bất cứ lý do gì, hành động cầm đèn chạy trước ô tô trước khi có hướng dẫn, có quyết định của các cơ quan nhà nước thì rõ ràng có tính chủ đích”, đồng chí Võ Văn Hoan nói.
UBNDTP đã họp thống nhất, đối với HLP, giao Sở Tài nguyên- Môi trường kiểm tra lập tổ kiểm tra việc thực hiện dự án trong 2 tuần, sau đó đề xuất biện pháp xử phạt vi phạm hành chính. Doanh nghiệp có 60 ngày hoàn thiện thủ tục trước khi UBNDTP xem xét có cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hợp pháp cho doanh nghiệp hay không. Việc xử phạt hành chính theo Luật Đất đai, Sở Tài nguyên - Môi trường đề xuất. Đối với các cơ quan nhà nước, chủ yếu là UBND quận 7 và Sở Xây dựng, tổ chức kiểm điểm phải đạt 2 yêu cầu: làm rõ trách nhiệm, thấy được nguyên nhân và đưa ra bài học chấn chỉnh; đề xuất hướng xử lý đối với từng trường hợp nếu có dấu hiệu vi phạm, báo cáo UBNDTP…
