Sức mạnh của một quốc gia không chỉ đo đếm bằng vũ khí, công nghệ hay kinh tế mà còn bởi khả năng lan tỏa giá trị văn hóa - thứ sức mạnh mềm có thể chạm đến trái tim và ý chí của cộng đồng quốc tế. Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam 2024 đang diễn ra tại Hà Nội (từ 19 đến 21-12), không chỉ là nơi phô diễn những vũ khí, khí tài tối tân mà còn là không gian để văn hóa Việt Nam tỏa sáng, khẳng định bản lĩnh và sức mạnh mềm của dân tộc.
Âm sắc dân tộc hòa quyện cùng hiện đại
Khai mạc Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam 2024 là một bản giao hưởng văn hóa sống động, khắc họa đậm nét vẻ đẹp truyền thống và hiện đại của dân tộc. Với chủ đề “Việt Nam - Hòa bình, Hợp tác, Phát triển”, chương trình nghệ thuật không chỉ là lời chào đón bạn bè quốc tế mà còn là một tuyên ngôn mạnh mẽ về tinh thần yêu chuộng hòa bình, kiên cường và sáng tạo của đất nước.
Mở đầu chương trình là tiết mục “Tre Việt Nam”, nơi hình ảnh cây tre - biểu tượng văn hóa dân tộc Việt được tái hiện đầy sống động. Hơn 500 chiến sĩ phối hợp cùng 165 chiến sĩ biểu diễn trống và 200 chiến sĩ phất cờ hội, đã tạo nên một màn trình diễn mãn nhãn. Hình tượng cây tre với “gốc vững, thân chắc, cành uyển chuyển” không chỉ gợi nhớ về lịch sử hào hùng mà còn phản ánh chính sách đối ngoại mềm dẻo và linh hoạt của Việt Nam trong thời kỳ hội nhập. Theo Thượng tá Phạm Anh Thông, tổng đạo diễn chương trình, mỗi phần trình diễn trong lễ khai mạc không chỉ là một tác phẩm nghệ thuật, mà còn là biểu tượng của tinh thần yêu chuộng hòa bình và khả năng thích nghi, ứng biến của dân tộc Việt Nam. Tiếng trống vang vọng, những lá cờ rực rỡ hòa cùng hình ảnh cây tre kiên cường đã chạm đến trái tim mọi khán giả, để lại ấn tượng sâu sắc về một Việt Nam mạnh mẽ nhưng ôn hòa.
Từng giai điệu, từng điệu múa là một mảnh ghép trong bức tranh đa sắc về đất nước, từ làn điệu quan họ Bắc Ninh ngọt ngào, điệu múa xòe Tây Bắc duyên dáng, đến tiếng cồng chiêng Tây Nguyên vang vọng hào sảng... Mỗi phần biểu diễn trong lễ khai mạc đã đưa khán giả qua một hành trình khám phá văn hóa Việt Nam đa dạng.
Sự kết hợp giữa âm nhạc truyền thống và kỹ thuật biểu diễn hiện đại đã mang lại một không gian nghệ thuật đầy cảm xúc. Các tiết mục không chỉ quảng bá hình ảnh văn hóa Việt Nam, mà còn khẳng định bản lĩnh và sức mạnh của Quân đội nhân dân Việt Nam trong việc lan tỏa thông điệp hòa bình tới cộng đồng quốc tế. Các tiết mục trong lễ khai mạc là một minh chứng rõ ràng về sự gắn kết giữa văn hóa dân tộc và hiện đại, tạo nên một Việt Nam tự tin, sáng tạo và đầy sức hút trên trường quốc tế.
Văn hóa - sức mạnh mềm của dân tộc
Khu vực văn hóa tại triển lãm trở thành một điểm nhấn mềm mại mà đầy mạnh mẽ. Đại tá Đặng Mỹ Hạnh, Trưởng Phòng Văn hóa nghệ thuật, Cục Tuyên huấn, Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam, chia sẻ, với hơn 400 tư liệu ảnh và hiện vật được trưng bày công phu, không gian “Việt Nam - Đất nước, Con người” tái hiện một bức tranh sống động về vẻ đẹp đa sắc của dải đất hình chữ S. Những câu chuyện văn hóa được kể bằng nghệ thuật rối nước dân gian Bắc bộ, âm hưởng cồng chiêng Tây Nguyên vang vọng, và những nhạc cụ độc đáo của đồng bào dân tộc thiểu số. Tất cả hòa quyện để tạo nên một bản hòa ca văn hóa vừa quen thuộc vừa mới lạ. Đặc biệt, nghệ thuật điêu khắc ánh sáng của nghệ nhân Bùi Văn Tự đã thổi hồn vào triển lãm bằng sự sáng tạo độc đáo. Những tác phẩm điêu khắc ánh sáng không chỉ làm nổi bật sự tinh xảo trong kỹ nghệ truyền thống mà còn thể hiện sự hòa nhập đầy tinh tế của văn hóa Việt Nam với nghệ thuật hiện đại thế giới. Tại đây, mỗi tia sáng, mỗi hình khối là một câu chuyện về đất nước, con người Việt Nam dung dị mà kiêu hãnh.
Các hoạt động tương tác như nhảy sạp, nặn tò he, chơi cờ tư lệnh... đặc biệt là khu vực trưng bày tư liệu sách báo quý về Việt Nam, về Quân đội nhân dân Việt Nam do Thư viện Quân đội và NXB Quân đội thực hiện đã tạo ấn tượng tốt với khách trong nước và quốc tế khi đến với triển lãm.
Sức mạnh mềm không ồn ào như tiếng súng, không rực rỡ như ánh đèn sân khấu, nhưng lại len lỏi vào từng mạch cảm xúc và tạo dựng mối quan hệ bền chặt. Trong kỷ nguyên toàn cầu hóa, sức mạnh mềm trở thành yếu tố quyết định vị thế của một quốc gia. Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam 2024 là minh chứng hùng hồn cho việc Việt Nam biết cách tận dụng sức mạnh mềm từ văn hóa để khẳng định chỗ đứng trên trường quốc tế. Như lời của một vị khách quốc tế tại triển lãm: “Việt Nam không chỉ mạnh mẽ trong bảo vệ Tổ quốc, mà còn sâu sắc trong việc bảo tồn và phát triển văn hóa”. Câu nói ấy như một lời khẳng định rằng, văn hóa chính là cây cầu đưa Việt Nam vươn xa hơn trong lòng bạn bè quốc tế.
