Mua bán lòng vòng, nâng giá kit test
Theo các văn bản và quyết định của UBND tỉnh Bắc Giang, thời điểm dịch bệnh Covid-19 bùng phát, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) tỉnh Bắc Giang là một trong các đơn vị chịu trách nhiệm mua sắm vật tư, trang thiết bị, hóa chất xét nghiệm. Sau khi được hỗ trợ 200 kit test Covid-19, ông Đặng Thanh Minh (lúc đó là Giám đốc CDC Bắc Giang) đã chỉ đạo cấp dưới liên hệ với Công ty Việt Á xin hỗ trợ thêm, nhưng Phan Quốc Việt từ chối và đề nghị phải ký hợp đồng mua kit test. Sau khi ký hợp đồng vay 300 kit test, ông Minh tiếp tục có tờ trình kèm hồ sơ để xin cấp kinh phí mua bổ sung nhiều loại vật tư, trong đó có 2.000 kit test.
Trên cơ sở các quyết định giao dự toán kinh phí, ông Minh tiếp tục ký tờ trình đề nghị các cấp phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu gói thầu “mua sắm vật tư, hóa chất, sinh phẩm y tế” của CDC Bắc Giang, trong đó gồm 2.000 kit test do Việt Á sản xuất, với đơn giá hơn 509.000 đồng/kit, tổng trị giá hơn 1 tỷ đồng qua hình thức chỉ định thầu.
Trong quá trình thực hiện, ông Minh chỉ đạo cấp dưới thông qua công ty thẩm định giá ban hành chứng thư thẩm định theo giá Việt Á đưa ra để sử dụng hợp thức hồ sơ trình UBND tỉnh Bắc Giang phê duyệt cấp kinh phí và đấu thầu. Sau khi CDC Bắc Giang ký hợp đồng với Việt Á, Phan Huy Văn (Giám đốc Công ty Phan Anh - đơn vị đã cung cấp các sản phẩm y tế cho CDC Bắc Giang trước đó) gặp ông Minh đặt vấn đề xin cung cấp kit test do Việt Á sản xuất. Ông Minh đồng ý nhưng yêu cầu phải có giấy ủy quyền của Việt Á mới đáp ứng hồ sơ thầu. Để đáp ứng được điều kiện trên, ông Văn đã liên hệ, trao đổi và được Việt Á đồng ý, ký văn bản ủy quyền cho doanh nghiệp của Văn cung cấp kit test trên địa bàn Bắc Giang.
Từ đây, CDC Bắc Giang không mua trực tiếp kit test từ Việt Á mà ứng kit test của Việt Á thông qua Công ty Phan Anh. Về việc này, C03 làm rõ, từ tháng 4-2020 đến 11-2020, ông Minh đã chỉ đạo ứng trước sản phẩm của Công ty Phan Anh, sau đó thông qua các công ty thẩm định giá phát hành chứng thư thẩm định giá bằng đơn giá kit test do Công ty Phan Anh yêu cầu để hợp thức hồ sơ thầu và thanh toán 2 hợp đồng trị giá 6,1 tỷ đồng. Cuối năm 2020, ông Lâm Văn Tuấn được bổ nhiệm làm Giám đốc CDC Bắc Giang thay ông Đặng Thanh Minh. Quá trình này, C03 làm rõ, ông Tuấn tiếp tục thống nhất với ông Văn về việc ứng trước kit test và hợp thức thủ tục thanh toán, hợp thức hồ sơ đấu thầu như giai đoạn của ông Đặng Thanh Minh đối với 8 gói thầu, tổng trị giá hơn 142 tỷ đồng. Trong quá trình thực hiện các gói thầu, CDC Bắc Giang đã tự thông đồng, hợp thức hồ sơ với Việt Á, Công ty Phan Anh, các công ty thẩm định giá. Trong quá trình này, UBND tỉnh Bắc Giang, các sở ngành không can thiệp, không tác động, không biết CDC Bắc Giang chỉ định, ký hợp đồng, hợp thức hồ sơ đấu thầu.
C03 xác định, từ tháng 7-2020 đến 12-2021, Công ty Phan Anh đã mua 2 loại kit test của Việt Á (đơn giá gần 315.000 đồng/kit và loại hơn 274.000 đồng/kit), tổng trị giá hơn 194 tỷ đồng. Công ty Phan Anh đã thanh toán cho Việt Á hơn 174 tỷ đồng. Sau đó, Công ty Phan Anh bán lại kit test cho CDC Bắc Giang qua 10 gói thầu với giá 2 loại lần lượt là hơn 326.000 đồng và 274.000 đồng, thu về hơn 22,7 tỷ đồng.
Nhận 2 sổ tiết kiệm 5 tỷ đồng
Theo tài liệu từ C03, khoảng tháng 5-2021, dịch Covid-19 bùng phát trở lại ở Bắc Giang. Do thời điểm này trên thị trường có nhiều đơn vị cung cấp kit test có giá thấp hơn giá của Việt Á, để tránh việc cạnh tranh như đã xảy ra tại tỉnh Hải Dương, ngày 13-5-2021, Phan Quốc Việt cùng Vũ Đình Hiệp (Phó Tổng Giám đốc Việt Á) đến Công ty Phan Anh, gặp và trao đổi với Phan Huy Văn về chính sách bán hàng của Việt Á. Phan Quốc Việt nói với Văn, mặc dù CDC Bắc Giang có nhờ Việt Á hỗ trợ chống dịch nhưng việc bán hàng sẽ chỉ bán cho CDC Bắc Giang thông qua Công ty Phan Anh, chứ không bán trực tiếp cho CDC Bắc Giang.
Việt và Văn thống nhất, Việt Á sẽ chi tiền phần trăm ngoài hợp đồng cho Công ty Phan Anh theo tỷ lệ 40% trị giá hợp đồng nếu Công ty Phan Anh nhận hàng hóa là kit test; chi tỷ lệ 30% nếu Công ty Phan Anh nhận bằng tiền. Sau đó, Văn đưa Việt và Hiệp đến CDC Bắc Giang để gặp ông Lâm Văn Tuấn. Tại đây, Việt chỉ trao đổi với Tuấn, Công ty Việt Á sẽ thực hiện vai trò kỹ thuật của Công ty Phan Anh, còn việc bán hàng do Công ty Phan Anh thực hiện. Việt Á sẽ hỗ trợ CDC Bắc Giang trong việc cử nhân viên kỹ thuật và máy xét nghiệm để nâng công suất xét nghiệm.
Theo tài liệu điều tra, quá trình Việt Á chi tiền phần trăm ngoài hợp đồng cho Công ty Phan Anh, Việt làm việc và cho Phan Thị Khánh Vân (chị ruột Phan Huy Văn) số điện thoại của Phan Tôn Noel Thảo (Kế toán trưởng Công ty Việt Á) để đối chiếu số lượng đơn hàng, chốt số tiền phần trăm chiết khấu thực tế. Theo yêu cầu của Vân, Hồ Thị Thanh Thảo (Thủ quỹ Công ty Việt Á) đã sử dụng tài khoản cá nhân để 7 lần chuyển gần 50 tỷ đồng tiền phần trăm ngoài hợp đồng giữa Công ty Phan Anh và Việt Á cho Vân.
C03 làm rõ, sau khi nhận tiền, Phan Thị Khánh Vân đã nhờ người thân đứng tên để gửi tiết kiệm hơn 25 tỷ đồng. Vân đã đưa cho Lâm Văn Tuấn 2 sổ tiết kiệm tổng trị giá 5 tỷ đồng. Sau khi biết C03 khởi tố vụ án, Lâm Văn Tuấn đã trả lại Vân 2 sổ tiết kiệm trên.
