Trong khi đó, thống kê hiện nay trên địa bàn TP, số lượng học sinh lớp 9 tăng gần 21.000 em so với năm học 2016-2017, khiến cuộc cạnh tranh giành một suất học lớp 10 công lập thêm phần căng thẳng.
Tăng đột biến do “năm sinh vàng”?
Ông Trịnh Vĩnh Thanh, Phó phòng GD-ĐT quận Gò Vấp, cho biết năm học 2017-2018, toàn quận có 7.407 học sinh đang theo học lớp 9. Lấy mức chỉ tiêu tuyển trung bình hàng năm của các trường THPT công lập trên địa bàn quận là khoảng 3.200 học sinh lớp 10, thì sẽ có hơn 4.000 thí sinh phải lựa chọn giữa các phương án học tại các trường THPT ở những quận lân cận, hoặc các trường THPT dân lập, trung tâm giáo dục thường xuyên và trường nghề. Đây là vấn đề không mới, mà đã diễn ra nhiều năm qua do áp lực gia tăng dân số, trường lớp xây mới không đáp ứng đủ nhu cầu học tập của người dân.
Học sinh Trường THCS-THPT Lương Thế Vinh (quận 1) trong ngày hội
tư vấn tuyển sinh và nghề nghiệp
tư vấn tuyển sinh và nghề nghiệp
Tại quận 12, ông Khưu Mạnh Hùng, Trưởng phòng GD-ĐT quận, cho biết tổng số học sinh lớp 9 sẽ tham gia kỳ thi tuyển sinh lớp 10 năm học 2018-2019 là 5.630 học sinh, tăng 1.100 học sinh so với năm học trước. Số trường THPT công lập trên địa bàn quận tuyển sinh lớp 10 vẫn không tăng - chỉ là 3 trường. Trong khi đó, tại một số quận “nóng” vấn đề nhập cư như Thủ Đức, Bình Tân, Tân Phú, tổng số học sinh lớp 9 đều tăng xấp xỉ 1.500 em/quận.
Thực tế nhiều năm qua cho thấy, số học sinh lớp 9 có nguyện vọng thi tuyển vào lớp 10 công lập đều gia tăng hàng năm, nhưng năm nay số lượng có phần tăng đột biến là do hệ quả của “năm sinh vàng” (học sinh thi tuyển lớp 10 năm nay có năm sinh Quý Mùi - Dê vàng). Theo nhiều chuyên gia giáo dục, cuộc đua tìm chỗ học lớp 10 công lập năm nay vì thế được cho là có phần căng thẳng hơn các năm trước.
Tuy nhiên, trao đổi với phóng viên, đại diện các phòng GD-ĐT đều đưa ra lời khuyên các thí sinh cần phải bình tĩnh, không nên chọn nguyện vọng theo số đông hoặc nguyện vọng không phù hợp thực tế. Nguyện vọng được chọn ngoài việc phù hợp năng lực học tập của học sinh còn phải đáp ứng điều kiện kinh tế, đi lại của gia đình. Trường hợp không đậu vào các trường THPT công lập, các em vẫn có thể tiếp tục việc học ở các hệ đào tạo khác, chứ không nên nghĩ lớp 10 công lập là đường đi duy nhất.
Siết chặt đăng ký nguyện vọng
Mới đây, tại buổi tập huấn phần mềm xét tuyển tốt nghiệp THCS và tuyển sinh lớp 10 do Sở GD-ĐT TPHCM tổ chức, ông Nguyễn Văn Hiếu, Phó Giám đốc Sở GD-ĐT, cho biết vào kỳ tuyển sinh năm học 2017-2018, trên địa bàn TPHCM có gần 500 học sinh chọn nguyện vọng vào các trường THPT tại 2 huyện Cần Giờ và Nhà Bè. Trong số đó, có nhiều nguyện vọng bất hợp lý bởi khoảng cách địa lý từ nhà đến trường học (nếu các em đủ điểm đậu) quá xa, học sinh từ các quận 1, 3, 5 không thể vượt gần 40km (cả đi lẫn về) mỗi ngày để đi học ở Cần Giờ. Từ đó dẫn đến việc sau khi có danh sách trúng tuyển, phụ huynh ồ ạt xin chuyển trường dù quy định tuyển sinh đã ghi rõ thí sinh chỉ được thay đổi nguyện vọng một lần duy nhất vào thời điểm sở công bố thống kê nguyện vọng ban đầu.
Lý giải điều này, ông Trịnh Vĩnh Thanh cho biết là vì đảm bảo có một suất học lớp 10 công lập nên một số học sinh chọn nguyện vọng không phù hợp thực tế.
Ông Thanh bày tỏ: “Chọn nguyện vọng lớp 10 công lập ngoài việc thí sinh phải chọn đúng theo quy định như số lượng nguyện vọng, khoảng cách điểm chênh lệch giữa 2 nguyện vọng còn phải chọn sao cho trúng, tức chọn xong có khả năng theo học trong 3 năm, chứ chọn trường chỉ để có kết quả thi đậu rồi không đi học được thì cũng chẳng khác nào thi rớt”.
Về công tác tuyển sinh lớp 10 năm học 2018-2019, Sở GD-ĐT TPHCM khẳng định sẽ siết chặt việc đăng ký nguyện vọng tuyển sinh của học sinh; yêu cầu các phòng GD-ĐT quận, huyện tổ chức tốt công tác tư vấn, hướng nghiệp cho phụ huynh và học sinh, hạn chế tối đa các trường hợp chọn nguyện vọng vô lý. Tại Gò Vấp, rút kinh nghiệm từ mùa tuyển sinh trước, năm nay công tác tư vấn sẽ thực hiện chặt chẽ hơn. Dự kiến trong học kỳ 2 năm học 2017-2018, ban chỉ đạo tuyển sinh của quận sẽ có buổi tập huấn cho toàn bộ hiệu trưởng, giáo viên chủ nhiệm khối lớp 9 của các trường THCS trên địa bàn về công tác tuyển sinh và chọn nguyện vọng lớp 10. Trên cơ sở đó, các trường sẽ tổ chức các buổi tư vấn, giải đáp thắc mắc cho phụ huynh và học sinh. Sau khi hồ sơ nguyện vọng được nộp về phòng GD-ĐT, cơ quan này sẽ tiến hành rà soát thêm lần nữa trước khi gởi về Sở GD-ĐT; lưu ý các trường hợp chọn nguyện vọng không phù hợp thực tế để mời phụ huynh lên tư vấn thêm.
Trong suốt năm học lớp 9, nhiều trường THCS như Trần Văn Ơn (quận 1), Lê Quý Đôn (quận 3), Hồng Bàng (quận 5)… thường xuyên tổ chức cho học sinh tham quan cơ sở dạy nghề, tổ chức các buổi nói chuyện với sự tham gia của nhiều diễn giả nổi tiếng và cựu học sinh thành đạt, nhằm giúp học sinh có cái nhìn đầy đủ về bức tranh phân hóa lao động của xã hội, qua đó có thể xác định được điểm mạnh và yếu của bản thân, đưa ra lựa chọn phù hợp. Đây được xem là một trong những nỗ lực của các đơn vị nhằm giúp học sinh xác định đường đi đúng đắn, giảm thiệt hại về thời gian, tiền bạc cho xã hội vì những lựa chọn không phù hợp.