Diễn đàn Kinh tế Việt Nam lần này thu hút khoảng 2.000 đại biểu tham gia các phiên hội thảo chuyên đề và đối thoại chính sách. Phiên đối thoại chính sách cấp cao diễn ra chiều 17-1.
Phát biểu đề dẫn điễn đàn kinh tế 2019, đồng chí Nguyễn Văn Bình, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương cho rằng, kinh tế Việt Nam có một năm thành công và đáng ghi nhận. Lần đầu tiên kể từ năm 2008, tăng trưởng kinh tế đạt 7,08%, trong nhóm các nước tăng trưởng cao nhất trong khu vực và trên thế giới, và vượt qua mọi con số dự báo trước đó. Nhiều chỉ tiêu kinh tế quan trọng thiết lập những kỷ lục mới; trong đó xuất khẩu đạt gần 245 tỷ USD, tăng 13,7% và vượt xa mức kỷ lục 214 tỷ USD của năm 2017. Nhờ đó xuất siêu cũng xác lập kỷ lục mới với 6,89 tỷ USD, tăng 147% so với năm trước. Trong năm 2018, Việt Nam thu hút được gần 35,5 tỷ USD vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài, tỷ lệ giải ngân tiếp tục đạt mức tăng trưởng ấn tượng 9,1% với kỷ lục mới về số vốn giải ngân đạt 19,1 tỷ USD.
“Tuy nhiên khi đang đứng ở trên thành công chính là lúc chúng ta cần tĩnh tâm tư duy để xác định các vấn đề lớn mang tính cốt yếu, chiến lược, tạo nền tảng để phát triển cho giai đoạn tới. Bên cạnh những thành tựu, chúng ta cũng cần thẳng thắn nhìn nhận những tồn tại, hạn chế của nền kinh tế”, Trưởng Ban kinh tế Trung ương nói. Theo ông, một quốc gia muốn hóa rồng, hóa hổ thì trước tiên phải duy trì được tốc độ tăng trưởng cao và ổn định. Việt Nam hiện đã đạt đến một trình độ phát triển kinh tế mà để tiếp tục tiến bước trở thành một nước có thu nhập cao hơn, cần phải có một sự đột phá trong chính sách. “Vậy lựa chọn của Việt Nam là gì? Chúng ta cần làm gì để Việt Nam không phải chỉ là “một còn mèo nhỏ” mà phải trở thành “một con hổ mới” của kinh tế châu Á, như cách so sánh của Giáo sư Jay Rosengard, Đại học Harvard đã từng phát biểu tại Diễn đàn Kinh tế Việt Nam lần thứ nhất, tháng 6-2017”, Trưởng Ban kinh tế Trung ương nêu câu hỏi.
Vẫn theo đồng chí Nguyễn Văn Bình, ngày 14-1 vừa qua, hiệp định CPTPP đã chính thức có hiệu lực.
Như vậy tính đến nay, Việt Nam đã có 16 hiệp định thương mại tự do (FTA) đã và đang ký kết hoặc đang đàm phán, giúp mở rộng cánh cửa của hơn 60 nền kinh tế, trong đó có 15/20 nước G20. Đây là một lợi thế rất lớn cho Việt Nam thu hút vốn đầu tư nước ngoài khi đóng vai trò như một cửa ngõ quan trọng để tiếp cận được hầu hết các thị trường lớn trên thế giới.
Tuy nhiên, cơ hội luôn gắn liền với thách thức. Với nền công nghiệp phụ trợ còn yếu và thiếu, nhiều doanh nghiệp Việt Nam vẫn chủ yếu gia công ở giai đoạn cuối trong chuỗi sản xuất, giá trị gia tăng thấp nên khi các FTAs có tính đến quy tắc xuất xứ và năng lực của công nghiệp hỗ trợ thì Việt Nam sẽ gặp nhiều bất lợi. Vì vậy cần làm rõ chiến lược thu hút FDI trong thời gian tới; kết nối được các doanh nghiệp Việt Nam với các doanh nghiệp FDI cùng tham gia vào chuỗi giá trị, sản xuất toàn cầu, và cùng khai thác được các lợi thế của các FTA thế hệ mới mang lại.
Theo đồng chí Nguyễn Văn Bình, trong bối cảnh dư địa chính sách tài khóa, chính sách tiền tệ không còn nhiều, thì những chính sách cơ cấu nhằm giải phóng và tạo năng lực sản xuất mới như phát triển kinh tế tư nhân, cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước... hoàn toàn có khả năng tạo ra đột phá về cải thiện năng suất lao động, về tốc độ tăng trưởng. Làm gì để tiếp tục cải thiện môi trường kinh doanh một cách thực chất gắn với hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa để tạo điều kiện kinh tế tư nhân phát triển nhanh và bền vững; để tăng cường khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam; để thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong đó doanh nghiệp đóng vai trò là hạt nhân trung tâm và hun đúc tinh thần khởi nghiệp và tinh thần doanh nhân chân chính để làm giàu hợp pháp và đóng góp xứng đáng cho xã hội... là nhưng điều cần phải làm hiệu quả hơn.
Trưởng Ban Kinh tế Trung ương cũng nhắc lại lời Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc từng nhấn mạnh khát vọng của Việt Nam là tới năm 2045 sẽ trở thành nước thịnh vượng nhân dịp kỷ niệm 100 năm ngày lập nước, có thể đứng trong hàng ngũ những nước thu nhập cao.
| Phát biểu tại tọa đàm, ông Eric Sidgwick, Giám đốc quốc gia Ngân hàng phát triển châu Á ADB tại Việt Nam đánh giá cao những điểm sáng của nền kinh tế Việt Nam trong năm 2018, nhất là tăng trưởng cao, tiếp tục cải cách kinh tế tích cực. |
Nói về xu hướng năm 2019, ông Eric Sidgwick cho rằng, năm 2019 và trong trung hạn, tình hình thế giới, khu vực được dự báo tiếp tục diễn biến phức tạp. Nhìn chung tốc độ tăng trưởng kinh tế, thương mại và đầu tư toàn cầu có xu hướng chậm lại, rủi ro tài chính gia tăng. Do đó, bên cạnh những thời cơ, các yếu tố thuận lợi nhưng nền kinh tế nước ta vẫn phải đối mặt không ít những khó khăn, thách thức từ bên ngoài như cạnh tranh chiến lược, căng thẳng thương mại giữa các nước lớn, thị trường tài chính, tiền tệ, thương mại quốc tế tiềm ẩn nhiều rủi ro, diễn biến khó lường...
“Những rủi ro về địa chính trị của ngày càng tăng lên, còn thuận lợi về kinh tế thì ngày càng ít đi, dù tình hình hiện nay đã lạc quan hơn so với vài tháng trước”, ông nói. ADB dự báo Việt Nam vẫn đạt mức tăng trưởng 6,8% trong năm 2019. Vấn đề là quản lý vĩ mô của Việt Nam sẽ đối mặt nhiều thách thức trong năm 2019, Việt Nam cần tận dụng cơ hội để đạt được sự vững chắc của mình để đối phó với các rủi ro, trong đó cần có chính sác tiền tệ, tài chính linh hoạt, cải cách có kết quả tích cực hơn để đạt được mục tiêu tăng trưởng bền vững. Trong đó, vấn đề đẩy mạnh chính phủ điện tử, phát triển công nghệ số cần được chú ý.
