Chúng tôi trao đổi với ông Nguyễn Nam Bình, Phó Cục thuế TPHCM, để giải thích rõ vấn đề này.
Khai sai, vẫn bị xử phạt và nộp đủ thuế
* Thưa ông, dựa vào đơn tố cáo Nguyễn Kim trốn thuế, nhưng kết quả thanh tra của Cục thuế khẳng định Nguyễn Kim không phải là trốn thuế, xin ông giải thích rõ hơn về điều này?
- Ông NGUYỄN NAM BÌNH: Đúng, đây không phải hành vi trốn thuế. Dù Nguyễn Kim có chuyển số tiền lương chức vụ, tiền thưởng khai thành tiền làm thêm, tiền ngoài giờ để làm giảm số thuế phải nộp. Thế nhưng, do họ có khai đủ số tiền thực chi nên chỉ bị cơ quan thuế truy thu số tiền từ việc khai không đúng dẫn đến thiếu số thuế phải nộp và xử phạt vi phạm hành chính đối với Nguyễn Kim về hành vi “khai sai dẫn đến thiếu số tiền thuế phải nộp hoặc tăng số tiền thuế được hoàn”.
* Xin ông giải thích rõ hơn, theo pháp luật, hành vi khai sai là như thế nào?
- Cụ thể là tại thời điểm thanh tra, tất cả những thanh toán, chứng từ chi trả và quyết định khen thưởng là có đầy đủ, và Nguyễn Kim đã dựa trên những cơ sở đó để chi trả thu nhập cho cán bộ chủ chốt, nhân viên. Tất cả số liệu được thể hiện trên sổ sách kế toán và thể hiện trên hệ thống, bảng lương rằng họ đã chi trả hết, chứ không để ngoài sổ sách kế toán. Chỉ có điều, họ áp dụng cách tính khác, không đúng thực tế mục đích chi trả nên cơ quan thuế không chấp nhận cách tính đó. Do vậy, qua thanh tra, cơ quan thuế đã tính lại và xác định hành vi của Nguyễn Kim là khai sai.
* Vậy hành vi khai sai này khác với hành vi trốn thuế thế nào, thưa ông?
- Theo quy định pháp luật thì hành vi trốn thuế là những hành vi được quy định cụ thể tại Điều 13 Thông tư 166/2013/TT-BTC về xử phạt vi phạm hành chính thuế, cũng như tội phạm trong Bộ Luật Hình sự. Chẳng hạn như không khai báo đầy đủ, không xuất hóa đơn, không nộp hồ sơ khai thuế… dẫn đến mất số thuế phải nộp.
* Như vậy, nếu cơ quan thuế xác nhận Nguyễn Kim khai sai thì hậu quả pháp lý đối với Nguyễn Kim là như thế nào? Nguyễn Kim có phải nộp số tiền 148 tỷ đồng như quyết định truy thu, xử phạt của Cục thuế TP không, thưa ông?
- Đương nhiên phải nộp đủ. Hành vi khai sai cũng là hành vi vi phạm pháp luật về thuế, được quy định rõ trong Thông tư, nên Nguyễn Kim vẫn bị truy thu số thuế nộp thiếu, bị xử phạt hành chính và phải trả tiền chậm nộp.
Sẽ tiếp tục thu hồi số thuế khai sai
* Vậy thì việc xác định hành vi khai sai, trốn thuế khác nhau như thế nào, khi mà bản chất của 2 hành vi này đều là thất thu số tiền cho ngân sách, thưa ông?
- Bản chất của cả hai hành vi này đều dẫn đến hậu làm giảm số thuế phải nộp, như tên gọi do luật quy định khác nhau. Do vậy, trước hết, cả hành vi khai sai và trốn thuế điều bị truy thu số tiền thuế nộp thiếu đó cho ngân sách. Tuy nhiên, việc xử phạt của hai hành vi này có mức độ khác nhau. Nếu khai sai thì chỉ xử phạt đến 20% số thuế khai sai. Trong khi, nếu rơi vào những hành vi được luật xác định là trốn thuế thì sẽ bị phạt từ 1 đến 3 lần số thuế đã trốn. Ngoài ra, với hành vi trốn thuế, đến mức thỏa mãn các điều kiện của Bộ luật Hình sự thì sẽ chuyển sang xử lý hình sự về hành vi trốn thuế.
* Thưa ông, còn một vấn đề nữa mà dư luận đang thắc mắc là tại sao hành vi khai sai của Nguyễn Kim được kéo dài từ rất lâu (thậm chí “nhờ” khai sai mà có năm Nguyễn Kim còn được hoàn thuế thu nhập cá nhân). Trong khi, luật cho phép cơ quan thuế được truy thu trong vòng 10 năm, nhưng vừa qua Cục thuế thanh tra nhưng chỉ truy thu trong 6 năm gần đây thôi? Vậy, Cục thuế có kế hoạch thanh tra và truy thu đủ số thuế mà Nguyễn Kim khai sai trong giai đoạn trước không, thưa ông?
- Hiện tại cơ quan thuế đang tiếp tục làm việc với Nguyễn Kim về chuyện những năm trước đây bên phía họ khai như thế nào. Chắc chắn Nguyễn Kim sẽ phải báo cáo với cơ quan thuế. Từ đó, cơ quan thuế sẽ có đánh giá và xử lý các bước tiếp theo.
* Xin cảm ơn ông!
