Lan rộng
Sự xuất hiện của các ca mắc biến thể tái tổ hợp - một phiên bản mới của virus SARS-CoV-2 - tại nhiều quốc gia đang là vấn đề đáng lưu tâm. Chỉ tính từ đầu tháng 4 tới nay, hàng loạt quốc gia phát hiện các ca mắc 2 dạng biến thể tái tổ hợp đang được WHO giám sát và theo dõi chặt là XD (kết hợp của biến thể Delta và BA.1 của Omicron) và XE (kết hợp giữa 2 biến thể phụ BA.1 và BA.2 của dòng Omicron).
Thái Lan là quốc gia đầu tiên ở Đông Nam Á báo cáo về biến thể XE, với ca nghi mắc được xác định ngày 2-4. Tiếp đó là các ca được ghi nhận tại Ấn Độ ngày 6-4 và 9-4. Ngày 8-4, bang New South Wales của Australia thông báo phát hiện các ca mắc biến thể Deltacron (kết hợp giữa Delta và Omicron), cũng như các ca mắc biến thể tái tổ hợp BA.1 và BA.2 của Omicron, song chưa thể khẳng định có phải là phiên bản XE đã được phát hiện lần đầu ở Anh hay không. Trong khi đó, Trung Quốc thông báo phát hiện 2 ca mắc biến thể mới của Omicron có giải trình tự gene không giống với bất kỳ biến thể hiện có nào, một ca có nguồn gốc từ BA.1 và một ca có nguồn gốc từ BA.2.
WHO cho rằng, các quốc gia nên tiếp tục tăng cường lập kế hoạch để ứng phó với các đợt bùng phát Covid-19 và các đột biến của virus SARS-CoV-2, đồng thời sẵn sàng cho bất kỳ đại dịch nào trong tương lai.
Không nên quá lo ngại về XE
Theo WHO, biến thể XE có thể là biến thể dễ lây lan nhất, ước tính mức độ lây lan cao hơn 10% so với biến thể BA.2, bản thân nó cũng dễ lây truyền hơn Omicron ban đầu. Theo các chuyên gia, không có câu trả lời nào đơn giản cho mọi thứ trong “kỷ nguyên SARS-CoV-2”. Nhưng nếu đã được tiêm vaccine và khỏe mạnh, con người không nên lo lắng về các biến thể. Tin tốt là tuy xuất hiện từ giữa tháng 1, đến nay sau gần 3 tháng vẫn ghi nhận tương đối ít ca mắc biến thể XE mặc dù dịch vẫn còn lan rộng. Trong khi Omicron lần đầu tiên được xác định vào tháng 11-2021, chỉ trong vòng 4 tuần, biến thể đã có mặt trên khắp thế giới. Vì vậy, cho tới nay có thể nói biến thể XE không chiếm ưu thế như Omicron trước đó.
Người đứng đầu nhóm Tư vấn kỹ thuật quốc gia về tiêm chủng Ấn Độ (NTAGI), ông NK Arora, cho biết, theo dữ liệu tại Ấn Độ, các biến thể Omicron dòng X không gây ra các bệnh nghiêm trọng và không cho thấy sự lây lan quá nhanh. Ông NK Arora nhận định: “Omicron đang tạo ra nhiều biến thể, trong đó có dòng X như XE và những biến thể khác. Những biến thể này sẽ tiếp tục xuất hiện. Không có gì phải lo lắng ... Hiện tại, từ dữ liệu của Ấn Độ, không cho thấy sự lan truyền nhanh chóng”.
Các chuyên gia cho rằng, cách tốt nhất để chấm dứt tình trạng khẩn cấp về y tế công cộng là tỷ lệ bao phủ vaccine cao, tăng cường năng lực chăm sóc sức khỏe và duy trì các biện pháp y tế cộng đồng, áp dụng các biện pháp cụ thể hơn ở những nơi có nguy cơ cao như trường học, tạo điều kiện cho phép hoạt động trở lại. Đảm bảo cân bằng giữa kiểm soát dịch bệnh và phục hồi các hoạt động phục hồi kinh tế - xã hội là chìa khóa để thế giới trở lại trạng thái bình thường mới trong bối cảnh virus SARS-CoV-2 vẫn có khả năng “biến hình” khó lường.
