Theo Báo cáo Số 398 /BC-CP do Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến thừa ủy quyền Chính phủ ký ban hành, sau gần 4 năm thực hiện Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá thì 90% cán bộ lãnh đạo hiểu biết về tác hại của thuốc lá; 80% lãnh đạo bộ, ngành và lãnh đạo các đơn vị trực thuộc hiểu biết về quy định của luật; 75% cán bộ, nhân viên cơ quan bộ, ngành và đơn vị trực thuộc biết về các quy định cấm hút thuốc lá nơi làm việc.
Báo cáo cũng cho biết, theo kết quả điều tra tiến hành năm 2016 về tình hình sử dụng thuốc lá ở người trưởng thành (GATS), tỷ lệ nam giới hút thuốc giảm 2,1% (từ 47,4% xuống 45,3%), tỷ lệ nữ giới hút thuốc giảm 0,3% (từ 1,4% xuống 1,1%).
Tỷ lệ hút thuốc chung ở khu vực thành thị giảm 2,7% (từ 23,3% xuống 20,6%). Trong đó, tỷ lệ này ở nam giới giảm 5% (từ 47,7% xuống 42,7%).
Từ năm 2015 đến nay, tiền phạt vi phạm về phòng chống tác hại của thuốc lá là 430 triệu đồng.
Bộ trưởng Bộ Y tế cho rằng dù đã giảm nhưng tỷ lệ sử dụng thuốc lá trong nam giới trưởng thành của Việt Nam vẫn ở mức cao (45,3%). Tỷ lệ tiếp xúc thụ động với khói thuốc cũng còn cao tại một số địa điểm công cộng như: nhà hàng, quán bar... Tình trạng vi phạm quy định cấm hút thuốc lá nơi công cộng vẫn diễn ra khá nhiều.
Đặc biệt, bản Báo cáo cũng cho biết, theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới, để giảm nhu cầu sử dụng thuốc lá, thuế tiêu thụ đặc biệt đối với sản phẩm thuốc lá cần phải ở mức 60% đến 80% giá bán lẻ thuốc lá.
Trong khi đó, thuế đặc biệt đối với thuốc lá của Việt Nam là 70% giá xuất xưởng, nghĩa là chỉ khoảng 42% giá bán lẻ. Với mức này, Việt Nam là nước có mức thuế tiêu thụ đặc biệt đối với thuốc lá gần như thấp nhất trong khu vực ASEAN (chỉ cao hơn Campuchia) và rất thấp so với các nước phát triển. Thuế thấp chính là nguyên nhân làm giá thuốc lá rẻ.
Theo tính toán thì giá trung bình của một bao thuốc lá 20 điếu có xu hướng giảm (12.700 đồng/bao năm 2010 thì đến năm 2015 chỉ còn 11.819 đồng/bao sau khi đã hiệu chỉnh lạm phát).
Chính giá thuốc lá rẻ đã làm tăng khả năng tiếp cận và mua thuốc lá của thanh thiếu niên và người nghèo, giảm hiệu quả của công tác phòng chống tác hại của thuốc lá.
