Tư tưởng, đạo đức, phong cách Bác Hồ - niềm cảm hứng sáng tác bất tận

Thử thách

“Năm 2018, tôi cùng Hội Âm nhạc TPHCM và Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật TPHCM có chuyến đi thực tế về quê hương Bác Hồ ở Nghệ An cũng như thăm các di tích lịch sử: Truông Bồn, Ngã ba Đồng Lộc. Được thăm ngôi nhà của Bác vẫn còn giữ vẹn nguyên như thuở xưa, tôi rất xúc động. Tôi ghi chép cẩn thận cảm xúc của mình. Chuyến đi diễn ra vào tháng 4 và đến tháng 10, tôi viết xong ca khúc Lời Bác sáng mãi muôn đời”, nhạc sĩ Bảo Huy - tác giả nhận giải A, chia sẻ về hoàn cảnh sáng tác ca khúc này.

Trong số 10 ca khúc đoạt giải lần này có những sáng tác đầu tay về Bác Hồ, như trường hợp của Lời Bác sáng mãi muôn đời, và cũng có nhiều nhạc sĩ trước đó đã có những ca khúc viết về Bác như: Nguyễn Đức Trung, Nguyễn Ngọc Thiện, Phạm Hoàng Long… Tuy nhiên, trong đợt sáng tác này, hầu hết các tác giả đều nhận định, đó là thử thách khó.

Nhạc sĩ Nguyễn Đức Trung, người giành giải B với ca khúc Di chúc Người còn đó, cho biết ông là một trong những thành viên của Hội Âm nhạc TPHCM được giao nhiệm vụ tham gia sáng tác và may mắn đoạt giải. “Để hiểu Bác, học tập được gì ở Người và thể hiện nó bằng âm nhạc, thật không đơn giản”, nhạc sĩ Nguyễn Đức Trung chia sẻ.

Nhạc sĩ Nguyễn Ngọc Thiện (giải B với ca khúc Sáng một niềm tin) cũng như nhạc sĩ Bảo Huy đều cho rằng trước đó đã có quá nhiều ca khúc nổi tiếng viết về Bác Hồ nên áp lực ở đợt sáng tác lần này là không nhỏ. Nhạc sĩ Nguyễn Ngọc Thiện tâm sự: “Đợt sáng tác lần này là thử thách dành cho các nhạc sĩ, nhất là đủ tinh tế để lồng ghép chủ đề học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh đưa vào sáng tác. Nhắc về Bác là tấm gương đạo đức gần gũi, giản dị mà mỗi người chúng ta đều có thể học hỏi, làm theo mỗi ngày”.

Cái khó đối với một nhạc sĩ trẻ như Bảo Huy là anh được sống trong thời bình, chỉ cảm nhận về Bác qua sách vở, tiếp cận tư liệu lịch sử khi tham gia trại sáng tác. “Tôi có cảm giác sợ mình viết không đúng, không hay như các nhạc sĩ đi trước. Do đó, lần này tôi đặt hết cảm xúc của mình vào tác phẩm và sau khi hoàn thành vẫn nổi da gà vì không nghĩ mình viết được như vậy”, anh chia sẻ thêm.

Thông điệp ý nghĩa

Mỗi ca khúc được giải trong đợt sáng tác lần này mang dấu ấn riêng của từng nhạc sĩ thông qua cảm nhận, thấm nhuần tư tưởng của Bác. Nhạc sĩ Nguyễn Ngọc Thiện cho biết, ngay từ đầu, ông xác định không viết ca khúc Sáng một niềm tin theo kiểu thính phòng với nhiều chuyển điệu, học thuật như các sáng tác về Bác trước đó. Ông cho hay: “Tôi hướng giai điệu thuần Việt, chân tình, gần gũi mang chút âm hưởng dân ca; đồng thời xác định làm sao càng đơn giản càng tốt. Do đó, ca khúc mang cả chất tự sự, có tiết tấu trẻ trung để lôi cuốn khán giả trẻ, đồng thời vẫn thể hiện nét nhạc riêng của mình. Suy nghĩ về ca khúc rất lâu, nhưng cách thể hiện, tôi chọn hơi hướng nhạc pop, phổ thông”. Trong quá trình sáng tác, nhạc sĩ Bảo Huy tự trang bị vốn nghệ thuật để khi viết, ngôn ngữ đạt giá trị văn học, dễ hiểu, dễ đi vào lòng người. “Điều quan trọng hơn chính là cảm xúc để tạo ra ca khúc có giá trị”, anh chia sẻ thêm.

Theo nhạc sĩ Nguyễn Ngọc Thiện: “Ca khúc giống như lời nhắc, thông điệp gửi đến các bạn trẻ hình ảnh Bác Hồ - Anh hùng giải phóng dân tộc nhưng hết sức gần gũi, thân thiện giống như một người cha già, một người ông trong gia đình”. Đó cũng là lý do nhạc sĩ Bảo Huy mong muốn các bạn trẻ hãy cố gắng học tập, làm theo nếp sống, ứng xử nhã nhặn, hòa đồng, khiêm tốn… của Bác. Là một đảng viên, nhạc sĩ Nguyễn Đức Trung còn cho rằng, việc sống nghiêm túc, đấu tranh với chính bản thân để hoàn thiện mỗi ngày, ý thức về vai trò và trách nhiệm của mình càng quan trọng hơn, xứng đáng với Di chúc Bác để lại.

Sự đón nhận của công chúng đối với những ca khúc viết về Bác chính là giá trị lớn nhất đối với các nhạc sĩ, hơn cả các giải thưởng. Ca khúc Lời Bác sáng mãi muôn đời được rất nhiều nghệ sĩ nổi tiếng thể hiện trong các sự kiện quan trọng: NSND Tạ Minh Tâm, ca sĩ Anh Bằng, Thanh Nguyên, Phạm Trang…; được các bạn trẻ chọn tham gia ở các hội thi, hội diễn và đoạt giải cao. Hay như ca khúc Di chúc người còn đó, Sáng một niềm tin, được đông đảo khán giả, đặc biệt người trẻ rất yêu thích.

“Tôi mong muốn khi ca khúc được nhạc sĩ tâm huyết viết ra, nó sẽ được lan tỏa, phổ biến rộng rãi, góp phần tạo nên tiếng nói đoàn kết. Điều ý nghĩa nhất với chúng tôi là sáng tác của mình đến được với công chúng”, nhạc sĩ Nguyễn Đức Trung chia sẻ.