Tổ dân phố Bích Đầm (hay làng đảo Bích Đầm) nằm trên đảo Hòn Tre, thuộc phường Vĩnh Nguyên, TP Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa.
Bích Đầm là làng đảo xa nhất của thành phố, cách khoảng 8 hải lý (15km). Làng rộng hơn 250ha, có 210 hộ gia đình với gần 900 người, sinh sống chủ yếu bằng nghề đánh bắt và nuôi trồng thủy sản.
Do xung quanh được bao bọc bởi làn nước xanh như ngọc bích, nên làng đảo được gọi với cái tên Bích Đầm.
Để đến được làng đảo, người dân và du khách cần ngồi tàu khoảng gần 2 tiếng đồng hồ, xuất phát từ bến đò dân sinh Phú Quý (phường Vĩnh Trường).
Mỗi ngày tàu chỉ chạy một chuyến ra Bích Đầm vào lúc 11 giờ với giá vé 30.000 đồng/người; từ Bích Đầm về đất liền cũng chỉ có một chuyến tàu khởi hành lúc 6 giờ sáng.
Ông Nguyễn Văn Minh, Phó Chủ tịch UBND TP Nha Trang, cho biết, Bích Đầm có vị trí độc đáo, sở hữu nhiều thắng cảnh đẹp, môi trường, vệ sinh sạch sẽ, an ninh tốt, bãi cát rộng có thể cắm trại qua đêm...
Vừa qua, UBND TP Nha Trang phê duyệt Đề án phát triển du lịch cộng đồng tại Bích Đầm theo hướng xanh và bền vững; nơi người dân địa phương là chủ thể chính, được hưởng lợi trực tiếp từ hoạt động du lịch, đồng thời bảo vệ và phát huy các giá trị tự nhiên, văn hóa của làng đảo.
Đình Bích Đầm nằm tại cổng làng, do người dân địa phương tạo dựng từ giữa thế kỷ XIX. Năm 2012, công trình được xếp hạng di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh.
Theo những người cao tuổi trên làng đảo, Bích Đầm do ngư dân vùng Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên vào đánh bắt hải sản thành lập.
Đình trở thành nơi sinh hoạt văn hóa cộng đồng, thờ tự những vị thần phù trợ cho dân làng làm ăn sinh sống và những người có công khai khẩn đất đai, quy dân, lập ấp...
Trên Bích Đầm có ngọn hải đăng Hòn Lớn, được xây dựng từ khoảng năm 1890. Đây là một trong 5 ngọn hải đăng lâu đời nhất Việt Nam, nằm ở độ cao hơn 100m so với mực nước biển.
Ngọn hải đăng cách đình Bích Đầm khoảng 4km. Để đến đây, người dân và du khách cần đi bộ trong khoảng 1 tiếng đồng hồ; hoặc thuê người dân chở xe máy với chi phí khoảng 100.000 đồng/người cả đi lẫn về.
Trên cung đường ngoằn ngoèo đến với ngọn hải đăng Hòn Lớn, du khách có thể tản bộ dưới hàng cây rợp bóng mát, chiêm ngưỡng cảnh sắc thiên nhiên tráng lệ.
Tàu, thuyền là phương tiện di chuyển chính của người dân Bích Đầm.
Bà Nguyễn Thị Mắng, 53 tuổi, sinh ra và lớn lên ở làng đảo, phấn khởi và ủng hộ việc phát triển du lịch cộng đồng ở đây.
Bà Mắng mong muốn người dân địa phương được tham gia cung cấp dịch vụ ẩm thực, đưa khách đi tham quan và trải nghiệm đánh lưới, tổ chức dịch vụ câu đêm trên biển.
Anh Bùi Toàn, 28 tuổi, đang làm việc tại TP Nha Trang, cho hay đã dành ngày nghỉ cuối tuần để khám phá Bích Đầm. Anh cảm thấy thú vị khi có một ngôi làng bình dị, hoang sơ giữa vùng biển bao la rộng lớn.
"Tôi thấy Bích Đầm có thể sẽ là địa điểm check-in thu hút du khách trong tương lai", anh Toàn cảm nhận.
Làng đảo Bích Đầm có những lối đi chung rộng chừng vài mét.
Tại những góc cua rộng rãi, người dân thường bày bàn ghế bán các món ăn dân dã như bún chả cá, bánh canh.
Các gia đình trong làng sinh sống qua nhiều thế hệ, gắn bó với nhau như anh em ruột thịt.
Người dân Bích Đầm hy vọng trong thời gian tới, việc làng đảo trở thành điểm du lịch cộng đồng gắn với trải nghiệm, tìm hiểu văn hóa sẽ giúp đời sống người dân làng biển ổn định hơn.
Dù Bích Đầm có tiềm năng, hội đủ các điều kiện để hình thành và phát triển mô hình du lịch sinh thái cộng đồng; tuy nhiên, vẫn còn đó những rào cản, nhất là làng đảo chưa được tiếp cận lưới điện quốc gia.
Mỗi người dân nơi đây đều mong ước một ngày không xa sẽ được dùng điện lưới quốc gia một cách thoải mái hơn, mua sắm máy móc hiện đại để phục vụ sinh hoạt.
Theo Đề án phát triển du lịch cộng đồng tại Bích Đầm, làng đảo phấn đấu từ năm 2030 có 8 - 10 cơ sở kinh doanh du lịch cộng đồng; đón 45.000 khách du lịch/năm; tạo việc làm thường xuyên cho 200 lao động trực tiếp và 50 lao động gián tiếp…
