Giá điện tăng thêm 5% từ ngày 1-8, giá gas bán lẻ cũng tăng thêm 8.000 đồng/bình vào đầu tháng 8, giá xăng cũng có sự điều chỉnh mới nhất vào trung tuần tháng 7… Nhiều chuyên gia cho rằng, với những diễn biến giá cả như trên, đặc biệt sau khi điện tăng giá, sẽ kích hoạt vòng xoáy tăng giá các mặt hàng tiêu dùng khác.
Dù chỉ số giá tiêu dùng (CPI) 7 tháng đầu năm 2013 chỉ tăng 2,68% như thống kê từ phía cơ quan quản lý nhà nước, song con số này chỉ phản ánh được một khía cạnh của thị trường.
Ông Vũ Vinh Phú, Chủ tịch Hội Siêu thị Hà Nội, cho rằng những lần tăng giá xăng dầu trước đây với vài trăm đồng/lít/lần, có vẻ như không làm biến động giá cả. Song diễn biến trên thị trường lại không hẳn như vậy. Đã có nhiều doanh nghiệp tìm cách lách, không tuyên bố “tăng giá” mà vẫn tăng giá sản phẩm theo phương thức vẫn bán với giá cũ nhưng lại giảm trọng lượng sản phẩm. Vì vậy số liệu thống kê của các cơ quan nhà nước không thể nào phản ánh sát thực tế biến động như vậy.
Mục tiêu Quốc hội đặt trong năm nay là kiềm chế CPI ở mức 8%, trong khi Chính phủ phấn đấu điều hành khoảng 6% - 6,5%. Với việc hàng loạt các mặt hàng quan trọng tăng giá nêu trên thì việc kiềm chế CPI theo mục tiêu của Chính phủ là một thách thức lớn, vì những nhóm hàng như điện, xăng dầu... tăng giá sẽ kích hoạt tăng giá hàng hóa trong những tháng cuối năm.
Tại phiên họp thường kỳ Chính phủ tháng 7 vừa qua, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng đưa ra thông điệp mới về vấn đề này. Đó là phấn đấu kiềm chế lạm phát ở mức tương đương với năm 2012 (6,81%) chứ không đặt vấn đề kiềm chế lạm phát thấp hơn như trước đây.
Xét về mặt lý thuyết, khi các mặt hàng thiết yếu tăng giá, giá cả các loại hàng hóa khác sẽ phải có sự điều chỉnh do chi phí đầu vào tăng. Tuy nhiên, các loại hàng hóa khác muốn tăng cũng không dễ khi cầu tiêu dùng yếu, tồn kho hàng hóa vẫn ở mức cao.
Theo công bố của Tổng cục Thống kê, chỉ số tồn kho tại thời điểm 1-7 toàn ngành công nghiệp chế biến, chế tạo tiếp tục ở mức cao và tăng 8,8% so với cùng thời điểm năm 2012. Một số ngành có chỉ số tồn kho cao so với cùng kỳ năm trước, gồm sản xuất đồ uống tăng 33%; thuốc lá: 22%; thuốc, hóa dược và dược liệu: 20%; hóa chất và sản phẩm hóa chất: 14%... Thị trường hàng hóa trong nước dồi dào, nguồn cung được đảm bảo, nhưng tiêu dùng đang chững lại do kinh tế gặp khó khăn nên hàng hóa khó tiêu thụ. Đó là thách thức không nhỏ với doanh nghiệp muốn điều chỉnh giá hàng hóa, dịch vụ theo sau giá điện.
Đối với người dân, việc giá điện tăng thêm 5% không gây ra cú sốc lớn, nhưng với các ngành sản xuất dùng nhiều điện như xi măng, sắt thép... việc điều chỉnh này là một sức ép mới. Và một vòng xoáy khó khăn đối với các ngành này lại tiếp diễn: chi phí cao - hàng tồn kho lớn - doanh nghiệp đình đốn sản xuất. Trong bối cảnh nền kinh tế còn nhiều khó khăn như hiện nay và Chính phủ vẫn đang tìm mọi cách để thực hiện các giải pháp tháo gỡ, hỗ trợ, thì với hàng loạt những “ngòi nổ” tăng giá trong hơn tháng qua càng làm “sức khỏe” doanh nghiệp suy yếu thêm, sức mua của người dân cũng tiếp tục bị bào mòn.
Nỗi lo sẽ ngày càng lớn hơn khi sắp tới, sau nhiều lần tạm dừng, TPHCM (quý 4) và Hà Nội (trong tháng 8) dự kiến sẽ áp dụng phí dịch vụ y tế mới. Quá nhiều diễn biến bất lợi nêu trên sẽ gây khó khăn thật sự cho các nhà điều hành trong việc thực hiện “mục tiêu kép” là vực dậy nền kinh tế và kiềm chế lạm phát.
HÀ MY
