Ngày 1-4, tiếp tục phần tranh luận tại phiên tòa xét xử vụ án Trương Mỹ Lan (Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) và đồng phạm, đại diện Viện Kiểm sát (VKS) giữ quyền công tố tại tòa đối đáp lại quan điểm của các bị cáo và luật sư.
Tranh luận với quan điểm của luật sư bị cáo Nguyễn Văn Hưng (cựu Phó Chánh thanh tra phụ trách Cơ quan Thanh tra giám sát ngân hàng), đại diện VKS khẳng định, bị cáo Hưng có vai trò chủ mưu, cầm đầu. Bị cáo là người ra quyết định thanh tra, là người trực tiếp chỉ đạo Đỗ Thị Nhàn và có trách nhiệm báo cáo kết quả thanh tra lên NHNN và Chính phủ.
Tại cơ quan điều tra, bị cáo Hưng đã khai nhận các chỉ đạo của mình với đoàn thanh tra thông qua Đỗ Thị Nhàn, chỉ đạo trực tiếp các thành viên đoàn thông qua các cuộc họp cụ thể. Các bị cáo trong đoàn thanh tra đã tiếp thu đầy đủ ý kiến chỉ đạo của bị cáo Hưng.
Trong quá trình thanh tra tại SCB, các bị cáo cũng thừa nhận đã nhận tiền, quà và lợi ích vật chất khác của SCB để làm trái công vụ trong quá trình thanh tra, trong đó bị cáo Nguyễn Văn Hưng đã nhận nhiều lần, tổng cộng 390.000 USD. Bị cáo Nguyễn Văn Hưng cũng tự nhận thức và thừa nhận việc nhận tiền, quà của SCB để chỉ đạo làm trái công vụ là vi phạm quy định pháp luật.
Theo đại diện VKS, việc nhận tiền, quà, lợi ích vật chất của Hưng và các bị cáo khác trong đoàn là thụ động, không có hành vi bàn bạc với SCB. Việc số tiền, quà các bị cáo nhận phụ thuộc vào việc đánh giá chức vụ, vai trò của người đưa tiền là SCB đối với các bị cáo này. Vì vậy, cơ quan tiến hành tố tụng truy tố bị cáo Hưng và các bị cáo trong đoàn thanh tra về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” là có căn cứ, đúng pháp luật.
Với bị cáo Đỗ Thị Nhàn, đại diện VKS đánh giá, bị cáo là Trưởng đoàn Thanh tra SCB. Bị cáo Nhàn đã nhận thức đầy đủ thực trạng của SCB và hiểu hậu quả của SCB nếu báo cáo đầy đủ như thực tế thanh tra. Tuy nhiên bị cáo Nhàn đã 2 lần gặp gỡ và thông báo những sai phạm cho bị cáo Trương Mỹ Lan rồi đưa ra những biện pháp đối phó.
VKS đưa chứng cứ, ở lần thanh tra đợt 1, bị cáo Nhàn đã hướng dẫn Trương Mỹ Lan tìm cách tất toán các khoản nợ xấu. Nhàn trực tiếp chỉ đạo cấp dưới Nguyễn Thị Phụng, Phó Trưởng đoàn và tổ tổng hợp bỏ ngoài số liệu phân loại nợ xấu hơn 37.953 tỷ đồng; trích lập dự phòng rủi ro và thoái dự thu đối với 3 dự án là Mũi Đèn Đỏ, 6A và Royal Garden.
Ở lần thanh tra thứ 2, Nhàn là người chủ động đề xuất Nguyễn Văn Hưng thay đổi kế hoạch thanh tra nhằm thu hẹp phạm vi, thời kỳ thanh tra đối với 71 khách hàng có địa chỉ số 4 Nguyễn Thị Minh Khai để không phải thanh tra các khoản vay của nhóm 71 khách hàng phát sinh sau ngày 30-6-2017 còn dư nợ đến 31-3-2018, không thanh tra đối với 13 khách hàng mới có cùng địa chỉ tại số 4 Nguyễn Thị Minh Khai phát sinh dư nợ sau ngày 30-6-2017.
Theo đại diện VKS, sau mỗi lần gặp, bị cáo Trương Mỹ Lan chỉ đạo Võ Tấn Hoàng Văn (cựu Tổng Giám đốc SCB) thực hiện các công việc theo hướng dẫn của Nhàn. Để cảm ơn Nhàn, bị cáo Lan đã chỉ đạo Văn 4 lần đưa hối lộ cho bị cáo Nhàn. Mỗi lần nhận tiền, Nhàn đều hỏi Văn là tiền gì thì Văn nói là tiền chị Lan cảm ơn Nhàn đã giúp đỡ SCB.
Điều này phù hợp với lời khai của bị cáo Văn, bị cáo Nhàn trong suốt quá trình điều tra, xét xử, mặc dù Trương Mỹ Lan không thừa nhận nhưng có đủ căn cứ xác định bị cáo Nhàn đã nhận hối lộ của bị cáo Lan thông qua bị cáo Văn để “bưng bít” cho SCB.
Từ các lập luận trên, đại diện VKS khẳng định, hành vi làm trái công vụ của bị cáo Đỗ Thị Nhàn chỉ là phương thức, thủ đoạn để thực hiện mục đích nhận hối lộ của bị cáo. Bị cáo Nhàn là người có nghiệp vụ cao trong lĩnh vực ngân hàng, trong công tác thanh tra giám sát ngân hàng và đã sử dụng nghiệp vụ ấy để che giấu sai phạm tại SCB. Động cơ, mục đích phạm tội của Đỗ Thị Nhàn khác với Nguyễn Văn Hưng và các bị cáo còn lại trong đoàn thanh tra. Vì vậy, VKS truy tố bị cáo về tội “Nhận hối lộ” là có căn cứ.
Sai phạm của bị cáo Hưng, bị cáo Nhàn và các thành viên đoàn thanh tra đã dẫn đến kết luận thanh tra theo hướng: Không đưa SCB vào diện kiểm soát đặc biệt, để SCB tiếp tục thực hiện tái cơ cấu; không chuyển hồ sơ sai phạm sang cơ quan điều tra để xử lý theo quy định dẫn tới không kịp thời ngăn chặn để Trương Mỹ Lan và đồng phạm rút, sử dụng tiền của SCB trái pháp luật, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.
Đại diện VKS tiếp tục đối đáp các vấn đề khác.
