Ưu đãi doanh nghiệp nhà nước đối đầu với thuế quan
Đại diện Thương mại Robert Lighthizer và Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin của Mỹ họp với Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc trong 2 ngày 28 và 29-3. Sau đó, ông Lưu Hạc sẽ thăm Washington vào đầu tháng 4 để tiếp tục đàm phán.
đến Bắc Kinh ngày 28-3 Ảnh: AP
Truyền thông Mỹ đưa tin, 2 bên hy vọng đạt thỏa thuận trước cuối tháng 4. Hiện các bên vẫn chưa giải quyết được một số vấn đề quan trọng như chính sách của Trung Quốc về ưu đãi doanh nghiệp nhà nước. Trong khi đó, Trung Quốc muốn Mỹ giảm thuế quan. Tuy nhiên, ngày 20-3, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết, sẽ giữ nguyên thuế áp lên hàng hóa Trung Quốc trong thời gian dài nhằm đảm bảo việc Trung Quốc tuân thủ bất kỳ thỏa thuận nào giữa 2 quốc gia.
Trở ngại lớn nhất để Trung Quốc và Mỹ đạt được thỏa thuận vẫn là vấn đề thực hiện điều khoản. Về mặt cơ chế thực hiện, phía Trung Quốc thiên về việc thiết lập một quá trình thương lượng song phương kéo dài để giải quyết những vấn đề bất đồng, trong khi phía Mỹ muốn có quyền đơn phương áp thuế bổ sung trở lại. Nghĩa là, nếu Trung Quốc vi phạm thỏa thuận, Mỹ sẽ có quyền thực hiện các biện pháp trừng phạt, nhưng Trung Quốc không được đáp trả. Tuy nhiên, Chính phủ Trung Quốc lại chỉ trích và hoài nghi yêu cầu này là xâm phạm chủ quyền của Trung Quốc. Hơn nữa, về khía cạnh ngăn chặn ép buộc chuyển giao quyền sở hữu trí tuệ của Mỹ, 2 phía cũng chưa thể thu hẹp sự khác biệt. Ngoài ra, về việc làm thế nào để hủy bỏ thuế quan đã bổ sung, Mỹ đề nghị sẽ cân nhắc trên cơ sở xem xét tình hình cải cách cơ cấu của Trung Quốc, nhưng Chính phủ Trung Quốc chủ trương phải hủy bỏ ngay sau khi đạt được thỏa thuận.
Cuộc chiến có khả năng mở rộng
Trước đó, cùng với những đột phá đạt được trong chuyến thăm Mỹ vào cuối tháng 2-2019 của Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc, Mỹ đã trì hoãn kế hoạch tăng thuế đối với 200 tỷ USD hàng hóa của Trung Quốc xuất khẩu sang Mỹ. Đồng thời, phía Mỹ còn phát đi thông tin nhà lãnh đạo 2 nước sẽ tổ chức cuộc gặp lần thứ nhất vào cuối tháng 3-2019 để ký kết thỏa thuận, kết thúc chiến tranh thương mại.
Tuy nhiên, thông tin “cuộc gặp giữa Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Mỹ Donald Trump” dự kiến được tổ chức vào ngày 27-3 đã bị hủy bỏ và có thể sẽ dời sang tháng 4-2019 đã khiến dư luận lo ngại ngọn lửa chiến tranh thương mại Trung - Mỹ sẽ bùng cháy trở lại. Theo ông Charles Dallara, Chủ tịch Partner Group chi nhánh Mỹ, các cuộc đàm phán sẽ là “bước đi đầu tiên của một giai đoạn quan hệ kinh tế mới giữa Mỹ và Trung Quốc”, và rộng hơn, giữa Bắc Kinh với phần còn lại của thế giới. Vì cuộc đàm phán liên quan đến nhiều vấn đề và phức tạp, cho nên cuối tháng 5, hoặc tháng 6 là khung thời gian hợp lý hơn là tháng 4, thời điểm Mỹ và Trung Quốc hy vọng có thể đạt thỏa thuận thương mại.
Trong khi đó, tại cuộc phỏng vấn với đài NPR tuần này, Đại diện Thương mại Robert Lighthizer cho biết, ông muốn có một thỏa thuận nhưng “không nhất thiết phải hy vọng” nó sẽ xảy ra. “Nếu có thể đạt một thỏa thuận tuyệt vời, chúng tôi sẽ đón nhận. Nếu không, chúng tôi sẽ tìm kế hoạch khác”, ông Robert Lighthizer nói. Báo New York Times trước đó cho rằng Chính phủ Trung Quốc có thái độ thận trọng đối với việc đạt được thỏa thuận, bởi vì trong các vòng đàm phán trước đó, mặc dù Trung Quốc tin chắc rằng có thể đạt được thỏa thuận, nhưng đều thất bại vào thời khắc cuối cùng. Trả lời phỏng vấn CBNC trước đó, Giám đốc Hội đồng kinh tế quốc gia (NEC) Mỹ Lary Kudlow cũng cho rằng Trung Quốc và Mỹ còn rất nhiều việc phải làm.
