Sức hút trường tiên tiến
Huyện Hóc Môn và quận 7 là hai địa phương lần đầu tiên tổ chức tuyển sinh vào lớp 6 theo hình thức khảo sát năng lực học sinh tại các trường THCS theo mô hình tiên tiến, hội nhập quốc tế. Trong đó, Trường THCS Nguyễn An Khương (huyện Hóc Môn) có hơn 700 hồ sơ dự tuyển, so với tổng chỉ tiêu tuyển sinh vào lớp 6 của trường này là 245 học sinh thì tỷ lệ “chọi” là 1/2,9 học sinh.
Tương tự, Trường THCS Nguyễn Hữu Thọ (quận 7) nhận được hơn 1.600 hồ sơ dự tuyển, so với tổng số 500 chỉ tiêu tuyển sinh vào lớp 6 thì tỷ lệ “chọi” là 1/3,2. Sau khi kết quả tuyển sinh được công bố, Trường THCS Nguyễn An Khương không xét tuyển bổ sung đợt 2 do đã nhận đủ chỉ tiêu được phân bổ, trong khi Trường THCS Nguyễn Hữu Thọ tuyển bổ sung đợt 2 đối với những học sinh có tổng điểm khảo sát từ 47 điểm trở lên - thấp hơn 3,5 điểm so với điểm chuẩn được công bố ở đợt 1. Tương tự, TP Thủ Đức thông báo xét tuyển bổ sung đợt 2 vào lớp 6 Trường THCS Trần Quốc Toản 1 do chưa nhận đủ chỉ tiêu được phân bổ.
Trưởng Phòng GD-ĐT TP Thủ Đức Nguyễn Thái Vĩnh Nguyên thông tin, căn cứ tình hình nhập học thực tế của học sinh, địa phương quyết định xét tuyển bổ sung đợt 2 vào lớp 6 Trường THCS Trần Quốc Toản 1 đối với học sinh có tổng điểm khảo sát từ 57 điểm trở lên - thấp hơn 2,25 điểm so với điểm chuẩn ở đợt đầu xét tuyển. Trong khi đó, 2 trường THCS khác cũng tuyển sinh vào lớp 6 theo hình thức khảo sát năng lực học sinh trong năm học này là THCS Hoa Lư và THCS Bình Thọ (TP Thủ Đức) không xét tuyển bổ sung đợt 2 do đã nhận đủ học sinh. Lý giải nguyên nhân Trường THCS Trần Quốc Toản 1 xét tuyển bổ sung đợt 2, hiệu trưởng một trường tiểu học trên địa bàn TP Thủ Đức cho rằng, nhiều học sinh có kết quả trúng tuyển vào lớp 6 Trường THCS Trần Quốc Toản 1 nhưng không nộp hồ sơ nhập học do đồng thời trúng tuyển vào lớp 6 Trường THCS-THPT Trần Đại Nghĩa (quận 1).
Tình trạng này không chỉ xuất hiện trong kỳ tuyển sinh năm nay mà đã xảy ra từ năm học trước, do nhiều gia đình mong muốn con có suất học tại ngôi trường có truyền thống dạy giỏi lâu đời ở trung tâm thành phố. Trái ngược với khu vực vùng ven, Trường THCS-THPT Trần Đại Nghĩa (quận 1) trong năm đầu tiên tuyển sinh vào lớp 6 sau khi thực hiện đề án thành lập trường - tách từ Trường THPT chuyên Trần Đại Nghĩa - vẫn duy trì được sức hút tuyển sinh với hơn 4.300 thí sinh tham gia khảo sát. So với tổng chỉ tiêu tuyển sinh vào lớp 6 của trường này trong năm học 2024-2025 là 350 học sinh, tỷ lệ “chọi” là 1/12,28 học sinh. Đây là tỷ lệ “chọi” cao nhất từ trước đến nay, tính cả giai đoạn tuyển sinh vào lớp 6.
Giảm áp lực tuyển sinh trường “hot”
Theo ông Hồ Tấn Minh, Chánh Văn phòng Sở GD-ĐT TPHCM, việc TPHCM mở rộng tuyển sinh vào lớp 6 theo hình thức khảo sát năng lực học sinh tại các trường theo mô hình tiên tiến, hội nhập quốc tế là nhằm giảm áp lực tuyển sinh khi nhu cầu đăng ký của phụ huynh vượt quá khả năng đáp ứng của nhà trường; đồng thời tạo thêm cơ hội cho học sinh và phụ huynh lựa chọn môi trường học tập phù hợp năng lực, điều kiện gia đình. Đặc biệt, việc các địa phương được trao quyền tổ chức kỳ khảo sát (gồm quy định thời gian tuyển sinh, cách thức tổ chức, nội dung và mức độ phân hóa của đề khảo sát) giúp các quận, huyện và TP Thủ Đức chủ động hơn trong công tác tổ chức, qua đó nâng cao hiệu quả tuyển sinh.
Đồng quan điểm, Trưởng phòng GD-ĐT TP Thủ Đức Nguyễn Thái Vĩnh Nguyên cho rằng, tuyển sinh theo hình thức khảo sát năng lực học sinh giúp nâng cao chất lượng đầu vào của học sinh, đảm bảo yêu cầu công bằng, khách quan, đồng thời tạo điều kiện cho học sinh tiếp cận mô hình trường tiên tiến so với tuyển sinh dựa vào phân tuyến địa bàn. Tuy nhiên, bên cạnh những tác động tích cực, trưởng phòng GD-ĐT một quận ở trung tâm thành phố cho biết, để tổ chức kỳ khảo sát, địa phương phải chuẩn bị nhiều thứ, từ kinh phí tổ chức, đội ngũ nhân lực đến ngân hàng câu hỏi đề thi…
Do đó, để nâng cao hiệu quả tuyển sinh, trong đó có việc giảm tình trạng hồ sơ “ảo”, vị trưởng phòng GD-ĐT này đề xuất các trường tổ chức khảo sát cùng một ngày hoặc tính đến phương án Trường THCS-THPT Trần Đại Nghĩa (đơn vị duy nhất tuyển sinh vào lớp 6 trực thuộc Sở GD-ĐT TPHCM) tổ chức khảo sát sớm từ giữa tháng 6. Ngoài ra, các địa phương nên được trao quyền quyết định loại hình trường tuyển sinh theo hình thức khảo sát năng lực tùy vào tình hình thực tế, nhằm giảm áp lực tuyển sinh vào các trường “hot”.