Cục Đường bộ Việt Nam (ĐBVN) vừa quyết định tạm dừng thu phí dự án BOT mở rộng QL51 từ 7 giờ ngày 13-1. Quyết định này được đưa ra sau 18 phiên đàm phán bất thành giữa cơ quan quản lý nhà nước và chủ đầu tư. Không thể chậm trễ hơn nữa, Bộ GTVT đã yêu cầu Cục ĐBVN tạm dừng thu phí dự án theo thẩm quyền; các vấn đề vướng mắc sẽ được tiếp tục giải quyết sau.
Nói không thể chậm trễ hơn nữa là bởi, với những nội dung vướng mắc liên quan đến quyền lợi của nhà đầu tư được đưa ra, các phiên đàm phán được cho là sẽ còn dằng dai và khó có hồi kết. Theo hợp đồng BOT, thời gian dự kiến kết thúc thu phí QL51 là tháng 1-2030. Tuy nhiên, lưu lượng phương tiện thực tế trên tuyến đã tăng rất cao so với phương án tài chính. Do đó, thời gian thu phí đương nhiên sẽ kết thúc sớm hơn dự kiến. Câu chuyện tưởng chừng đơn giản nhưng lại diễn biến vô cùng phức tạp.
Trong khi đó, sự bức xúc của người dân về dự án này mỗi ngày một gia tăng. Chỉ riêng trong năm 2022, đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã 3 lần có kiến nghị gửi Bộ GTVT đề nghị có thông tin chính thức về việc rút ngắn thời gian thu phí, thời điểm cụ thể dừng thu phí trên QL51. Nhưng cả 3 lần, Bộ GTVT đều chỉ đưa ra những câu trả lời chung chung rằng “nhà đầu tư chưa thống nhất với quan điểm tính toán của Cục ĐBVN, nên chưa thể xác định chính xác thời điểm chính thức dừng thu phí của dự án”. Kể cả khi Cục ĐBVN đề xuất tạm dừng thu phí trên tuyến QL51 từ ngày 17-12-2022, nhưng sau đó chủ đầu tư vẫn tiếp tục thu phí, thậm chí còn tăng giá thu phí.
Câu chuyện ở đây là, Bộ GTVT, Cục ĐBVN đã không thể sớm đưa ra quyết định dừng thu phí vì chủ đầu tư dự án chưa thấy thỏa mãn về quyền lợi. Vẫn biết quyền lợi của chủ đầu tư là cần đảm bảo, nhưng cấp quản lý ngành phải đặc biệt lưu tâm đến những quyền lợi lớn hơn: Nhà nước - người dân. Bởi dự án kéo dài, người dân hàng ngày đang phải đối mặt với tình trạng quá tải, ùn tắc; việc không được áp dụng thu phí không dừng trên tuyến QL51 do thời gian thu phí không còn nhiều càng khiến tình hình giao thông trở nên căng thẳng. Còn về quyền lợi thông tin, người dân lại không được cơ quan quản lý, chủ đầu tư minh bạch về dự án, cụ thể là doanh thu ra sao, khi nào dừng thu phí? Vì sao những điều khoản trong hợp đồng đã ký lại không xử lý các tình huống đã được dự báo trước?
Việc tạm dừng thu phí dự án BOT mở rộng QL51 ngay thời gian cao điểm Tết Nguyên đán Quý Mão hẳn là sẽ khiến người dân vui mừng, vì giảm chi phí, giảm ùn tắc khi lưu thông trên tuyến. Nhưng đây mới chỉ là quyết định tạm dừng, người dân vẫn mong chờ sự minh bạch của dự án này. Bên cạnh đó, cách giải quyết quyền lợi chính đáng của các bên liên quan cần được Bộ GTVT xử lý thỏa đáng theo các quy định hiện hành, để người dân không bị thiệt thòi khi phải đóng phí quá thời hạn, để doanh nghiệp chỉ được thu đúng, thu đủ; trường hợp thu thừa so với phương án tài chính thì phải nộp lại ngân sách. Đồng thời, các cơ quan quản lý cũng cần bảo đảm, duy trì chất lượng công trình, an toàn giao thông trên tuyến sau khi dừng thu phí.
