Chiều 21-3, liên quan tới việc người dân ở Bắc Ninh ồ ạt đưa trẻ nhỏ đi khám và xét nghiệm sán heo, Bộ Y tế đã công văn gửi UBND tỉnh Bắc Ninh về việc phòng bệnh và chẩn đoán, điều trị bệnh sán heo.
Theo đó, Bộ Y tế đề nghị UBND tỉnh Bắc Ninh chỉ đạo Sở Y tế và các cơ sở y tế trên địa bàn dừng việc lấy mẫu máu xét nghiệm Elisa để chẩn đoán sán dây heo vì xét nghiệm này không thể khẳng định trẻ mắc bệnh sán heo, mà chỉ mang tính chất hỗ trợ bác sĩ chẩn đoán khi có dấu hiệu lâm sàng và một số kết quả xét nghiệm khác.
Bộ Y tế yêu cầu dừng lấy máu để xét nghiệm sán heo Bộ Y tế cũng chỉ rõ, những trường hợp kết quả xét nghiệm Elisa dương tính (+) không cần phải xét nghiệm lại và không phải điều trị, trừ trường hợp có triệu chứng lâm sàng. Nếu có chẩn đoán xác định hiện đang mắc bệnh của bệnh viện, bệnh nhân sẽ được điều trị theo phác đồ quy định tại các cơ sở y tế địa phương. Trường hợp kết quả xét nghiệm Elisa âm tính (-), bệnh nhân cũng không cần phải xét nghiệm lại.
Cùng với đó, Bộ Y tế đề nghị UBND tỉnh Bắc Ninh chỉ đạo các Ban an toàn thực phẩm địa phương tăng cường kiểm soát chặt chẽ nguyên liệu đầu vào của các bếp ăn tập thể, các đơn vị cung cấp suất ăn công nghiệp, đặc biệt là đơn vị cung cấp nguyên liệu cho các trường học và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.
Đồng thời tăng cường công tác truyền thông để người dân hiểu được bản chất của bệnh, ý nghĩa của các biện pháp chẩn đoán, xác định người đang mắc bệnh hay không và thực hiện các biện pháp phòng bệnh như ăn chín, uống chín, rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh; tẩy giun, sán định kỳ theo hướng dẫn của ngành y tế.
Về phía Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế cũng có khuyến cáo, bệnh sán dây, ấu trùng sán heo gặp ở nhiều nơi trên thế giới, người mắc bệnh thường liên quan đến tập quán ăn uống, ăn thịt heo chưa nấu chín. Ở Việt Nam, bệnh xuất hiện ở tất cả các vùng miền, các tỉnh, thành.
Theo số liệu được báo cáo của các cơ sở điều trị đến nay, có ít nhất 55 tỉnh, thành có trường hợp bệnh sán dây, ấu trùng sán heo. Bệnh ấu trùng sán heo do ăn phải thức ăn bị ô nhiễm có nhiễm trứng sán heo hoặc ấu trùng sán heo chưa được nấu chín kỹ. Thông thường, ấu trùng sán lợn sẽ chết khi được đun nấu ở nhiệt độ 75 độ C trong vòng 5 phút hoặc đun sôi trong vòng 2 phút.
Để chẩn đoán có phải đang mắc bệnh sán dây, ấu trùng sán heo hay không thì ngoài việc xét nghiệm cần dựa vào các biểu hiện triệu chứng bệnh như: đi ngoài ra đốt sán, rối loạn tiêu hóa, đau bụng kéo dài...
Như vậy việc chẩn đoán hiện tại có đang mắc bệnh ấu trùng sán heo hay không cần dựa vào nhiều yếu tố vì xét nghiệm Elisa kháng thể dương tính có thể do đã bị phơi nhiễm bệnh thời gian trước đó. Bệnh ấu trùng sán heo được điều trị khỏi bằng các thuốc Praziquantel và Albendazole.
Công văn Bộ Y tế gửi UBND tỉnh Bắc Ninh Cục Y tế dự phòng cũng chỉ rõ, trong một vài ngày qua, có nhiều cháu nhỏ ở huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh đã được gia đình đưa đến Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Trung ương và Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương để khám xác định bệnh ấu trùng sán heo.
Tuy vậy, các gia đình cũng không nên quá hoang mang, lo lắng vì chỉ những trường hợp nào đã khẳng định đang mắc bệnh thì mới cần điều trị. Đồng thời việc chẩn đoán chính xác nguồn lây truyền, đường lây cần có các điều tra, đánh giá dịch tễ cẩn thận, rõ ràng, chính xác đảm bảo khách quan dựa trên các bằng chứng khoa học.
Để chủ động phòng bệnh sán dây và ấu trùng sán heo, Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế khuyến cáo người dân: Thực hiện ăn chín, uống chín, ăn các thức ăn đã được nấu chín kỹ, chế biến hợp vệ sinh; Không sử dụng thịt heo ốm để chế biến thực phẩm; Không ăn thịt heo tái, chưa nấu chín, nem chua sống, (nguy cơ nhiễm sán dây trưởng thành), rau sống không đảm bảo vệ sinh; Quản lý phân tươi, nhất là ở những vùng có người nhiễm sán dây; Sử dụng hố xí hợp vệ sinh; Không nuôi heo thả rông; Người có sán trưởng thành trong ruột phải được điều trị, không phóng uế bừa bãi.
