Chiều 23-10, hội thảo “Kinh tế tuần hoàn: Hướng phát triển bền vững cho doanh nghiệp Việt Nam” được Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KHĐT) tổ chức tại Hà Nội.
Tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ KHĐT Trần Quốc Phương nhấn mạnh: “Phát triển kinh tế tuần hoàn đang dần trở thành xu hướng của các quốc gia, đặc biệt là các quốc gia phát triển có ít tài nguyên, nhất là khi nguồn tài nguyên trên thế giới đang ngày càng cạn kiệt”.
Theo Thứ trưởng Trần Quốc Phương, việc chuyển đổi sang kinh tế tuần hoàn là một cơ hội lớn để Việt Nam phát triển nhanh và bền vững, không chỉ đạt mục tiêu kinh tế, xã hội, môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu, mà còn giúp đạt được các mục tiêu của Chương trình nghị sự 2030 vì sự phát triển bền vững.
Cung cấp những thông tin cụ thể, ông Trần Quốc Trung - Phó vụ trưởng Vụ Quản lý Khu kinh tế (Bộ KHĐT) cho biết, trong phát triển kinh tế tuần hoàn, mô hình khu công nghiệp sinh thái được đặt ra như một yêu cầu tất yếu, bởi một khu công nghiệp tái chế nước thải để sử dụng lại cho sản xuất có thể giảm được tới 40% lượng nước thải vào môi trường, cũng như giảm chi phí nước sạch đầu vào.
Tương tự, cơ hội tận thu nhiệt thải để sản xuất nước nóng và hơi cấp cho các nhà máy trong khu công nghiệp có tiềm năng giảm sử dụng 20-40% nhiên liệu đốt của một số doanh nghiệp. Giải pháp cộng sinh công nghiệp trong khu công nghiệp sinh thái cũng là một trong những công cụ thực hành “kinh tế tuần hoàn” để phát triển bền vững. “Mô hình khu công nghiệp sinh thái đặt tiêu chuẩn môi trường cao hơn, đơn cử, tỉ lệ cây xanh và giao thông phải đạt 25% thay vì tỉ lệ 20% ở khu công nghiệp bình thường”, ông Trung dẫn chứng.
Tại hội thảo, nhiều mô hình kinh tế tuần hoàn đã được phân tích, rút thành bài học kinh nghiệm tốt. Đơn cử Tập đoàn Dow đã dùng bao bì nhựa để làm đường. Hay Heineken có tới 99,01% phụ phẩm và chất thải trong sản xuất được tái sử dụng hoặc tái chế. Hãng Coca Cola cho biết đến năm 2030 sẽ hỗ trợ thu gom và tái chế tất cả các chai nhựa của sản phẩm đã bán. Unilever đặt ra mục tiêu sớm hơn nữa: đến năm 2025 thu gom, tái chế và tái sử dụng 100% chất thải bao bì nhựa của công ty. Petro Việt Nam cũng phối hợp với chính quyền địa phương và các bên liên quan trong ngành để xây dựng và phát triển hệ thống thu gom bao bì nhằm thúc đẩy hoạt động tái chế… Nhiều doanh nghiệp đã liên kết chặt chẽ, có hiệu quả trong hoạt động kinh tế tuần hoàn. Có thể kể đến liên minh tái chế bao bì Việt Nam (tập hợp 9 công ty là Coca Cola, Friesland Campina, La Vie, Nestle’, Nutifood, Suntory Pepsico, Tetra Pak, TH Group và URC).
Chia sẻ quan điểm coi kinh tế tuần hoàn “là tương lai của doanh nghiệp, tương lai của các hoạt động sản xuất, kinh doanh”, mặc dù Việt Nam mới đang ở giai đoạn sơ khai của kinh tế tuần hoàn, ông Phạm Quang Vinh, Tổng thư ký VCCI đề nghị xây dựng bộ chỉ số để đo lường tính tuần hoàn và sớm phổ cập tới cộng đồng doanh nghiệp. Bộ chỉ số này phải bao quát được một vòng đời của sản phẩm, với 5 khâu tuần hoàn từ thiết kế đến sản xuất, tiêu dùng, quản lý chất thải và biến chất thải trở lại thành tài nguyên.
Còn theo TS Võ Trí Thành, Viện trưởng Viện Viện Nghiên cứu chiến lược thương hiệu và cạnh tranh, các yêu tố cần có để phát triển kinh tế tuần hoàn là có hành lang pháp lý đầy đủ; cần triển khai nghiên cứu sâu trong từng ngành, lĩnh vực và địa phương; tạo cơ chế để hình thành động lực thị trường, tăng cường trao đổi, học hỏi kinh nghiệm quốc tế, gắn với công nghệ cao và cách mạng công nghiệp 4.0. Ông Võ Trí Thành nói: “Thực hiện phát triển kinh tế tuần hoàn cần có lộ trình và thứ tự ưu tiên. Vấn đề cần phải giải quyết ngay đối với Việt Nam là phân loại rác tại nguồn”.
