Theo lý giải của Bộ GTVT, qua hơn 10 năm thực hiện, Bộ thấy rằng, bên cạnh việc phát huy ưu điểm và khắc phục các hạn chế của Luật GTĐB năm 2008 cần tiến hành sửa đổi, bổ sung các quy định liên quan các cơ chế để huy động các nguồn lực xã hội trong việc xây dựng kết cấu hạ tầng; khung pháp lý cho các loại phương tiện mới, phương tiện giao thông thông minh; ứng dụng, phát triển công nghệ thông tin trong quản lý, điều hành hoạt động giao thông đường bộ; điều chỉnh các loại hình kinh doanh vận tải bằng xe ô tô cho phù hợp với thực tế.
So với Luật GTĐB năm 2008, dự thảo Luật GTĐB (sửa đổi) có sự thay đổi về phạm vi điều chỉnh. Theo đó dự thảo Luật GTĐB (sửa đổi) chỉ quy định đến các nội dung liên quan đến: kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ, hệ thống báo hiệu đường bộ, tổ chức giao thông; phương tiện GTĐB, vận tải đường bộ, quản lý nhà nước về GTĐB.
So với Luật GTĐB 2008 dự thảo Luật đã bỏ 2 chương: Chương quy định về quy tắc GTĐB và chương về người điều khiển phương tiện tham gia GTĐB (2 chương này đã được đưa vào dự thảo Luật Bảo đảm trật tự an toàn GTĐB). Dự thảo bổ sung các quy định về cơ chế đầu tư xây dựng, kinh doanh đường cao tốc để phát triển mạng lưới đường cao tốc Việt Nam ngày một đồng bộ hơn, đáp ứng nhu cầu đi lại ngày càng cao của người dân cũng như tạo cơ chế để thu hút nguồn vốn để đầu tư, xây dựng đường cao tốc.
Về phương tiện tham gia GTĐB, dự thảo Luật bổ sung quy định ô tô con phải có hướng dẫn để lắp ghế ngồi, lắp dây đai an toàn dành cho trẻ em trong tài liệu sử dụng nhằm bảo vệ người yếu thế (trẻ em) tham gia giao thông; đảm bảo phù hợp với thông lệ quốc tế và nhu cầu của người dân trong việc sử dụng những phương tiện hiện đại, đảm bảo các tính năng về an toàn. Bổ sung quy định xe cơ giới phải đáp ứng mức khí thải theo quy chuẩn kỹ thuật về chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường, kiểm tra, thử nghiệm, khí thải của xe cơ giới.
Dự thảo cũng bổ sung quy định về vận tải hành khách công cộng bằng xe ô tô; cơ chế, chính sách phát triển vận tải hành khách công cộng bằng xe ô tô. Theo đó, vận tải hành khách công cộng sẽ được áp dụng các cơ chế ưu đãi nhất định để đảm bảo thu hút đầu tư vào vận tải hành khách công cộng, thông quá đó, có thể hạn chế sử dụng phương tiện giao thông cá nhân ở các thành phố lớn.
Bổ sung hoạt động kinh doanh vận tải khách bằng xe 4 bánh có gắn động cơ; hoạt động kinh doanh cho thuê xe tự lái; hoạt động vận tải đưa đón học sinh bằng xe ô tô; dịch vụ cho thuê xe ô tô; sử dụng phần mềm ứng dụng hỗ trợ kết nối vận tải bằng xe ô tô để phù hợp với thực tiễn phát sinh. Đặc biệt với quy định về hoạt động vận tải đưa đón học sinh bằng xe ô tô, dự thảo Luật đã giải quyết được mối quan tâm của dư luận xã hội trong việc bảo vệ đối tượng yếu thế (trẻ em) tham gia giao thông trong thời gian qua.
Về quản lý nhà nước về GTVT, so với Luật GTĐB năm 2008, dự thảo luật bổ sung quy định về đăng ký, cấp thu hồi biển số phương tiện GTĐB; quản lý đào tạo, sát hạch lái xe; cấp, đổi, thu hồi giấy phép lái xe, chứng chỉ bồi dưỡng kiến thức pháp luật về GTĐB không còn được quy định trong dự thảo Luật GTĐB (sửa đổi) mà đã được quy định trong dự thảo Luật Bảo đảm trật tự an toàn giao thông đường bộ.
Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Võ Trọng Việt. Ảnh: QUANG PHÚC Thẩm tra về dự thảo luật này, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Võ Trọng Việt đề nghị cân nhắc không nên quy định việc sử dụng tạm thời gầm cầu cạn, cầu vượt để trông, giữ phương tiện GTĐB nhằm bảo đảm an toàn cho cầu vượt, cầu cạn. Về kinh doanh vận tải bằng xe ô tô, một số ý kiến đề nghị không quy định các dịch vụ sử dụng công nghệ thông tin hỗ trợ kết nối cho xe ô tô (như dịch vụ công nghệ do Grab… cung cấp) là kinh doanh vận tải bằng xe ô tô. Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội đề nghị tiếp tục nghiên cứu bổ sung, chỉnh lý nội dung trên cho phù hợp, thực hiện đúng chủ trương của Đảng và bảo đảm tính khả thi, thống nhất trong hệ thống pháp luật.
Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội đề nghị Quốc hội tập trung thảo luận, cho ý kiến về việc tách nội dung bảo đảm trật tự an toàn GTĐB ra khỏi dự án Luật GTĐB thành Luật bảo đảm trật tự an toàn GTĐB và thời điểm thông qua Luật.
Có ý kiến đề nghị không tách nội dung bảo đảm trật tự an toàn GTĐB ra khỏi dự án Luật này để bảo đảm tính tổng thể, đồng bộ, thống nhất và không chuyển thẩm quyền quản lý hoạt động đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe từ Bộ GTVT sang Bộ Công an.
Tuy nhiên, Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội cơ bản nhất trí với đề nghị của Chính phủ về việc sửa đổi Luật GTĐB 2008 theo hướng tách thành hai Luật riêng biệt, đó là Luật GTĐB và Luật Bảo đảm trật tự, an toàn GTĐB.
