(SGGPO).- Chiều tối ngày 4-8, UBND tỉnh Đắk Nông đã tổ chức buổi họp báo sự cố tràn hóa chất xảy ra tại Nhà máy Alumin Nhân Cơ (thuộc quản lý của Công ty Nhôm Đắk Nông). Tham dự buổi họp báo có đại diện lãnh đạo UBND tỉnh Đắk Nông, Sở Y tế, Sở TN-MT Đắk Nông; đại diện UBND huyện Đắk R’lấp và UBND xã Nhân Cơ; đại diện lãnh đạo Ban Quản lý dự án Nhà máy Alumin Nhân Cơ cùng hàng chục cơ quan báo đài trung ương và địa phương.
Quang cảnh buổi họp báo. Ảnh LÊ PHƯỚC
Chưa thể xác định sự liên quan
Theo ông Ngô Xuân Lộc, Chánh Văn phòng UBND tỉnh Đắk Nông kiêm chủ trì buổi họp báo, vào ngày 23-7, trong quá trình vận hành tử Nhà máy Alumin Nhân Cơ đã xảy ra sự cố tràn xút. Vào khoảng 8 giờ 14 phút cùng ngày, trong quá trình vận hành, nhân viên Nhà máy Alumin Nhân Cơ phát hiện cổ ống đẩy của bơm bị vỡ làm một lượng kiềm từ bồn A03-YH1S001b chảy ra ngoài. Công ty đã nhanh chóng có các biện pháp khắc phục và chỉ sau 4 phút đã khống chế hoàn toàn tình trạng kiềm thoát ra ngoài.
Nhưng sự cố đã làm 9,58m3 kiềm tràn vỡ đã tràn ra khu vực nhà máy sân nhà máy. Trong đó một phần được thu hồi, một phần thẩm thấu xuống nền đất xốp (có diện tích 600m2 liền kề) và một phần theo hệ thống thoát nước mưa chảy tràn và chảy ra suối Đắk Dao qua cửa xả số 3 về phía hạ du. Đến sáng ngày 25-7, đoàn kiểm tra của tỉnh phát hiện có một số con cá chết tại suối Đắk Dao, cách điểm xả số 3 của nhà máy Alumin Nhân Cơ khoảng 1.500m.
Theo đánh giá của UBND tỉnh Đắk Nông, qua phân tích mẫu đất và nước, cơ quan chuyên môn khẳng định đều nằm trong quy chuẩn cho phép. Kết quả theo dõi, kiểm tra ngày 29-7 của cơ quan chức năng cũng không thấy có hiện tượng bất thường nào xảy ra với cây cối và sinh vật tại suối Đắk Dao. Do vậy, chưa thể khẳng định chắc chắn việc cá chết có liên quan đến sự cố tràn hóa chất tại Nhà máy Alumin Nhân Cơ.
Vẫn phải chờ nguyên nhân
Sau khi nguồn nước suối Đắk Dao xuất hiện một số dấu hiệu bất thường, 13 người dân (10 trẻ em và 3 người lớn) khi tiếp xúc đã xảy ra hiện tượng dị ứng, ngứa và phỏng rát da. Theo ông Hà Văn Hùng, Phó Giám đốc Sở Y tế Đắk Nông, các trường hợp bị dị đã được đưa đến kiểm tra sức khỏe tại các trung tâm y tế. Bước đầu, sở xác định các trường hợp trên bị “viêm da do dị ứng”. Hiện Sở Y tế Đắk Nông đã giao cho Trung tâm Y tế dự phòng huyện Đắk R’lấp và Trạm y tế xã Nhân Cơ theo dõi vấn đề này.
Ông Hùng cho biết: “Hầu hết các trường hợp đã khôi phục sức khỏe hoàn toàn, không phát hiện thêm trường hợp nào bị dị ứng như trước đó. Sở cũng đã tiến hành lấy 2 mẫu nước tại suối Đắk Dao và 2 mẫu nước tại các giếng sinh hoạt của người dân. Qua kiểm tra, các thông số tại các mẫu nước này đều nằm trong giới hạn cho phép theo quy chuẩn”. Nhưng khi PV đặt câu hỏi: “Người dân bị dị ứng với cụ thể chất gì?”, ông Hùng cho biết vẫn phải chờ kết quả phân tích cuối cùng của Bộ TN-MT.
Còn theo ông Nguyễn Văn Hiệp, Phó Giám đốc Sở TN-MT Đắk Nông, sau khi tiến hành phân tích mẫu nước, hàm lượng các chất trong nước tại suối Đắk Dao cơ bản trong quy chuẩn cho phép, chỉ có hàm lượng sắt (Fe) và Crôm (Cr6+) cao hơn giới hạn một chút. Nguyên nhân do đặc điểm địa hình, thời tiết tại 1 số khu vực xảy ra hiện tượng xói mòn, rửa trôi và do… độ nhạy của thiết bị phân tích. Tình trạng này đã xảy ra ở một số khu vực trên địa bàn và không có ảnh hưởng đến nguồn nước trong khu vực.
Về nguyên nhân dẫn tới hiện tượng cá chết tại suối Đắk Dao, ông Hiệp cho biết: “Cá chết có thể do rất nhiều nguyên nhân khác nhau. Việc này cần một cơ quan độc lập có đủ điều kiện, phương tiện và cần nhiều nhiều thời gian, công sức và tiền bạc để phân tích mới có thể đưa ra được. Chúng tôi và Tổ giám sát của Bộ TN-MT đã đi kiểm tra hiện trường và cùng quan điểm trong vấn đề này. Kết luận cuối cùng vẫn phải chờ từ phía Bộ TN-MT”, ông Hiệp cho hay.
Hơn 10 ngày xảy ra sự việc, tại khu vực suối Đắk Dao nước đã trong hơn và không còn tình trạng cá chết. Nhưng người dân ở nhiều thôn, bon của xã Nhân Cơ (huyện Đắk Rlấp) sống gần suối vẫn hết sức hoang mang và chưa yên tâm về chất lượng nguồn nước suối. Về vấn đề này, ông Ngô Xuân Lộc cho biết phải chờ nguyên nhân từ phía các cơ quan chuyên môn mới đưa ra thông báo cụ thể với người dân.
Có thể nhà máy alumin đã chủ quan?
Theo ông Ngô Tố Ninh, Phó Giám đốc Dự án Nhà máy Alumin Nhân Cơ - Vinacomin (VNAP - PMU), sự cố tràn xút xảy ra trong quá trình vận hành thử của Nhà máy Alumin Nhân Cơ. Ngay sau khi xảy ra sự cố, đơn đã huy động toàn bộ nhân lực khắc phục, theo dõi tình hình, đồng thời báo cáo sự việc lên chính quyền địa phương và Bộ TN-MT. Ngay trong ngày 24 và 25-7, Đoàn giám sát của Bộ TN-MT đã cùng với Sở TN-MT Đắk Nông xuống kiểm tra, lấy mẫu đất và nước để tiến hành phân tích. “Chúng tôi cũng tiến hành theo dõi, lấy mẫu đất và nước trong những khu vực có thể bị ảnh hưởng. Các chỉ số chúng tôi thu được phần hạ lưu sau cống xả và suối Đắk Dao đều nằm trong giới hạn cho phép. Chúng tôi khẳng định suối Đắk Dao không bị ảnh hưởng”, ông Ninh cho hay.
Cũng theo ông Ngô Tố Ninh, Nhà máy Alumin có diện tích khoảng 100ha, lại nằm trên đồi nên khi xảy ra mưa, nước tràn xuống khu vực bên dưới là không thể tránh khỏi. Sau khi sự cố xảy ra, ngoài việc lắp camera giám sát, đơn vị đã tiến hành lắp van khoá tại các cửa ống xả này và trong trường hợp lượng nước quá lớn hoặc sự cố xảy ra sẽ bịt ống lại. Sau khi Đoàn giám sát của Bộ TN-MT và chính quyền địa phương yêu cầu, đơn vị đã nhanh chóng khắc phục sự cố và bổ sung thêm những hạng mục để theo dõi toàn bộ dự án. Lãnh đạo TKV cũng đã cam kết với UBND tỉnh Đắk Nông về việc sẽ không để xảy ra bất kỳ sự cố nào về môi trường tại Nhà máy.
Còn ông Ngô Xuân Lộc cho biết: “Sau khi xảy ra sự cố tràn xút sáng 23-7, Nhà máy Alumin Nhân Cơ đã chủ động khống chế và có các biện pháp khắc phục. Nhưng nhà máy nằm trên cao, có thể họ “chủ quan” khi theo dõi các mẫu đất, mẫu nước mà không thấy dấu hiện bất thường nên đã không thông báo cho chính quyền địa phương. Việc một phần hoá chất tràn ra suối Đắk Dao là có, nhưng mức độ ảnh hưởng tới đâu, hệ quả như thế nào, phải xử lý và hỗ trợ (nếu có) ra sao… thì phải đợi kết quả cuối cùng từ phía cơ quan có chuyên môn”.
CÔNG HOAN – LÊ PHƯỚC
