Trong phiên chất vấn Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Hòa Bình sáng nay 18-11, theo đề nghị của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, lần lượt Bộ trưởng Bộ Công an - Thượng tướng Tô Lâm; Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao Lê Minh Trí đã phát biểu trước Quốc hội về một số vấn đề liên quan đến quá trình điều tra, truy tố, xét xử.
ĐB Lê Thị Nga (Thái Nguyên), Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội cho biết, công tác xét xử, điều tra, truy tố, thi hành án những vụ án tham nhũng kinh tế lớn được dư luận rất quan tâm. Ngoài những thành tích đạt được, hiện còn một số hạn chế lớn. Trong đó, đáng chú ý việc xử lý kéo dài, vi phạm thời hạn điều tra, truy tố, xét xử, có vụ án khởi tố từ năm 2014 đến nay chưa kết thúc.
Thậm chí, có những trường hợp bỏ trốn ra nước ngoài ngay tại thời điểm cơ quan chức năng chuẩn bị khởi tố. “Trường hợp Dương Chí Dũng trước đây và Trịnh Xuân Thanh, Vũ Đình Duy mới đây là điển hình”, ĐB Lê Thị Nga dẫn chứng.
ĐBQH Lê Thị Nga chất vấn Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Hòa Bình Năm 2017, tỷ lệ này là 71,1%. Có những vụ kết quả xét xử sơ thẩm chưa nhận sự đồng tình cao của dư luận, nhất là việc xác định tội danh và có dấu hiệu chuyển án tham nhũng sang án kinh tế ngay từ giai đoạn điều tra, hay chuyển từ tội tham ô sang tội cố ý làm tránh.
Một tồn tại nữa là thi hành thu hồi tài sản tham nhũng theo bản án rất thấp. Những điểm này ảnh hưởng lớn đến công tác phòng, chống tham nhũng.
“Đề nghị Bộ trưởng Bộ Công an, Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao và Chánh án Tòa án Nhân dân Tối cao cho biết nguyên nhân của hiện tượng này? Giải pháp khắc phục trong thời gian tới” - ĐB Lê Thị Nga nêu rõ.
Trả lời về vấn đề các vụ án tham nhũng kinh tế lớn có dấu hiệu chuyển tội, Chánh án Nguyễn Hòa Bình cho biết, “có những vụ án được tòa án trả lại và truy tố đúng tội danh. Điều tra kéo dài là trách nhiệm của công tác điều tra, truy tố”.
Viện trưởng Viện KSND Tối cao Lê Minh Trí tham gia trả lời chất vấn cùng Chánh án TAND Tối cao Theo Viện trưởng Lê Minh Trí, yêu cầu giám định tư pháp là phổ biến với các vụ án tham nhũng, nhưng hiện nay, Luật Giám định tư pháp chưa xác định thời hạn trả lời kết quả giám định. Một số vụ án Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng phải cho chủ trương mới xử lý được.
Do quy mô lớn, có vụ án lên đến vài nghìn tỷ đồng, đòi hỏi xác định thiệt hại; nhiều dự án đang dở dang, đắp chiếu, hoặc chưa đưa vào khai thác, sử dụng, nên đánh giá thiệt hại dự án rất khó khăn. Quy mô dự án không phải trong thời gian luật định là xét xử hết được.
Chủ trương của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng là điều tra rõ đến đâu truy tố, xét xử đến đó, phần còn lại sẽ truy tố, điều tra vụ án khác. Xử lý theo phương thức này giúp đưa tội phạm ra ánh sáng theo từng hành vi, nhưng về tổng thể lại khó chứng minh đầy đủ tội phạm.
Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm tham gia trả lời chất vấn cùng Chánh án TAND Tối cao Về việc thu hồi tài sản tham nhũng còn thấp, Thượng tướng Tô Lâm cho rằng nguyên nhân cơ bản là các vụ án tham nhũng do nhiều đối tượng tổ chức, thời gian khá lâu mới phát hiện, dẫn tới tài sản bị tẩu tán, chuyển trái phép ra nước ngoài, quá trình thu hồi cũng cần có sự phối hợp với các nước nhưng chênh lệch về pháp lý cũng tạo ra những khó khăn.
Kết thúc phiên chất vấn của Chánh án Nguyễn Hòa Bình, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đánh giá, là người có kinh nghiệm trong lĩnh vực tư pháp, Chánh án Nguyễn Hòa Bình đã nắm chắc tình hình của ngành, trả lời thẳng thắn, rõ ràng, không né tránh các vấn đề ĐBQH đã nêu.
