Vì sao phải nhấn mạnh độc giả đích thực kiêm độc giả đặc biệt ở Đặng Nguyệt Anh, có phải do chức danh kép nhà thơ - nhà giáo không? Hoàn toàn không! Một người mang phong thái nho sinh trước trang sách thì mọi lời tán dương hay mọi câu tâng bốc đều vô nghĩa. Ở đây, Đặng Nguyệt Anh lặng lẽ đọc bằng sự say mê và lặng lẽ ghi lại bằng sự chân thành, về những cuốn sách đã cùng mình đi qua thác ghềnh của cuộc đời nhiều gian khó, lắm thương yêu.
Tác phẩm cảm nhận văn chương mang tên Chấm phá dày gần 200 trang, do Nhà xuất bản Hội Nhà văn vừa ấn hành, chính là kết quả của một hành trình nhà thơ - nhà giáo Đặng Nguyệt Anh tận tụy với sách. Có người đọc sách để lấy thông tin, có người đọc sách để được thư giãn. Còn chị đọc sách để đánh thức bản thân, soi rọi bản thân, chiêm nghiệm bản thân.
Với quan niệm “mỗi cuốn sách mở ra một chân trời”, nhà thơ - nhà giáo Đặng Nguyệt Anh đọc hầu hết kinh điển, từ Kinh Thánh, Kinh Vê Đa đến Pháp Cú Kinh, Đạo Đức Kinh, từ Luận Ngữ của Khổng Tử đến Những linh hồn chết của Gogon và Những người khốn khổ của Victor Hugo, từ truyện ngắn của Gorky đến truyện cổ tích của Andersen, từ thơ Đỗ Phủ đến thơ Blok, từ Chiến tranh và hòa bình đến Sự tích đàn bà...
Đọc danh tác đã không dễ, mà tóm tắt lại danh tác theo góc nhìn riêng và thái độ riêng càng khó hơn. Vậy mà, nhà thơ - nhà giáo cũng có được Chấm phá khá bất ngờ và khá thú vị. Đó là bản lĩnh cộng hưởng từ một phụ nữ làm thơ đa cảm và một cô giáo dạy Văn đa đoan.
Nhà thơ - nhà giáo Đặng Nguyệt Anh không phải người đầu tiên “chấm phá” những cuốn sách kinh điển. Từng có nhiều cách làm, như “danh tác rút gọn” hoặc “từ điển giản yếu tác phẩm”, nhưng kiểu “chấm phá” của Đặng Nguyệt Anh bay bổng hơn, nhờ chị lồng ghép những thổn thức cá nhân.
Ví dụ, với tác phẩm Hiệp sĩ Đôn Ki Sốt của Cervantes, chị nhấn nhá vần điệu: “Đôn Ki Sốt có nỗi bất hạnh lớn: Ông luôn cố gắng nuôi dưỡng danh dự của hiệp sĩ, trong khi chẳng ai thèm nghĩ đến danh dự và lòng vị tha/ Thế mới là đời/ Thất bại và sự chế nhạo theo ông bất cứ thời đại nào/ Cũng vì vậy Đôn Ki Sốt trở thành bất tử”.
Dõi theo cuộc “chấm phá” của Đặng Nguyệt Anh, người thờ ơ với văn chương nhất cũng nhận ra, không có tác phẩm nào hướng con người vào sự thấp hèn ích kỷ và sự toan tính xấu xa, mà mỗi trang sách đều khiến con người kích hoạt sự bác ái và bồi đắp sự lương thiện.
Với Chấm phá từ một trái tim ân cần, nhà thơ - nhà giáo Đặng Nguyệt Anh ở tuổi 77 tự nguyện làm một tri âm của sách, và phập phồng tìm kiếm những tri âm của mình. Chắc chắn, chị không cảm thấy bơ vơ như thuở nào chị xao xác “nhân gian đi vắng cả rồi/ để mình em với một trời nhớ nhung”.
