Theo đó, dự kiến tại phiên họp thứ 43 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội sắp tới, cơ quan này sẽ cho ý kiến về nhiều nội dung quan trọng, trong đó có việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Thuế TTĐB (sửa đổi).
Dự thảo Luật Thuế TTĐB (sửa đổi) đã được Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 8 hồi tháng 11-2024. Trong đó, phương án 1 sẽ tăng thuế TTĐB năm đầu tiên là 5% và mỗi năm tăng thêm 5%, đến năm 2030 là 90%; phương án 2 là năm đầu tiên tăng 15% và mỗi năm tăng thêm 5%, đến năm 2030 là 100%.
Theo VCCI, việc điều chỉnh chính sách thuế, đặc biệt là thuế TTĐB, cần được xem xét một cách thận trọng và toàn diện bởi việc tăng thuế tiêu thụ đặc biệt ở mức cao có thể gây nhiều tác động tiêu cực. Bởi mức tăng thuế quá nhanh sẽ gây áp lực lớn lên doanh nghiệp và toàn bộ chuỗi cung ứng, có thể dẫn đến việc thu hẹp quy mô sản xuất, thua lỗ và thậm chí phá sản, ảnh hưởng trực tiếp đến việc làm của hàng triệu lao động trong các ngành liên quan, từ sản xuất, chế biến đến phân phối và xuất khẩu.
Bên cạnh đó, thuế tăng mạnh có thể làm gia tăng tình trạng buôn lậu và thương mại bất hợp pháp. Bởi khi giá sản phẩm hợp pháp tăng cao, người tiêu dùng có xu hướng tìm đến hàng nhập lậu hoặc hàng phi chính thức có giá rẻ hơn nhưng không được kiểm soát chất lượng. Điều này không chỉ gây thất thu ngân sách Nhà nước mà còn làm gia tăng áp lực lên các cơ quan quản lý trong việc kiểm soát thị trường, tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng.
Với 2 phương án đưa ra như dự thảo luật, VCCI cho rằng trong ngắn hạn, thu ngân sách có thể tăng, nhưng về trung và dài hạn, sự sụt giảm sản lượng hợp pháp cùng với sự gia tăng của thị trường phi chính thức sẽ làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến nguồn thu của Nhà nước.
Vì vậy, cần có lộ trình hợp lý hơn để đảm bảo doanh nghiệp có đủ thời gian thích ứng, hạn chế tác động tiêu cực đến nền kinh tế. VCCI đề xuất lùi lộ trình tăng thuế TTĐB từ năm 2028, với mức tăng 5% mỗi hai năm, nhằm giúp doanh nghiệp có thời gian thích ứng, đảm bảo tính khả thi của chính sách và hạn chế tác động tiêu cực đến thị trường.
Về việc bổ sung nước giải khát có đường vào đối tượng chịu thuế TTĐB, VCCI cũng cho rằng cần được cân nhắc thận trọng, bởi thừa cân, béo phì không chỉ xuất phát từ việc tiêu thụ đồ uống có đường, mà còn chịu ảnh hưởng từ nhiều yếu tố khác.
Trước đó, các hiệp hội cũng kiến nghị cân nhắc lùi lộ trình tăng thuế TTĐB từ năm 2028 và giãn lộ trình tăng thuế với mức tăng hợp lý 5% mỗi hai năm, dừng lại ở mức 80% (đối với mặt hàng rượu bia); cân nhắc chưa nên bổ sung mặt hàng nước giải khát có đường vào đối tượng chịu thuế TTĐB, nhằm giúp doanh nghiệp có thời gian thích ứng, đảm bảo tính khả thi của chính sách và hạn chế tác động tiêu cực đến thị trường.
