Tận dụng triệt để
Theo thống kê của Bộ GD-ĐT, trong năm 2024, cả nước có 27 trường đại học (ĐH) đào tạo khối chuyên ngành sức khỏe, trong đó có 4 trường dùng tổ hợp có môn Ngữ văn để xét tuyển. Cụ thể: Trường ĐH Văn Lang (TPHCM) xét tuyển ngành Y đa khoa bằng 3 tổ hợp truyền thống A00 (Toán - Lý - Hóa), B00 (Toán - Hóa - Sinh), D08 (Toán - Sinh - tiếng Anh) và 1 tổ hợp mới D12 (Ngữ văn - Hóa học - tiếng Anh); Trường ĐH Võ Trường Toản (Hậu Giang) và Trường ĐH Tân Tạo (Long An) sử dụng tổ hợp B03 (Toán, Ngữ văn, Sinh học) trong phương thức xét điểm thi tốt nghiệp THPT để tuyển ngành Y đa khoa (từ năm 2020, Trường ĐH Võ Trường Toản đã xét tuyển ngành Y đa khoa bằng tổ hợp Toán - Sinh - Văn; xét tuyển ngành Dược học bằng tổ hợp Toán - Hóa - Văn); Trường ĐH Duy Tân (Đà Nẵng) xét tuyển ngành Y đa khoa bằng 4 tổ hợp: A16 (Toán, Khoa học tự nhiên, Ngữ văn), B00, D90 (Toán - Khoa học tự nhiên - tiếng Anh) và D08 (Toán - Sinh - tiếng Anh).
Trong khi đó, ở các nhóm ngành kỹ thuật, công nghệ và kinh tế, nhiều trường sử dụng cả tổ hợp C00 (Ngữ văn, Lịch sử, Địa lý) để xét tuyển. Tại Trường ĐH Công nghệ Miền Đông, các ngành Điều dưỡng, Dược học, Thú y, Công nghệ kỹ thuật ô tô... đều sử dụng tổ hợp có môn Ngữ văn; các ngành Logistics và quản lý chuỗi cung ứng, Quản trị kinh doanh, Kinh doanh quốc tế, Quản lý công nghiệp sử dụng tổ hợp C00 để xét tuyển.
Tương tự, tại Trường ĐH Công nghệ Đồng Nai, hàng loạt ngành như Công nghệ chế tạo máy, Công nghệ thông tin, Kỹ thuật phần mềm, Công nghệ sinh học sử dụng các tổ hợp có các môn Địa lý, Giáo dục công dân, Lịch sử để xét tuyển… Các ngành Kế toán, Quản trị kinh doanh, Tài chính ngân hàng sử dụng tổ hợp C00 để tuyển sinh.
Theo đề án tuyển sinh năm 2024 của Trường ĐH Y Hà Nội, bên cạnh xét tuyển tổ hợp B00 như những năm trước, năm nay lần đầu tiên nhà trường xét tuyển tổ hợp C00, D01 (Toán - Văn - tiếng Anh) và B08 (Toán - Sinh - tiếng Anh). Các ngành xét tuyển các tổ hợp môn mới gồm Y tế công cộng (B08, D01), Tâm lý học (D01, C00). Trường ĐH Y khoa Phạm Ngọc Thạch (TPHCM) năm 2024 lần đầu tiên tuyển sinh bằng tổ hợp B03 (Toán - Sinh - Văn) cho ngành Điều dưỡng và Y tế công cộng.
Quan trọng là chất lượng đào tạo
Theo PGS-TS Lý Văn Xuân, giảng viên đào tạo sau đại học (ngành Y đa khoa), Trường ĐH Y Dược TPHCM, đầu vào chỉ là yêu cầu bước đầu, còn quá trình đào tạo, chất lượng đào tạo của các cơ sở đào tạo mới là điều quan trọng. Việc nhiều cơ sở đào tạo sử dụng các tổ hợp có môn Ngữ văn kết hợp với Toán, Hóa, Sinh để xét tuyển ngành Y đa khoa, Dược học, Răng hàm mặt... không phản khoa học, nhưng cần tránh lạm dụng. Vấn đề quan trọng nhất hiện nay của đào tạo ngành Y đa khoa là chất lượng giảng viên, chương trình đào tạo, điều kiện thực hành, thực tập. Một bác sĩ học 6 năm rồi ra trường, tiếp theo thêm 18 tháng để lấy chứng chỉ hành nghề, sau đó học các chuyên khoa thì mới có thể làm việc độc lập được. Trong khi đó, ở các nước Mỹ, Nhật, Australia... tuyển ngành y sau khi tốt nghiệp đại học, và để lấy bằng bác sĩ phải mất ít nhất từ 11-14 năm. Qua đó cho thấy, đầu vào của ngành y chỉ là một phần, còn yếu tố quyết định phải là chất lượng của quá trình đào tạo, ý thức người học.
Trong khi đó, đại diện Phòng Đào tạo Trường ĐH Y khoa Phạm Ngọc Thạch (TPHCM) cho biết: Tuyển sinh ĐH ở Việt Nam từ rất lâu chia năng lực học sinh thành 4 khối chính A, B, C, D để tuyển chọn người học là cách tuyển sinh khô cứng. Hậu quả là không ít cá nhân có năng lực và phẩm chất phù hợp bị mất cơ hội học tập, làm việc trong ngành y. Cách tuyển sinh y khoa của Mỹ hiện nay là học sinh học hết phổ thông sẽ trải qua kỳ thi SAT (Scholastic Aptitude Test - kỳ thi kiểm tra năng lực của học sinh để xét tuyển vào một số trường ĐH ở Mỹ) hoặc ACT (American College Testing - kỳ thi đầu vào của học sinh để xét tuyển vào các trường ĐH, cao đẳng ở Mỹ), trong đó có môn đọc và viết, gần giống như ở Việt Nam gọi chung là môn Ngữ văn. Sau khi tốt nghiệp cử nhân, nếu qua lớp dự bị y khoa thì có thể học y. Các khóa dự bị y khoa có cả sinh viên chuyên ngành Ngôn ngữ, Tâm lý học, Xã hội học... Do đó, để minh chứng nhà trường đào tạo có chất lượng hay không, Bộ Y tế, Bộ GD-ĐT và các trường đào tạo ngành y nên nghiên cứu để có một kỳ thi sát hạch. Nếu trường nào mà có 100 cử nhân y khoa nhưng chỉ vài em qua được kỳ thi này thì rõ ràng chất lượng đào tạo có vấn đề.
Với các ngành kỹ thuật, công nghệ và kinh tế có sử dụng cả tổ hợp C00 để xét tuyển, TS Nguyễn Trung Nhân, Trưởng Phòng Đào tạo, Trường ĐH Công nghiệp TPHCM, nhìn nhận: Thí sinh không có kiến thức tốt về Toán, Vật lý, Hóa, Ngoại ngữ (tiếng Anh) thì khó có thể học tốt chương trình đào tạo các ngành như Công nghệ thông tin, Kỹ thuật phần mềm, Công nghệ kỹ thuật ô tô... Do đó, việc một số trường sử dụng tổ hợp này để tuyển sinh không nằm ngoài mục đích tuyển được nhiều chỉ tiêu. Đầu vào chỉ là một khâu của cả quá trình đào tạo nhưng nhất thiết phải có sự sàng lọc, lựa chọn để đảm bảo chất lượng đào tạo.
