Mới đây, ngày 29-1-2025, Tạp chí Nature & Astronomy công bố phát hiện mầm sống trong mẫu vật tiểu hành tinh Bennu do tàu vũ trụ OSIRIS-Rex do NASA phóng năm 2016, mới đáp xuống vào năm 2023. Các nhà khoa học đã phát hiện 14 axit amin trong tổng số 20 axit amin tạo nên các protein cần thiết cho sự sống.
Thông tin này quan trọng đến mức nào? Hiện có 2 quan điểm về nguồn gốc sự sống. Quan điểm thứ nhất cho rằng phải có thế lực siêu nhiên mới tạo được phân tử ADN, vì nó quá tinh vi, phức tạp. Xác suất sự kiện các vật chất vô cơ kết nối thành ADN là vô cùng nhỏ, không thể xảy ra. Nhiều nhà khoa học lớn cũng nghĩ vậy, hơn nữa còn có thể suy rộng định lý bất toàn của Godel để nói rằng chỉ có thể tìm được nguồn gốc sự sống, tức ADN ngoài cái mà con người có thể tiếp cận.
Quan điểm thứ hai thì cho rằng lực lượng siêu nhiên đó chính là thế giới tự nhiên xung quanh ta. Sự thật ấy đang dần hé mở với các thí nghiệm chế tạo các vật chất ngày càng gần với ADN hay ARN, với bằng chứng các axit amin trong các thiên thạch và cả với chuyện xác suất vô cùng bé nhưng vẫn xảy ra nếu chúng ta mở rộng thời gian và không gian gần như vô tận của vũ trụ.
Hiện chưa có bằng chứng trực tiếp về cách sự sống đầu tiên xuất hiện, nhưng khoa học đang tiến gần hơn đến câu trả lời theo hướng tự nhiên. Những lập luận về xác suất cực nhỏ hay tính cực phức tạp của ADN chưa đủ để khẳng định cần có một thế lực siêu nhiên.
“Quá phức tạp” không có nghĩa là không thể tự hình thành. Rất nhiều hiện tượng tự nhiên cực kỳ phức tạp nhưng vẫn xảy ra mà không cần một “bàn tay” siêu nhiên. Các cấu trúc tinh thể có hình dạng rất đối xứng tưởng như chỉ có bàn tay của con người mới tạo được, nhưng chỉ cần các nguyên lý hóa học đơn giản.
Xác suất nhỏ không có nghĩa là không thể. Một sự kiện cực kỳ hiếm gặp vẫn xảy ra nếu có đủ thời gian và không gian để thử. Theo chiều dài lịch sử hàng chục tỷ năm của vũ trụ và trong chiều rộng hàng tỷ dải ngân hà, mỗi dải ngân hà chứa hàng tỷ ngôi sao của vũ trụ thì sự kiện phi thường “các phân tử ADN hình thành ngẫu nhiên trong vũ trụ từ các nguyên tố vô cơ O, H, C, N, P” đã xảy ra, tạo nên sự sống hôm nay.
Có những hiện tượng mà ta không thể hình dung có thể xảy ra, vậy mà nó xảy ra (và nhất định xảy ra vì xác suất = 1) nếu ta không tự giới hạn bởi tư duy hữu hạn. Xin đơn cử một bài toán rất đơn giản.
Ta thử tung đồng xu với 2 mặt sấp và ngửa. Nếu việc tung có thể kéo dài không giới hạn (theo nghĩa là bao nhiêu lần cũng được) thì chắc chắn xảy ra sự kiện có chuỗi tung hàng triệu lần thấy toàn sấp (hoặc toàn ngửa!). Điều hết sức “vô lý”. Còn việc áp dụng định lý bất toàn của Gödel vào nguồn gốc sự sống là một bước nhảy logic chưa được chứng minh.
Thí nghiệm Miller-Urey (1953) và nhiều thí nghiệm phát triển sau đó đã từng bước chứng minh rằng các hợp chất hữu cơ cơ bản như axit amin có thể hình thành từ những điều kiện giả lập môi trường tự nhiên.
Axit amin trên thiên thạch cho thấy các vật chất xây dựng nên sự sống có thể phổ biến trong vũ trụ. Nhiều nghiên cứu đã phát hiện axit amin trong các thiên thạch. Nổi tiếng nhất là thiên thạch Murchison rơi vào ngày 28 tháng 9 năm 1969, gần Murchison, Úc.
Các nhà khoa học đã xác nhận rằng thiên thạch Murchison chứa hơn 70 loại axit amin dạng tự nhiên, bao gồm glycine, alanine và glutamic acid, một số trong đó là dạng racemic (cả L-form và D-form). Đây là những hợp chất cơ bản của sự sống và chúng có thể đã hình thành từ trước khi trái đất ra đời.
Việc phát hiện các axit amin trong thiên thạch mở ra một cánh cửa lớn trong việc hiểu nguồn gốc sự sống và vai trò của các thiên thạch trong việc mang các hợp chất hữu cơ đến trái đất.
Thông tin về việc phát hiện 14 axit amin trong số 20 axit amin cần cho việc tạo ra protein trên tiểu hành tinh Bennu cho ta thêm một bằng chứng rất giá trị, tiến gần hơn đến việc trả lời câu hỏi: Tự nhiên đã tạo nên sự sống?
Với các thành tựu đạt được cho đến nay thì có lẽ chưa thể kết luận dứt khoát là đấng tối cao, nhà thiết kế vĩ đại siêu nhiên đã viết nên bộ mã ADN, bản thiết kế vĩ đại của sự sống và thi công để tạo ra sự sống chính là Thế giới tự nhiên.
Thế giới khoa học đang tiếp tục tìm kiếm bằng chứng từ cả trong các phòng thí nghiệm và cả từ vũ trụ bao la để tìm câu trả lời cuối cùng như các bậc tiền nhân đã trả lời cho câu hỏi hàng chục ngàn năm rằng: Trái đất có phải là trung tâm của vũ trụ không?
