Trong lần công bố này, lần đầu tiên, Việt Nam nằm trong nhóm 100 quốc gia và vùng lãnh thổ đứng đầu, cụ thể là vị trí 99/165.
Điểm số và thứ hạng của Việt Nam cải thiện liên tục trong 3 năm, 2020-2022. Tuy nhiên, đây là quãng thời gian cả thế giới phải chống chọi với đại dịch Covid-19, nên nhiều quốc gia đã áp dụng các biện pháp ảnh hưởng đáng kể đến quyền tự do kinh tế của người dân, dẫn đến điểm số tự do kinh tế trung bình của toàn thế giới suy giảm mạnh, từ 6,8 điểm năm 2019 xuống còn 6,56 điểm năm 2022.
Xét về các chỉ số thành phần, “quy mô Chính phủ” là lĩnh vực mà Việt Nam có điểm số và thứ hạng suy giảm nhiều nhất so với năm trước. Cụ thể, năm 2022, điểm số của lĩnh vực này là 6,28, giảm từ mức điểm 6,51 của năm 2021, dẫn đến thứ hạng giảm từ 87 xuống 106. Nguyên nhân, “mức thuế thu nhập” và “lương bổng cận biên” cũng như tỷ lệ sở hữu tài sản Nhà nước của Việt Nam còn quá cao, không có sự cải thiện so với các quốc gia khác trên thế giới.
Lĩnh vực “hệ thống pháp lý và quyền tài sản” không có sự thay đổi về điểm số so với năm trước (5,15), dẫn đến thứ hạng sụt giảm 1 bậc, từ 77 xuống 78 so với năm trước. Nguyên nhân chủ yếu đến từ điểm số liên quan các tiêu chí “tư pháp độc lập”, “tòa án công bằng” và “thực thi hợp đồng” còn thấp.
Lĩnh vực “đồng tiền vững mạnh” đã có cải thiện đôi chút về điểm số (tăng từ 6,95 lên 6,98), nhưng cũng đủ để giúp thứ hạng tăng mạnh từ 116 lên 105. Kiểm soát tăng trưởng cung tiền và lạm phát tiếp tục là điểm sáng ở lĩnh vực này.
Ở lĩnh vực “tự do thương mại quốc tế”, điểm số của Việt Nam đã tăng từ 6,43 lên 6,57 điểm từ năm 2021 đến năm 2022; nhưng thứ hạng lại giảm từ 101 xuống 113. Trong lĩnh vực này, Việt Nam đạt kết quả tốt ở các tiểu thành phần liên quan đến mức thuế quan và tỷ giá chợ đen, và đã được ghi nhận có sự cải thiện về “rào cản pháp lý trong thương mại quốc tế”. Tuy vậy, Việt Nam vẫn tiếp tục nhận đánh giá thấp về “độ mở thị trường tài chính”, rất thấp đối với “kiểm soát vốn” và “tự do cho người nước ngoài đến thăm”...
Trong khối ASEAN, đứng đầu là Singapore (2) và tiếp đến lần lượt là Malaysia (29), Phillipines (59), Indonesia (59), và Thái Lan (65). Việt Nam có xếp hạng thứ 99, tăng bốn bậc từ vị trí 103 của năm trước. Không chỉ Việt Nam, bốn quốc gia ASEAN khác cũng cải thiện thứ bậc, cụ thể: Campuchia (+4), Indonesia (+2), Malaysia (+14), và Phillippines (+9).
Trong khu vực Đông Á, đứng đầu là Nhật Bản (11, tăng 4 bậc), tiếp đến là Đài Loan - Trung Quốc (19, giảm 8 bậc) và Hàn Quốc (32, tăng 13 bậc). Trung Quốc xếp hạng thứ 104, thấp hơn Việt Nam, nhưng cũng tăng 3 bậc.
